Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για τον Άγιο Ονούφριο κι αυτές διασώζονται από τους κατοίκους της Κορωνησίας. «Θεοσεβέστατος και ταπεινός» μόνασε σ’ ένα μοναστήρι του «Γενεθλίου της Θεοτόκου» στην Κορωνησία.
Η ταπεινότητά του ήταν τέτοια που δυστυχώς οι άλλοι μοναχοί μη μπορώντας να κατανοήσουν την αγιότητά του, τον περιγελούσαν. Η εμφάνιση όμως δύο θαυμάτων από τον Άγιο άλλαξε αμέσως την εικόνα που είχαν οι άλλοι γι’αυτόν.
Σύμφωνα με το πρώτο θαύμα έγινε αντιληπτός από τους συμμοναχούς του όταν επέστρεψε στο μοναστήρι από ένα νησάκι, που λέγετε Βουβάλα, που μάζευαν ξυλεία όπου για αστείο τον είχαν άφησαν οι άλλοι μοναχοί και αυτός μετά από προσευχή έριξε το ράσο του στην θάλασσα και ταξίδεψε επάνω του μέχρι το νησί χρησιμοποιώντας το ως βάρκα.
Κατά το δεύτερο θαύμα, έπειτα από προσευχή του απέκτησε γενειάδα μέχρι το έδαφος παρά το γεγονός ότι ήταν σπανός.
Δεν είναι ακριβής ο χρόνος της κοίμησής του. Πάνω από το τάφο του έκτισαν ναό προς τιμήν του. Η μνήμη μου εορτάζεται στις 12 Ιουνίου μαζί με τον συνονόματο του Άγιο Ονούφριο της Αιγύπτου.
(Αποσπάσματα από το βιβλίο «ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ» του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις Παρακαταθήκη-Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Το παρεκκλήσιο του Αγίου Ονουφρίου
Πρόκειται για πολύ μικρή θολωτή βασιλική της οποίας τα αετώματα στην ανατολική και δυτική πλευρά υπερυψώνονται απ’ τη δικλινή κεραμωτή στέγη για λόγους αισθητικής. Τιμάται στη μνήμη του μοναχού Ονουφρίου που ασκήτεψε εκεί ως την κοίμηση του (μάλλον περί το 1780 μ.Χ.) και ενταφιάστηκε στο εσωτερικό του ναΐσκου.
Ως προς το χρόνο κατασκευής του παρεκκλησίου δε γνωρίζουμε αν το ίδρυσε ο ίδιος ο Όσιος Ονούφριος ή αν πρόκειται για παλαιότερο κτίσμα, το οποίο επειδή συνδέθηκε με τη ζωή του Οσίου πήρε και το όνομά του.
Πιθανότερη είναι η δεύτερη εκδοχή και μάλιστα χωρίς να αποκλείεται η βυζαντινή προέλευσή του. Στην τοιχοποιία του χρησιμοποιήθηκαν ακανόνιστοι λίθοι και πλίνθοι με μόνη εξωτερική διακόσμηση μια οδοντωτή ταινία στα γείσα των αετωμάτων.
Το κιονοστήρικτο υπόστεγο είναι σύγχρονη κατασκευή Εσωτερικά το εκκλησάκι είναι κατάμεστο από τοιχογραφίες με εμφανή τα τραύματα όχι τόσο του χρόνου όσο της κακοήθειας μερικών νεοελλήνων που χάραξαν πάνω στις εικόνες ονόματα και χρονολογίες, αυτοσυστήνοντας μ’ αυτό το τρόπο τον βανδαλισμό τους.
Οι τοιχογραφίες φέρουν τη συνηθισμένη στα χρόνια της τουρκοκρατίας διάταξη σε ζώνες, όπου, κάτω εικονίζονται ολόσωμοι άγιοι, στη μέση στηθάρια αγίων και πάνω σκηνές απ’ το εορτολόγιο.
Δε γνωρίζουμε το χρόνο κατασκευής τους, αλλά πιθανότατα έγιναν συγχρόνως με την ιστόρηση του κεντρικού ναού της Παναγίας, δηλαδή το 17ο αιώνα μ.Χ., γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι το παρεκκλήσι προϋπήρχε του Οσίου Ονουφρίου.
Το παρεκκλήσι του Οσίου Ονουφρίου συνδέθηκε άρρηκτα με τη ζωή και την ιστορία του γειτονικού παλαιού βυζαντινού μνημείου και γι’ αυτό θεωρείται αναπόσπαστο οργανικό του μέλος.
Κλείνοντας την παρουσίαση του ναού της Παναγίας της Κορωνησίας, θα λέγαμε ότι το μνημείο αυτό μπορεί να μη διαθέτει την επιβλητικότητα άλλων βυζαντινών μνημείων, διατηρεί όμως – παρά τις αλλαγές που συντελέστηκαν τόσο στο ίδιο το κτίσμα όσο και στο χώρο που το περιβάλλει – την παλιά του υποβλητικότητα και τη μυσταγωγική του ατμόσφαιρα.
Στην εκκλησία υπάρχει και ένα πηγάδι, που το έσκαψε μέσα σε βράχο ένας μοναχός με όνομα Ονούφριος που από εκεί υδρεύετε το νησί ακόμα και σήμερα (του 18ου αιώνα μ.Χ.).
Ο μοναχός αυτός (λέει ο μύθος) για αστείο τον άφησαν οι άλλοι μοναχοί σε νησάκι που μάζευαν ξυλεία και αυτός μετά από την προσευχή του έριξε το ράσο του στην θάλασσα και ταξίδεψε επάνω του μέχρι το νησί.
Ο μοναχός αυτός με τα πολλά καλά που έκανε στο νησί έγινε όσιος και φτιάχτηκε εκκλησάκι που γιορτάζει στις 12 Ιουνίου και είναι ο μόνος προστάτης του νησιού.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Ὥσπερ ἄκατον, τὸν σὸν χιτῶνα, ἐν τῷ ὕδατι, ποιήσας πίστει, τῆς θαλάσσης σὺ διέπλεσας πέλαγος, ἀσκητικοῖς δὲ καμάτοις Ὀνούφριε, Κορωνησίας τὴν χθόνα ἡγίασας, Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος γ΄.
Εὐωδίαν ἄῤῥητον, ἀσκητικῶν σου καμάτων, τοῖς πιστοῖς ἐξέπεμψας, Ὀνούφριε θεηγόρε· ὅθεν, καὶ τὴν ἱεράν σου μνήμην τελοῦντες μέλψωμεν, Κορωνησίας κλέϊσμα μέγα, παλαισμάτων σου τὸ πλῆθος, δι’ ὧν παρεῖδες, τὸ τῆς σαρκὸς ἀσθενές.
Μεγαλυνάριον
Πάθη τὰ χαμαίζηλα παριδών, ἀνεδείχθης Πάτερ, μοναζόντων ὑπογραμμός, ὥσπερ δὲ πυρφόρος, φωστὴρ ἔλαμψας πάλαι, ἐν τῇ Κορωνησίᾳ, Πάτερ Ὀνούφριε.
