Με τον όρο Άγιοι Ανάργυροι οι περισσότεροι χριστιανοί νοούν τους άγιους Κοσμά και Δαμιανό ή τους αγίους Κύρο και Ιωάννη, το σωστό είναι να παραπέμπουν τη σκέψη τους σε όλους εκείνους τους άγιους, οι όποιοι «δωρεάν έλαβαν και δωρεάν έδιναν» τη θεραπεία σε σωματικές και ψυχικές ασθένειες, μηδέν άλλο πράγμα γήινον λαμβάνοντες, ει μή μόνον μισθόν της Ιατρείας ζητούντες το να πιστεύωσιν εις τον Χριστόν οι ιατρευόμενοι, όπως γράφει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.
Ανάργυροι δηλαδή χαρακτηρίζονται οι άγιοι πού δεν έπαιρναν «αργύρια», χρήματα, για τις θεραπείες πού έκαναν. Το μόνο πού ζητούσαν απ’ όσους θεράπευαν ήταν να πιστεύουν στο Χριστό.
Σε αυτήν την δημοσίευση σας παραθέτω τον βίο των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού των Ρωμαίων.
Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι γιορτάζουν την 1η Ιουλίου κάθε έτους.
Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός έζησαν και έδρασαν κατά τον 3ο αιώνα. Γεννήθηκαν στη Ρώμη και ήταν αδέλφια. Έχοντας τις ίδιες κλίσεις και ικανότητες, σπούδασαν την ιατρική επιστήμη. Τους συνέδεε πολύ όχι μόνο το ότι ήταν αδέλφια και ιατροί, αλλά και το ότι είχαν γαλουχηθεί με τα νάματα της χριστιανικής πίστεως.
Το γεγονός αυτό τους ώθησε στην απόφαση να ασκήσουν το ιατρικό λειτούργημα όχι ως επάγγελμα αλλά ως διακόνημα και άγάπη προς τους κοπιώντες και πεφορτισμένους (Ματθ. 11, 28), οι όποιοι -όπως και τώρα- αφθονούσαν στη ρωμαϊκή κοινωνία.
Μετήρχοντο λοιπόν την ιατρικήν τέχνην, ανθρώποις και κτήνεσι τάς ιάσεις παρέχοντες (Συ-ναξάρι 1ης Ιουλίου), ασκούσαν δηλαδή το λειτούργημα του ιατρού, θεραπεύοντας ανθρώπους και άρρωστα ζώα. Ως αμοιβή ζητούσαν την ομολογία και την πίστη στο Χριστό εκείνων των ανθρώπων πού θεραπεύονταν.
Κατά τη διακονία τους αυτή έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση προς τούς φτωχούς παρά προς τούς πλουσίους (σε αντίθεση με πολλούς σημερινούς γιατρούς…).
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι αν κάποιος εύπορος, από ευγνωμοσύνη για τη θεραπεία του, επέμενε να δώσει χρήματα ως αμοιβή, οι άγιοι Ανάργυροι του έλεγαν, «δός την στόν τάδε φτωχό, πού έχει ανάγκη από φάρμακα και καλό φαγητό».
Ο Θεός, επιβραβεύοντας την αφιλοχρηματία και την πίστη των δύο αδελφών, ευλόγησε τη θεραπευτική ικανότητα τους, συμπληρώνοντάς την και με το χάρισμα της θαυματουργίας, στις περιπτώσεις πού η επιστήμη τους ήταν ανεπαρκής στην αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών.
Το αποτέλεσμα ήταν να εξαφθεί ο φθόνος άλλων γιατρών και κατεξοχήν του διδασκάλου τους στην ιατρική, για τον πρόσθετο λόγο ότι εκείνος ήταν ειδωλολάτρης και αυτοί χριστιανοί.
