Τούς οὐρανούς βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ σχίσαν,
τούς αὐτό μή χραίνοντας ἔνδον εἰσάγει.
Βάπτισεν ἐν ποταμῷ Χριστόν Πρόδρομος κατά ἕκτην.
Τὰ Ἅγια Θεοφάνεια εἶναι μία ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες ἑορτὲς τῆς ἐκκλησίας μας ἡ ὁποία θεσπίσθηκε τὸ 2ο αἰῶνα μ.Χ. καὶ ἀναφέρεται στὴ φανέρωση τῆς Ἁγίας Τριάδας κατὰ τὴ βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἱστορία τῆς βάπτισης ἔχει ὡς ἑξῆς: Μετὰ ἀπὸ θεία ἐντολὴ ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἐγκατέλειψε τὴν ἐρημικὴ ζωὴ καὶ ᾖλθε στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ ὅπου κήρυττε καὶ βάπτιζε. Ἐκεῖ παρουσιάσθηκε κάποια ἡμέρα ὁ Ἰησοῦς καὶ ζήτησε νὰ βαπτισθεῖ.
Ὁ Ἰωάννης, ἂν καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τὸν εἶχε πληροφορήσει ποιὸς ἦταν ἐκεῖνος ποὺ τοῦ ζητοῦσε νὰ βαπτισθεῖ, στὴν ἀρχὴ ἀρνεῖται νὰ τὸν βαπτίσει ἰσχυριζόμενος ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει ἀνάγκη νὰ βαπτισθεῖ ἀπὸ Ἐκεῖνον.
Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τοῦ ἐξήγησε ὅτι αὐτὸ ἦταν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἔπεισε νὰ τὸν βαπτίσει.
Καὶ τότε μπροστὰ στὰ ἔκπληκτα μάτια τῶν θεατῶν διαδραματίσθηκε μία μοναδικὴ καὶ μεγαλειώδης σκηνή, ὅταν μὲ τὴν μορφὴ ἐνὸς περιστεριοῦ κατῆλθε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ κάθισε ἐπάνω στὸ βαπτιζόμενο Ἰησοῦ, ἐνῷ συγχρόνως ἀκούσθηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία ἔλεγε: «Οὗτος ἐστὶν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ὢ εὐδόκησα».
Ἀπὸ τότε τὸ Βάπτισμα τῶν χριστιανῶν, δὲν εἶναι «ἐν ὕδατι», ὅπως τὸ βάπτισμα «μετανοίας» τοῦ Ἰωάννη, ἀλλὰ «ἐν Πνεύματι Ἁγίω». Ὁ Κύριος μὲ τὸ νὰ βαπτιστεῖ ἁγίασε τὸ νερό, τὸ ἔκανε νερὸ ἁγιασμοῦ καὶ συμφιλίωσης μὲ τὸ Θεό.
Ἔτσι ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου ἄνοιξε τὴ θύρα τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Μὲ τὴν καθαρτικὴ χάρη τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος ὁ παλαιὸς ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος ἀνακαινίζεται καὶ μὲ τὴν τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν γίνεται κληρονόμος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις· τοῦ γάρ Γεννήτορος ἡ φωνή προσεμαρτύρει σοι, ἀγαπητόν σε Υἱόν ὀνομάζουσα· καί τό Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἐβεβαίου τοῦ λόγου τό ἀσφαλές. Ὁ ἐπιφανείς Χριστέ ὁ Θεός, καί τόν κόσμον φωτίσας δόξα σοι.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Αὐτόμελον.
Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ, καί τὸ φῶς σου Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ᾽ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνούντάς σε· Ἦλθες, ἐφάνης, τό Φῶς τὸ ἀπρόσιτον.
Μεγαλυνάριον
Ἄφεσιν πηγάζων τοῖς ἐξ Ἀδάμ, ὁ τῆς ἀφθαρσίας, ἀνεξάντλητος ποταμὸς, ἐν τῷ Ἰορδάνῃ, βαπτίζεται θελήσει· ἀντλήσωμεν οὖν πάντες, ὕδωρ σωτήριον.
