Ποικιλία προλήψεων

Ένα πλήθος προλήψεων και δεισιδαιμονιών ταλαιπωρούν τους ανθρώπους. Τους δημιουργούν φόβους ανύπαρκτους, σπέρνουν την ανησυχία και κάνουν την ζωή πολλών ταραγμένη, γεμάτη εφιάλτες και τρόμους.

Είναι τόσες πολλές οι προλήψεις που αν καταφέρει κανείς να τις συγκεντρώσει, θα γεμίσει πολλές σελίδες. Μερικές απ’ αυτές θα εκθέσουμε στη συνέχεια, για να δούμε πως βασανίζονται οι άνθρωποι χωρίς λόγο και πόσο μακριά βρίσκονται από την αληθινή πίστη.

Πρώτα να δούμε τις προλήψεις γύρω από τον γάμο, το μέγα αυτό μυστήριο, όπως το ονομάζει ο Απ. Παύλος. Η εκκλησία ευλογεί την ένωση δύο ανθρώπων και τους καλεί να αγωνιστούν στο άθλημα της αγάπης, σε μία πορεία σταυρική που θα πρέπει να βαδίσουν με πίστη στο Θεό, με ευθύνη και πολλές θυσίες.

Οι προληπτικοί, όμως, θέτουν άλλες προϋποθέσεις για να «πετύχει» ο γάμος. Η επιτυχία και η ευτυχία στο γάμο εξαρτάται όχι από τη χάρη του Θεού και τον αγώνα των συζύγων, αλλά από τις προλήψεις.

Π.χ. δεν θα πρέπει να παντρεύονται τον ίδιο χρόνο δύο αδέλφια. Όχι γάμος στο δίσεκτο χρόνο, ή Μάϊο μήνα. Όποιοι πάνε να παραλάβουν τον κουμπάρο, θα γυρίσουν από άλλο δρόμο, γιατί αλλιώς ριψοκινδυνεύουν τη στερεότητα του γάμου.

Όταν ο προξενητής ή η προξενήτρα πηγαίνουν για να συζητήσουν για το συνοικέσιο, θα πρέπει να φοράνε μία κάλτσα ανάποδα. Την ώρα που η νεόνυμφη μπαίνει στο νέο σπίτι, αλείφει την πόρτα του σπιτιού με μέλι ή βούτυρο, για να είναι γλυκιά και ευτυχισμένη η οικογενειακή της ζωή.

Την πρώτη εβδομάδα του γάμου της δεν πρέπει να σκουπίσει, γιατί θα συμβεί θάνατος στο σπίτι κ.λπ., κ.λπ.

Καρπός του γάμου είναι η τεκνογονία. Οι σύζυγοι αξιώνονται από τον Θεό να γίνουν συνδημιουργοί Του, να φέρουν στον κόσμο νέες υπάρξεις. Δυστυχώς και η μεγάλη αυτή δωρεά του Θεού συνυφαίνεται με ένα σωρό γελοίες προλήψεις.

Π.χ. αν ακούσει η μητέρα να λαλεί κουκουβάγια, θα γεννήσει κορίτσι. Αν όμως ακούσει μπούφο, θα γεννήσει αγόρι. Όταν γεννηθεί το παιδί, θα πρέπει να του βάλουν μπαμπάκια γύρω από το σαγόνι του για να ζήσει πολλά χρόνια.

Την όγδοη μέρα, όταν κανονικά θα πρέπει να καλείται ιερέας και να δίνεται το όνομα του παιδιού, οι προληπτικές μητέρες ετοιμάζουν γλυκίσματα, κοσμήματα, χρήματα.

Δεν είναι για τους ανθρώπους που θα το επισκεφθούν, αλλά για τις… μοίρες. Την όγδοη μέρα έρχονται οι μοίρες, για να ορίσουν την μοίρα του. Για να είναι όμως καλή η μοίρα του παιδιού, οι μοίρες πρέπει να γλυκαθούν, να ευχαριστηθούν και να δώσουν καλές ευχές.

Γιατί, αν δυσαρεστηθούν, τότε το παιδί θα δυστυχήσει! Ακόμη, πάρα πολλοί γονείς κρεμούν στο παιδί, όχι το σταυρό, αλλά το «χαϊμαλί».

Δηλαδή, ένα φυλαχτό, που δεν περιέχει βέβαια ιερά αντικείμενα, αλλά ειδωλολατρικά, μία πράσινη χάντρα ή ένα μάτι, πέταλα, καρδούλες, ελεφαντόδοντα, για να προφυλάσσεται το παιδί απ’ το κακό το μάτι, το μάτιασμα.

Έτσι οι γονείς, αντί να εφοδιάζουν τα παιδιά τους με το πανίσχυρο όπλο του σταυρού, αντί να τα παραδίνουν στον φύλακα άγγελό τους, τα εμπιστεύονται στα «χαϊμαλιά», στα ειδωλολατρικά φυλαχτά και σε τελευταία ανάλυση στον… διάβολο!

