Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός
«Καὶ βαπτίζεται ὁ Χριστός… γιὰ νὰ γίνει σ’ἐμᾶς παράδειγμα καὶ ὑπογραμμὸς γιὰ τὸ βάπτισμα».
Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων
«Βαπτίσθηκε ὁ Χριστός, ὄχι γιὰ νὰ συγχωρεθοῦν οἱ ἁμαρτίες Του (διότι ἦταν ἀναμάρτητος) ἀλλά, βαπτίσθηκε ἐνῶ ἦταν ἀναμάρτητος, γιὰ νὰ δώσει θεία χάρη καὶ ἀξία στοὺς βαπτιζομένους».
Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος
«Αὐτὴ εἶναι ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ὁ Χριστὸς βαπτίσθηκε καὶ ἁγίασε τὰ νερά. Γι’ αὐτὸ βέβαια καὶ τὰ μεσάνυχτα αὐτῆς τῆς γιορτῆς ὅλοι φέρνουν νερὸ καὶ τὸ τοποθετοῦν μέσα στὸ σπίτι, φυλάγοντάς το ὅλο τὸν χρόνο, ἐπειδὴ σήμερα ἁγιάσθηκαν τὰ νερά.
Καὶ τὸ θαῦμα τὸν ἁγιασμοῦ τῶν νερῶν γίνεται φανερὸ ἀπὸ τὸ διότι δὲν ἀλλοιώνεται τὸ νερὸ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, ἀλλὰ ὁλόκληρο τὸν χρόνο καὶ πολλὲς φορὲς δυὸ καὶ τρία χρόνια παραμένει καθαρὸ καὶ φρέσκο τὸ νερὸ ποὺ ἀντλήθηκε σήμερα, καὶ βρίσκεται μετὰ ἀπὸ τόσο χρόνο σὲ ἴση ἀξία καὶ κατάσταση μὲ τὸ νερὸ ποὺ μόλις πρὶν ἀπὸ λίγο πῆραν ἀπὸ τὴν πηγή».
«Ἡ περιστερὰ εἶναι «ἥμερο ζῷο καὶ καθαρό. Ἐπειδὴ λοιπὸν καὶ τὸ Πνεῦμα εἶναι Πνεῦμα πραότητας, γι’ αὐτὸ φανερώνεται καὶ σ’ αὐτό». Καὶ ὁ Μεσσίας εἶναι πρᾶος καὶ ταπεινὸς στὴν καρδιὰ (Ματθ. ια’ 29, κα’ 5) καὶ συνιστᾶ τὴν πραότητα στοὺς διακόνους του (Ματθ. ι΄ 16) καὶ γιὰ τοὺς πράους ἐπιφυλάσσει ὡς κληρονομιὰ τὴ γῆ (Ματθ. ε’ 5).
Δὲν κατεβαίνει τὸ Πνεῦμα μὲ τὴ μορφὴ ἀετοῦ, πού, ἂν καὶ εἶναι ὁ βασιλιὰς τῶν πτηνῶν, εἶναι ὅμως σαρκοφάγο πτηνό, ἀλλὰ κατεβαίνει μὲ τὴ μορφὴ περιστερᾶς, τῆς ὁποίας κανένα ἄλλο πτηνὸ δὲν εἶναι περισσότερο ἄκακο καὶ ἀβλαβές.
Ἡ περιστερὰ ἦταν τὸ μόνο ἀπὸ τὰ πτηνὰ ποὺ προσφερόταν ὡς θυσία (Λευιτ. α΄ 14) καὶ ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ αἰωνίου Πνεύματος, πρόσφερε τὸν ἑαυτὸ Του ἄμεμπτη θυσία στὸν Θεό. Ἡ περιστερὰ ἀκόμη ἦταν τὸ ἔμβλημα τῆς καθαρότητας. Καὶ ἡ ἐμφάνισή της ἐδῶ συμφωνεῖ πρὸς τὴ γλυκύτητα καὶ τὸν εἰρηνικὸ χαρακτῆρα τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ».
Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος
«Ὁ Ἰωάννης βαπτίζει καὶ ἔρχεται ὁ Χριστὸς νὰ βαπτιστεῖ, γιὰ νὰ ἁγιάσει καὶ τὸν βαπτιστή καὶ ὅπως εἶναι ὁλοφάνερο, γιὰ νὰ θάψει μέσα στὸ νερὸ ὅλον τὸν παλαιὸ Ἀδὰμ καὶ νὰ ἁγιάσει πρὶν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ γιὰ χάρη τους τὸν Ἰορδάνη».
Ἅγιος Ἱππολυτος Ρώμης
«Εἶδες, ἀγαπητέ, πόσα καὶ τί μεγάλα ἀγαθὰ θὰ ζημιωνόμασταν, ἐὰν ὁ Κύριος συμφωνοῦσε μὲ τὴν παράκληση τοῦ Ἰωάννη καὶ δὲν βαπτιζόταν; Διότι ἦταν κλεισμένοι οἱ οὐρανοί, πρὶν ἀπ’ αὐτὸ τὸ γεγονός, καὶ ἀδιάβατη ἦταν ἡ οὐράνια χώρα. Στὰ κάτω κατεβαίναμε, στὰ ἐπάνω ὅμως δὲν ἀνεβαίναμε.
Καὶ μόνο ὁ Δεσπότης βαπτίσθηκε καὶ «ἔκανε καινούργιο τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο» (Πρβλ. Κολ. γ’ 9) καὶ τὴν ἐξουσία τῆς υἱοθεσίας τοῦ ἐμπιστεύθηκε καὶ πάλι. « Κι ‘ ἀμέσως ἄνοιξαν σ’ αὐτὸν οἱ οὐρανοί».
Ἔγινε συμφιλίωση τῶν ὁρατῶν μὲ τὰ ἀόρατα, γέμισαν μὲ χαρὰ τὰ οὐράνια τάγματα, θεραπεύθηκαν τὰ ἐπίγεια νοσήματα, ἔγιναν γνωστὰ τὰ ἀπόρρητα πράγματα, συμφιλιώθηκαν τὰ ἐχθρικά.
Διότι ἄκουγες τὸν Εὐαγγελιστὴ νὰ λέει «ἄνοιξαν σ’ αὐτὸν οἱ οὐρανοί». Καὶ αὐτὸ ἔγινε γιὰ χάρη τριῶν παράξενων πραγμάτων. Ἐπειδή, ὅταν βαπτιζόταν ὁ νυμφίος Χριστός, ἔπρεπε ὁ οὐράνιος θάλαμος νὰ ἀνοίξει τὶς λαμπερές του πύλες.
Καὶ ἐπίσης ὅταν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μὲ μορφὴ περιστερᾶς κατέρχονταν καὶ ἡ φωνὴ τοῦ Πατέρα ἀκούγονταν παντοῦ, ἔπρεπε οἱ ἐπουράνιες πύλες νὰ εἶναι ἀνοιχτὲς (Πρβλ. Ψαλμ. κγ’ 7). «Καὶ ἀμέσως ἄνοιξαν οἱ οὐρανοὶ καὶ φωνὴ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς ἔλεγε: «Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀγαπητός μου Υἱός, στὸν ὁποῖον εὐαρεστοῦμαι».
«Βαπτίζομαι ἀπὸ ἐσένα τὸν δοῦλο, ὥστε κανένας βασιλιὰς ἤ ἄνθρωπος μὲ ἀξίωμα νὰ μὴ περιφρονήσει τὸ νὰ βάπτιστεῖ ἀπὸ ἁπλὸ ἱερέα».
Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης
« Ὁ Χριστός, ἂν καὶ δὲν εἶχε ἀνάγκη νὰ καθαριστεῖ μὲ τὸ Βάπτισμα, γιατί ποιὰ ἀνάγκη ἔχει ἡ αὐτοκάθαρση νὰ καθαριστεῖ; Παρ’ ὅλα αὐτά, αὐτὸς καθαρίζεται καὶ βαπτίζεται σήμερα γιὰ χάρη τοῦ Ἀδάμ, ὁ ὁποῖος ἔπεσε στὴ λάσπη τῆς ἁμαρτίας, καὶ γι’ αὐτὸ χρειαζόταν νὰ καθαριστεῖ ἀπὸ αὐτήν».
