Λόγος εις την Ανάστασιν του σωτήρος ημών Ιησού Χριστού και εις τους νεοφωτίστους
(Απόδοση στη Νεοελληνική: π. Χερουβείμ Βελέτζας)
Τώρα αγγέλων χοροί, τώρα αγγέλων σκιρτήματα, στεφανοφορεμένοι και επιτελούντες την πνευματική πανήγυρη, έχουν ανείπωτη, όπως πρέπει, ηδονή. Ακούς «ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών» και θαυμάζεις.
Βλέπε τους συγγενείς σου που μέσα σε μια ώρα πέθαναν για την αμαρτία και έζησαν εν Χριστώ, και πολύ περισσότερο λάβε την σωτηρία μένοντας έκπληκτος από την δύναμη 1· διότι εκείνος (ανέστη) τριήμερος, αυτοί δε διά τριπλής επικλήσεως.
Ανέλαβε ο κεραμεύς τον πηλό που έπεσε, δεν άφησε το σπασμένο αγγείο να απορριφθεί εντελώς, δεν το περιφρόνησε επειδή έσπασε μία φορά· γιατί βέβαια έσπασε, όμως δεν είχε ακόμη παραδοθεί στην φωτιά· το έκανε άλλο αγγείο, κατασκευάζοντας σκεύος εύχρηστο για τον εαυτό του.
Όλους αυτούς αιχμαλώτισε ο διάβολος, όλους αυτούς ελευθέρωσε ο Χριστός, όλους αυτούς πρόδωσε η προπέτεια της Εύας, όλους αυτούς έδειξε ελεύθερους ο υιός της Μαρίας. Δεν αγγίξαμε μαζί με τον Αδάμ το δένδρο, κι όμως αμαρτήσαμε μαζί του. Δεν σταυρωθήκαμε μαζί με τον Χριστό, κι όμως αναστηθήκαμε μαζί του. Εκεί ζώντες μαζί πεθάναμε, εδώ αφού ταφήκαμε μαζί αναστηθήκαμε.
Παρόλο που δεν διαπράξαμε αμαρτία, τότε αμαρτήσαμε· παρόλο που δεν πράξαμε κάτι καλό, τώρα δικαιωθήκαμε. Ώ, ζωή που παραδίδεσαι στον θάνατο, ώ θάνατε που γεννάς ζωή, ώ χαρά για το πάθος, ώ λύπη περιχαρής!
Ας χειροκροτήσουμε, ας ανυψώσουμε την φωνή σε βοή δυνατότερη από σάλπιγγα, αναπέμποντας μέλος ευχαριστήριο. Ας γίνουμε περιχαρείς τώρα για το πτώμα του διαβόλου, ανυμνώντας τον βασιλέα μας για την νίκη του.
Έσπασε το κεντρί της αμαρτίας, πατήθηκε η βούληση του διαβόλου, θεραπεύτηκε το πταίσμα της Εύας, διαλύθηκαν των δαιμόνων τα στίφη, λύθηκε της παρακοής η απόφαση, έχουν πεταχτεί οι αμπάρες του παραδείσου, η φλογίνη ρομφαία μετετράπη σε σωτηρία του Σταυρού, υμνείται το βραβείο της Αναστάσεως, πανηγυρίζεται το αναθάρρημα των εθνών, αρπάζεται η μη βλεπομένη Βασιλεία των Ουρανών, έχει εκχυθεί η δωρεά του Αγίου Πνεύματος, κηρύττεται η χάρις του Πατρός, του Υιού ανυμνείται το πάθος.
Ώ, άριστη μεταβολή, εκείνων που για τα πταίσματά τους στρατολόγησαν τους εαυτούς τους στον Χριστό· πρώτα μεν ήταν δέσμιοι στην αμαρτία, στείροι ως προς την δικαιοσύνη, φρονούντες και λέγοντες αυτά που τούς υπαγόρευε ο διάβολος· τώρα δε αφού εναρμονίστηκαν σαν σε πολύχορδη κιθάρα, αναπέμπουν συμφωνικό μέλος.
Ώ του θαύματος! Χωρίς να νεκρωθούν πέθαναν, δίχως να ταφούν αναστήθηκαν. Παρέμειναν οι ίδιοι και εναπόθεσαν ο καθένας κατά το μέτρο του αυτό το οποίο ήταν ως προς την ηλικία. Και εισήλθαν (στο βαπτιστήριο) και εξήλθαν και τώρα βρέφη νοερά νοούνται. Δεν άλλαξαν ως προς την φύση κι όμως υιοί Θεού αναδείχθηκαν.
Από τίποτα δεν απογυμνώθηκαν κι όμως την φθορά απεκδύθηκαν. Δεσπότη δεν έβλεπαν και ήταν δούλοι. Χρήματα δεν έδωσαν και αποκόμισαν ελευθερία. Τίποτα δεν βαστούν και περιφέρουν ουράνιο θησαυρό.
Τίποτα δεν δέχτηκαν ως προς την εμφάνιση και πλούτησαν με πνευματικά χαρίσματα. Δεν επιδόθηκαν σε κόπους και αποδείχθηκαν νικητές. Σπαθί δεν γνωρίζουν και τον εχθρό κατατρόπωσαν.