Οι περισσότερες, ίσως, προλήψεις συνδέονται με το τέλος της επίγειας ζωής του ανθρώπου. Ο άνθρωπος κάποια μέρα, είτε σε βαθύ γήρας, είτε σε νεότερη ηλικία θα έλθει αντιμέτωπος με «την φοβεράν ώραν του θανάτου».

Κανείς, όμως, δεν γνωρίζει ποιά θα είναι αυτή η ώρα, παρά μόνον ο Θεός, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Το μόνον που μας προτρέπει είναι να είμαστε άγρυπνοι και έτοιμοι: «Γρηγορείτε!».

Την φιλάνθρωπη αυτή προτροπή οι άνθρωποι λησμονούν ή αγνοούν και προσπαθούν να καλυφθούν πίσω από μύριες προλήψεις. Π.χ. ο ασθενής ξεψύχησε. Σε πολλά χωριά τρέχουν να χύσουν όλα τα νερά από τις στάμνες και άλλα δοχεία, γιατί αυτό το νερό θεωρείται «πεθαμένο», μολυσμένο και πρέπει να αντικατασταθεί με άλλο «ζωντανό».

Γιατί είναι πεθαμένο; Όμως δεν υπάρχει απάντηση, γιατί όλες οι προλήψεις δεν έχουν λογική. Βγαίνει ο νεκρός από την εξώθυρα και ακούγονται κρότοι αγγείων που σπάζουν, ένα πιάτο, μία στάμνα. Γιατί; Για να μείνει εκεί το κακό.

Αλλού τοποθετούν πάνω στον τάφο ή μέσα διάφορα τρόφιμα για να φάει ο νεκρός. Και όταν τελειώσει η κηδεία οι συγγενείς και φίλοι του νεκρού δεν γυρίζουν από τον ίδιο δρόμο, για να μην… δευτερώσει το κακό. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι πενθούντες δεν εκκλησιάζονται γιατί απαγορεύεται!

Έτσι υπάρχουν άνθρωποι που για χρόνια ολόκληρα δεν εκκλησιάζονται, δεν συμμετέχουν στα μυστήρια και αποκόπτονται από την εκκλησία. Στερούν τον εαυτό τους από την παρηγοριά και την ελπίδα που δίνει η εκκλησία, απομονώνονται, φθείρουν την υγεία τους και παραδίδονται σε σκέψεις απελπισίας.

Ζούν όπως οι άθεοι «οι μή έχοντες ελπίδα» και η ζωή τους μεταβάλλεται σε τραγωδία.

Πολλές προλήψεις συνδέονται με τα ζώα. Οι προληπτικοί άνθρωποι τις κινήσεις και εκδηλώσεις των ζώων τις συνδέουν με δυσάρεστα περιστατικά της ζωής τους. Έτσι η μαύρη γάτα, η κραυγή της κουκουβάγιας, το κλάμα του σκύλου, ο κόρακας είναι προμηνύματα κακών.

Ο βόμβος της μέλισσας προμηνύει την έλευση κάποιου φίλου. Τα μυρμήγκια που εμφανίζονται στο κατάστημα θα φέρουν πολύ πλούτο κ.λπ.

Άλλες προλήψεις συνδέονται με τα μέλη του ανθρώπινου σώματος. Αν π.χ. βουίζει το δεξί αυτί θα ακούσει καλή αγγελία. Αν βουίζει το αριστερό θα ακούσει άσχημη είδηση. Παίζει το μάτι; Είναι προάγγελος δυσμενούς γεγονότος. Ο κνησμός της μύτης θα φέρει στενοχώρια. Ο λόξυγγας είναι ενδεικτικό φαινόμενο ότι κάποιος κακομελετάει κ.λπ.

Τέλος ένα πλήθος προλήψεων σχετίζονται με τα διάφορα αντικείμενα που καθημερινά χρησιμοποιούν οι άνθρωποι. Π.χ. το αλάτι αν χυθεί κάτω, θα φύγει ο ανεπιθύμητος επισκέπτης.

Αν χυθεί λάδι ή καφές θα ’ρθει κάποιο κακό, ενώ αν χυθεί κρασί θα ’ρθει ευτυχία. Το ψαλίδι αν μείνει ανοικτό, προμηνύει έριδες. Αν τρίζουν τα ξύλα στο τζάκι, κάποιος εχθρός μας κακομελετάει.

Αν η φλόγα του καντηλιού παίρνει πολύ κόκκινο χρώμα, σημαίνει ότι τα μάτια των μελών της οικογένειας θα κοκκινίσουν από δάκρυα κάποιας λύπης ή στενοχώριας που έρχεται. Ο αριθμός 13 και η μέρα Τρίτη είναι ο φόβος των προληπτικών.

Το πέταλο ή το κρεμμύδι κρεμασμένο στην πόρτα φέρνει γούρι. Ο καθρέπτης αν σπάσει θα φέρει μεγάλη δυστυχία κ.λπ.