Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Είπαμε πιο πάνω, ότι τα μυστήρια δεν είναι έργα ανθρώπων, αλλά του ίδιου του ενανθρωπήσαντος Λόγου του Θεού και σ’ αυτό οφείλεται η απόλυτη δραστικότητά τους.
Είναι βέβαια αληθές ότι στην Αγία Γραφή ρητή μαρτυρία περί της ιδρύσεως των μυστηρίων από τον Κύριο, έχουμε μόνο για το βάπτισμα και την ευχαριστία. Όμως δεν έχουμε μαρτυρία και για το αντίθετο, ότι δηλαδή τα υπόλοιπα πέντε ιδρύθηκαν από τους Αποστόλους ή την Εκκλησία.
Εκείνο, λοιπόν, που ισχύει για τα δύο πρέπει κατ’ αναλογία να ισχύσει και για τα υπόλοιπα πέντε. Άλλωστε στην αρχαία Εκκλησία τα ιερά μυστήρια ήταν συνδεδεμένα με ποικίλες άλλες μεταγενέστερες ιερουργίες, των οποίων η ιστορική αρχή δεν είναι εύκολο να καθοριστεί.
Για την ίδρυση όλων των μυστηρίων από τον Κύριο πρώτος μίλησε ο ψευδώνυμος Αμβρόσιος.
Η ιδέα η διατυπωθείσα από ρωμαιοκαθολικούς θεολόγους, ότι τα μυστήρια του βαπτίσματος και της ευχαριστίας ιδρύθηκαν άμεσα από τον Κύριο, τα δε υπόλοιπα έμμεσα δια των Αποστόλων, δεν μειώνει το κύρος των εκκλησιαστικών μυστηρίων, γιατί σε κάθε περίπτωση δεν παύουν αυτά να είναι αγωγοί της θείας χάριτος.
Η εκδοχή όμως αυτή δεν μπορεί να στηριχθεί σε μαρτυρία της Αγίας Γραφής. Επίσης όταν λέμε, ότι ο Κύριος ίδρυσε όλα τα Εκκλησιαστικά μυστήρια, δεν πρέπει να κατερχόμαστε σε λεπτομέρειες, αποδίδοντας στον Κύριο και τη διατύπωση του τυπικού μέρους της τελέσεως αυτών, η διαμόρφωση του οποίου μπορεί ν’ αποδοθεί στους Αποστόλους.
Αυτό φυσικά δεν προσβάλλει τη θεία σύσταση των μυστηρίων. Στο μυστήριο, λόγου χάρη, της μετάνοιας ο Κύριος έδωσε στους Αποστόλους τη δύναμη να συγχωρούν αμαρτίες, αυτοί δε ή η Εκκλησία καθόρισαν την τυπική τελετουργία του μυστηρίου.
Ανδρέου Θεοδώρου «Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά», εκδόσεις Αποστολική Διακονία, σελ. 208-209