Κανένα δεν γνώρισαν και κατέχουν την σφραγίδα της υιοθεσίας. Δεν αισθάνθηκαν πόνο και με τον θείο λόγο περιτμήθηκαν στην καρδιά. Με τα λόγια συμφώνησαν και έγιναν κοινωνοί των πραγμάτων.
Την πρόθεση έδωσαν και δεν διαψεύστηκαν από την Αλήθεια. Δεν συνεργούν πλέον με τον δράκοντα συναθροιζόμενοι κάτω στα γήινα· αλλά αφού έλαβαν πτέρυγες ωσεί περιστεράς πορεύονται στους αιθέρες, καθιστάμενοι ανάλαφροι με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
Εισήλθαν βαστάζοντας πολλά κακά στους γυμνούς τους ώμους και εξήλθαν αφού έλαβαν άφεση για όλα με άγραφες δωρεές. Αυτό το νερό έγινε γι αυτούς και τάφος και μητέρα· γιατί και τους θανάτωσε ως προς την αμαρτία και τους αναγέννησε ως προς την δικαιοσύνη. Εσένα θέλω να πληροφορήσω, νεοφώτιστε.
Δεν ομολογούσες προηγουμένως την δουλεία, ούτε την νίκησες· μη καυχάσαι τώρα για την ελευθερία. Ήσουν γεμάτος από κακά, τώρα γέμισες από αγαθά. Ο ίδιος τόπος σε έκανε δούλο και ελεύθερο· δούλο μεν του Θεού, ελεύθερο δε από την αμαρτία. Ώ, πόσες ακτίνες «ο ήλιος της δικαιοσύνης» προέπεμψε;
Ώ, πόσα παιδιά ο επουράνιος νυμφίος αφού συνεπλάκη με την αγνή αυτή νύμφη 2 απέκτησε;
Τους οποίους, αφού αναγέννησε όχι με ηδονή, ούτε με σπέρμα, ούτε με πάθος αλλά «εξ ύδατος και πνεύματος», και παρόλο που είναι πολλοί ο καθένας με το δικό του σώμα, τούς συναρμόζει όλους σε ένα φρόνημα ώστε, όπως ακριβώς αυτός και ο Πατήρ είναι ένα κατά την φύση, έτσι και αυτοί να είναι ένα με αυτόν κατά την γνώμη.
Για όλα ετούτα τι πρέπει να κάνουμε; Να χορεύουμε μαζί με τον μακάριο Δαβίδ· γιατί και ζει και παρόλο που σιωπά ψάλλει, και επειδή από το σπέρμα του ως προς την σάρκα ανέτειλε για εμάς ο ελευθερωτής. Βλέπε σήμερα να συγχορεύει· γιατί λέει «Άσατε τω Κυρίω άσμα καινόν ότι θαυμαστά εποίησεν».
Διότι έχει πάψει η τελετή του διαβόλου και τα μεν μαντικά ύδατα δεν ενεργούν, η δε χάρις του βαπτίσματος ελευθερώνει. Αυτά είναι εκείνα που δώρησε ο Χριστός στην Εκκλησία. Για αυτά έγινε άνθρωπος ενώ παρέμεινε Θεός χωρίς να βλάψει τον εαυτό του, για να μάς ελευθερώσει.
Για αυτά έγινε άνθρωπος ώστε αφού κρύψει τον εχθρό, να ελευθερώσει τον αιχμάλωτο. Αυτά μεν που κέρδισαν οι νεοφώτιστοι τα αναφέραμε, αγαπητοί· πάλι δε, εκείνους που τρέφονται με γάλα, πρέπει να τους οδηγήσουμε στην τράπεζα· γιατί είναι καιρός όλα τα πράγματα να ανάγονται προς τα αναγκαιότερα.
Ζήλεψε αυτούς, κατηχούμενε, και μη αγαπήσεις την δουλεία, ούτε να παραμείνεις στα δεσμά της αμαρτίας, ούτε να καθυστερήσεις στην αιχμαλωσία. Κατέβα λοιπόν από τους ώμους της μητέρας σου και πρόσελθε στην στερεά τροφή.
Σε καλεί ο Θεός, άκουσέ τον. Άρα δεν σού αρκεί η λύπη, σε λίγο που θα τελέσουμε την μυσταγωγία της σωτήριας οικονομίας, που θα σε βγάλουμε έξω ως ξένο; προσκυνείς τον Χριστό και δεν γνωρίζεις τα του Χριστού.
Πλουτίζεις με τα (διδάγματα) του Χριστού και δεν κατανοείς τον θησαυρό. Βρίσκεται τροφή ενώπιόν σου και πεινάς.
Μακάρι και σείς να προσέλθετε μαζί μας, ώστε αφού γίνει λαμπρή όλη η Εκκλησία, να γεμίσει όλη με αστέρια. Να γίνει ουρανός αντί γης, διασκορπίζουσα την ομίχλη του διαβόλου.
Και για όλα δε αυτά ας ευχαριστήσουμε τον Πατέρα και τον Υιό και το Άγιον Πνεύμα, στους απέραντους αιώνες. Αμήν.
1. Αναφέρεται στο Μυστήριο του Βαπτίσματος, το οποίο τελούνταν το Πάσχα, την Πεντηκοστή και τα Θεοφάνια· εξ ου και το «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε», αντί του Τρισαγίου.
2. Εννοεί την Εκκλησία, της οποίας νυμφίος είναι ο Χριστός.
