Aδελφοί, πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾿Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.
«Οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν»
Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα. Ἡμέρα ἀφιερωμένη στὸν θρίαμβο τῆς Πίστεως. Ἡμέρα τιμῆς πρὸς τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ ὁποία αἰῶνες τώρα πολεμεῖται ἀλλὰ πάντοτε νικᾶ.
Ἡμέρα πανηγυρική, κατὰ τὴν ὁποία ἰδιαιτέρως θυμόμαστε τὴν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων εἰκόνων τὸ 843 μ.Χ. καὶ τὴν ὁριστικὴ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν εἰκονομάχων.
Μέσα στὸ πνεῦμα τῆς ἡμέρας αὐτῆς τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ μᾶς παρουσιάζει τὰ ἡρωικὰ κατορθώματα ἁγίων ἀνδρῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι «μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν», δηλαδή, ἔλαβαν μὲν ἐγκωμιαστικὴ μαρτυρία γιὰ τὴν πίστη τους, περιμένουν ὅμως τὴν πλήρη καὶ αἰώνια ἀνταμοιβή τους μαζὶ μὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς πιστοὺς ποὺ θὰ τοὺς μιμηθοῦμε.
Πῶς ὅμως θὰ τοὺς μιμηθοῦμε; Θὰ τοὺς μιμηθοῦμε δείχνοντας ἀκλόνητη πίστη καὶ ἔχοντας θερμὸ πόθο γιὰ τὴν αἰώνια ζωή.
1. Ἀκλόνητη πίστη
Κοινὸ χαρακτηριστικὸ τῶν ἁγίων Μαρτύρων ἦταν ἡ σταθερότητα στὴν ὀρθὴ πίστη. Αὐτὴ τὴν πίστη διεκήρυξαν οἱ ἔνδοξοι Προφῆτες, οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ θεοφόροι Πατέρες, οἱ ὅσιοι Ὁμολογητές.
Αὐτὴ τὴν πίστη ὁμολογοῦσαν καὶ οἱ ἅγιοι Μάρτυρες μὲ τὴ γενναία καὶ ἀνυποχώρητη στάση τους. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ θαρραλέα ἀπόκριση ποὺ ἔδιναν στοὺς ἀνακριτές τους: «Χριστιανός εἰμι»‧ εἶμαι Χριστιανός!
Αὐτὲς οἱ δυὸ λέξεις ἐκφράζουν ὅλη τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως καὶ τὴν μέχρι θανάτου σταθερότητα τοῦ Μάρτυρα στὴν ἀνόθευτη διδασκαλία τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.
Γι’ αὐτὴ τὴν πίστη οἱ Ἅγιοι «ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον»· λιθοβολήθηκαν, πριονίσθηκαν, δοκίμασαν πολλοὺς πειρασμούς, θανατώθηκαν μὲ σφαγὴ ἀπὸ μαχαίρι…
Ἀμέτρητα εἶναι τὰ εἴδη τῶν βασανιστηρίων στὰ ὁποῖα ὑπέβαλλαν οἱ ἀπάνθρωποι διῶκτες τοὺς χριστιανούς, προκειμένου νὰ τοὺς ἀναγκάσουν νὰ λυγίσουν. Κι ὅμως!
Οἱ φοβερὲς ἀπειλὲς τῶν διωκτῶν καὶ οἱ δελεαστικές τους προτάσεις δὲν μποροῦσαν νὰ νικήσουν τὴ δύναμη τῆς πίστεως ποὺ ἔκρυβαν μέσα τους ἄνδρες καὶ γυναῖκες, νεαροὶ ἔφηβοι – ἀγόρια καὶ κορίτσια – γέροντες καὶ παιδιά, καὶ νήπια ἀκόμη!
Τέτοια πίστη καλούμαστε νὰ δείχνουμε καὶ ἐμεῖς. Νὰ τὴ δείχνουμε σ’ ὅλες τὶς περιστάσεις, μάλιστα σὲ περιόδους πολέμου ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Νὰ μὴ δειλιάζουμε, νὰ μὴ συμβιβαζόμαστε. Νὰ μένουμε ὄρθιοι καὶ ἀκλόνητοι, ὅπως οἱ «μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως» Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.
2. Πόθος αἰωνίου ζωῆς
Ὑπάρχει ὅμως κι ἕνα δεύτερο ἐντυπωσιακὸ σημεῖο στὴ ζωὴ τῶν ἁγίων Μαρτύρων: ἡ ἔντονη προσδοκία τῆς αἰωνιότητος.