Έτσι, καθώς αναφέρεται στο Συναξάρι τους, ο επιστατών της κατ’ αυτούς τέχνης φθονήσας αυτοίς, επί τι όρος ανήγαγεν, ως προς συλλογήν δήθεν ιατρικών βοτάνων, και επιθέμενος, λίθοις ανείλεν αυτούς.
Δηλαδή, ο δάσκαλος τους στην ιατρική τέχνη τούς ζήλεψε, τούς πήρε μαζί του και τούς ανέβασε σ’ ένα βουνό, για να μαζέψουν τάχα ιατρικά βότανα, εκεί τούς επιτέθηκε [προφανώς μαζί με άλλους] και τούς σκότωσε λιθοβολώντας τους!
Μερικοί από τούς συναξαριστές γράφουν οτι προτού τούς σκοτώσουν τούς κατηγόρησαν στον άρχοντα Καρίνο ότι κάνουν θαύματα με μαγική τέχνη.
Ο άρχοντας όχι μόνο δεν κατάφερε να τούς κάνει ν’ αρνηθούν τη χριστιανική πίστη, αλλά ενώ τούς απειλούσε πώς θα τούς τιμωρήσει αυστηρά, ξαφνικά πήρε στροφή το πρόσωπο του, με αποτέλεσμα να κοιτάξει προς τη ράχη του!
Κι επειδή θεραπεύτηκε από τούς άγιους Κοσμά και Δαμιανό, πίστεψε στο Χριστό και άφησε ελεύθερους και με τιμές τούς Αναργύρους.
Όμως ο Μιχ. Γαλανός στο έργο του Βίοι άγιων υποστηρίξει ότι ο καίσαρας Καρίνος πού συμβασίλευε με τον αδελφό του Νουμεριανό «ήταν περιβόητος διά τας σκληρότητας και τας φρενοτροπίας του» και πέθανε χωρίς να πιστέψει, όταν τον σκότωσαν οι ίδιοι οι στρατιώτες του.
Την Ακολουθία των άγιων Κοσμά και Δαμιανού, των Ρωμαίων, συνέταξε ο υμνογράφος Ιωσήφ, οι δε δύο αδελφοί απεικονίζονται με τα χαρακτηριστικά του ιατρικού επαγγέλματος.
Στίχος
Βολαῖς ἀδελφοὺς οὐ διέσπων οἱ λίθοι, Ὡς εἰς ἕν, ἄμφω συμπεπηγότας λίθον. Πρώτῃ Ἰουλίοιο λίθοισιν Ἀνάργυροι ἤθλουν.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.
Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν· δωρεὰν ἐλάβατε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.
Ἕτερον ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε
Ὡς θεῖοι θεράποντες, καὶ ἰατῆρες βροτῶν, ἀνάργυρον βλύζετε, τὴν θεραπείαν ἡμῖν, Ἀνάργυροι ἔνδοξοι· ὅθεν τοὺς προσιόντας, τῇ σεπτῇ ὑμῶν σκέπῃ, ῥύσασθε νοσημάτων, καὶ παθῶν ἀνιάτων, Κοσμᾶ καὶ Δαμιανέ, Ῥώμης βλαστήματα.
Κοντάκιον. Ἦχος β’.
Οἱ τὴν χάριν λαβόντες τῶν ἰαμάτων, ἐφαπλοῦτε τὴν ῥῶσιν τοῖς ἐν ἀνάγκαις, ἰατροὶ θαυματουργοὶ ἔνδοξοι· ἀλλὰ τῇ ὑμῶν ἐπισκέψει, καὶ τῶν πολεμίων τὰ θράση κατευνάσατε, τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασι.
Μεγαλυνάριον
Ἴασιν σωμάτων ῥῶσιν ψυχῶν, Κοσμᾶ θεοφόρε, σὺν τῷ θείῳ Δαμιανῷ, νείματε ὑψόθεν, ἀΰλῳ χειρουργίᾳ, τοῖς κατατρυχομένης, ποικίλοις πάθεσι.
