Αγία Παρασκευή Δομαβιστίου στα Νάματα Κοζάνης
ΝΑΜΑΤΑ ΒΟΪΟΥ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΔΟΜΑΒΙΣΤΙΟΥ
Η Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής Δομαβιστίου που βρίσκεται σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 950 μ. στους πρόποδες του Ασκίου Όρους ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αι σύμφωνα με επιγραφή αφιέρωσης εικόνος που βρέθηκε στην μονή και φέρει τη χρονολογία 1329.
Ο πρώτος ναός πρέπει να καταστράφηκε και στη θέση του κτίστηκε ο δεύτερος που σώζεται μέχρι σήμερα στις αρχές του 1500. Πρόκειται για το παλαιότερο μοναστήρι της επαρχίας Βοϊου και της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, στολίδι και καύχημα των χωρίων Ναμάτων και Πελεκάνου.
Οι τοιχογραφίες που σώζονται αριστουργήματα αγιογράφων από το Λιανοτόπι του Γράμμου χρονολογούνται στις αρχές του 1600 καθώς επίσης την ίδια εποχή είναι φιλοτεχνημένο και το ξυλόγλυπτο, επιχρυσωμένο τέμπλο, έργο ηπειρωτών μαστόρων, παρόμοιο με εκείνο της Αγ. Παρασκευής Σιάτιστας.
Το μοναστήρι κατά τη διάρκεια της ζωής του καταστράφηκε πολλές φορές από τους τούρκους κατακτητές .
Αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο από το 1800 μέχρι και το 1840 κάηκε και λεηλατήθηκε 4 φορές , ενώ το 1875 μετά την επιδρομή των τούρκων στρατιωτών του Σεμσή μπέη από τη Νεάπολη και την καταστροφική πυρκαγιά που υπέστη εφονεύθησαν και οι εν αυτώ κατοικούντες μοναχοί.
Η ιστορία της μονής τελειώνει στις 27 Νοεμβρίου του 1944 όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αφού για μια φορά ακόμη λεηλάτησαν και πήραν μαζί τους τα εναπομείναντα κειμήλια και μαζί με αυτά και το ανυπολόγιστης αξίας χειρόγραφο Ευαγγέλιο που φυλάσσονταν στη μονή , έκαψαν και τα κτίρια που βρίσκονταν πέριξ του ναού , ο οποίος σώθηκε ως εκ θαύματος .
Με ενέργειες του μακαριστού μητροπολίτου κ.κ. Αντωνίου το μοναστήρι επανιδρύθηκε το 2001 με την πολύτιμη βοήθεια και προσφορά του μεγάλου δωρητή και ευεργέτη, που το όνομά του έχει πλέον καταχωρηθεί στα ονόματα των κτητόρων της μονής, κ. Μιχαήλ Ν. Γκάνα από τα Νάματα.
(Φωτογραφίες: Διονύσης Μπόσιακας) www.agiotopia.blogspot.gr