Μέσα στὶς ψυχές τους εἶχε γίνει σωστὸ τὸ ζύγισμα: ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος ἡ ἐπίγεια ζωὴ μὲ τὶς πρόσκαιρες ἀπολαύσεις, κι ἀπὸ τὸ ἄλλο ἡ αἰώνια εὐτυχία καὶ δόξα στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἐκεῖνοι ἔριχναν ὅλο τὸ βάρος.
Γι’ αὐτὸ περιφρονοῦσαν ὅλα τὰ πλούτη, τὶς τιμὲς καὶ τὶς δόξες ποὺ τοὺς ὑπόσχονταν. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑπέμεναν μὲ ὑποδειγματικὴ καρτερία τὰ φρικτὰ μαρτύρια.
Ἂς θυμηθοῦμε τί ἔλεγαν οἱ ἅγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ποὺ ὑπέμειναν φρικτὸ μαρτύριο στὴν παγωμένη λίμνη τῆς Σεβαστείας: «Δριμὺς ὁ χειμών, ἀλλὰ γλυκὺς ὁ Παράδεισος»· ἡ παγωνιὰ εἶναι ὀδυνηρή, ἀλλὰ εἶναι γλυκὺς ὁ Παράδεισος.
Ἂς κάνουμε λίγη ὑπομονή, καὶ θὰ μᾶς ζεστάνει ἡ ἀγκαλιὰ τοῦ πατριάρχου Ἀβραάμ. Μὲ μιὰ νύχτα ἂς ἀγοράσουμε τὴν αἰωνιότητα… Κι ἔτσι ἐνθαρρύνοντας ὁ ἕνας τὸν ἄλλον ἔμειναν πάνω στὴν παγωμένη λίμνη καὶ ὑπέμειναν τὸ φοβερὸ μαρτύριο.
Πυρακτωμένες οἱ καρδιὲς τῶν ἁγίων Μαρτύρων ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Νυμφίο Χριστό, ἕνα πράγμα μόνο σκέπτονται καὶ ἐπιθυμοῦν: πότε θὰ ἔλθει ἡ ὥρα γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουν στὴ Βασιλεία του.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὄχι μόνο δὲν φοβοῦνται τὸν θάνατο, ἀλλὰ βαδίζουν μὲ χαρὰ πρὸς τὸ μαρτύριο σὰν νὰ πηγαίνουν «σὲ χαρὲς καὶ ξεφαντώματα», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης.
Πόσο διαφορετικὰ θὰ ἀντιμετωπίζαμε κι ἐμεῖς τὶς τυχὸν εἰρωνεῖες καὶ ἀδικίες ποὺ δεχόμαστε «ὑπὲρ Χριστοῦ» ἀλλὰ καὶ κάθε δυσκολία τῆς ζωῆς, ἂν σκεπτόμασταν ὅτι πέρα ἀπὸ αὐτὴ τὴν πρόσκαιρη ἐπίγεια ζωὴ ὑπάρχει ὁ οὐρανός, ἡ γλυκιὰ πραγματικότητα τοῦ Παραδείσου!
❁
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι Ἐκκλησία Μαρτύρων. Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι διαφορετικά, ἐφόσον ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχηγός της, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἀκολούθησε τὴν ὁδὸ τοῦ μαρτυρίου: μισήθηκε ἀπὸ τὸν κόσμο, χλευάστηκε, ὑβρίσθηκε καὶ τέλος δέχθηκε τὸν ἀτιμωτικὸ θάνατο τοῦ Σταυροῦ κι ἔτσι ἔγινε τὸ Πρότυπο πρὸς μίμηση ὅλων τῶν ἁγίων Μαρτύρων.
Στὰ ἴχνη τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἂς βαδίζουμε κι ἐμεῖς. Σὲ μία ἐποχὴ ὅπως ἡ σημερινή, ποὺ οἱ δυνάμεις τοῦ σκότους βάλλουν μὲ δολιότητα καὶ ὕπουλες μεθοδεύσεις κατὰ τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀποκτήσουμε φρόνημα μαρτυρικό, γιὰ νὰ μείνουμε σταθεροὶ στὴν πίστη μας μέχρι τέλους, πρὸς δόξαν τῆς ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας!
