Ὁ καλλίτερος τρόπος καί ὁ πιό ἀποτελεσματικός γιά νά ἀγαπήσει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό ὥστε νά βγεῖ ἀπό τήν κατάθλιψη εἶναι, σύμφωνα μέ τόν πολυχαρισματοῦχο Γέροντα Πορφύριο, ἡ «προσευχή μέ λαχτάρα».
Πρέπει ν’ ἀγαπήσουμε τόν Χριστό, δίδασκε ὁ σοφός καθοδηγητής π. Πορφύριος, ὅπως ἡ μάννα τό παιδάκι της· νά Τόν ἀγαπήσουμε μέ ἔντονο πόθο καί βαθειά λαχτάρα.
Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό, ὁ Θεῖος Ἔρωτας σύμφωνα πάλι μέ τόν Γέροντα Πορφύριο θεραπεύει τήν κατάθλιψη.
Ἡ προσευχή θεραπεύει τόν καταθλιπτικό διότι ὁδηγεῖ στήν πρός τόν Θεόν ἀγάπη καί στήν γνήσια ταπείνωση. Στόν ταπεινό ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ πού αἰχμαλωτίζει τήν ψυχή του στό καλό, ἐλευθερώνοντάς τον ἀπό τήν κατάθλιψη.
Οἱ πειρασμοί καί οἱ διάφορες θλίψεις καί ἀδικίες, πού μᾶς συμβαίνουν τείνουν νά ρίξουν τήν ψυχή σέ ἀκηδία. Τότε ἐπίσης θά πρέπει νά προσευχόμαστε.
Λέγει ὁ Μ. Ἀθανάσιος ὅτι πρέπει νά ἀκολουθοῦμε τό πρότυπο-πρακτική τοῦ Χριστοῦ μας πού ἀποτυπώνεται στό ψαλμικό: «Διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς… Σὺ δὲ͵ Κύριε͵ μὴ μακρύνῃς τὴν βοήθειάν σου ἀπ΄ ἐμοῦ».
Ὁ Κύριος μᾶς διδάσκει μέσα ἀπό αὐτά ὅτι ὅταν πέφτουμε σέ πειρασμούς θά πρέπει νά ἐπικαλούμεθα τόν Θεό καί νά μήν καταπίπτουμε σέ ἀκηδία, οὔτε νά ἀποκάμνουμε ἀπό τίς ὅποιες θλίψεις».
Ἀκόμη καί ἄν «διαμοιράζουν τά ἱμάτια μας», ἐσύ Κύριε μή μακρύνης τήν βοήθειάν Σου ἀπό ἐμᾶς.
Εἶναι ἑπομένως ἡ προσευχή σπουδαῖο μέσο πρόληψης τῆς ἀκηδίας καί τῆς κατάθλιψης στήν ὁποία τείνει νά μᾶς ρίξει ὁ πονηρός ὅταν μᾶς συμβαίνουν θλίψεις-ἀδικίες.
Ἡ προσευχή εἶναι ἐπίσης σπουδαιότατο καί ἀπαραίτητο θεραπευτικό μέσο-ὅπλο γιά νά ἀπελευθερωθεῖ( ἤ γιά νά «βγεῖ» ὅπως συνήθως λέγεται) κάποιος ἀπό τήν ἀκηδία-κατάθλιψη.
Ὅμως γιά νά εἶναι σωστή καί ἀποτελεσματική ἡ προσευχή θά πρέπει νά γίνεται μέ λαχτάρα, μέ Θεῖο Ἔρωτα. Οἱ δαίμονες λέγει ὁ Μ. Ἀθανάσιος «προσπαθοῦν νά μᾶς ρίξουν σέ ἀπρεπεῖς λογισμούς καί ἀκηδία, ὅταν θά μᾶς δοῦν νά στεκόμαστε γιά νά προσευχηθοῦμε».
Ἡ νήψη, ἡ προσπάθεια γιά συγκέντρωση στόν ἑαυτό μας, ἀλλά πρό πάντων ὁ Θεῖος Ἔρωτας καί ἡ ταπείνωση, θά μᾶς βοηθήσει ὥστε νά νικήσουμε τήν δαιμονική προσβολή καί νά κάνουμε σωστή προσευχή. Αὐτή ἡ προσευχή θά ἀνάψει ἀκόμη περισσότερο μέσα μας τόν Θεῖο ζῆλο, τήν πρός τόν Θεό ἀγάπη ἐνῶ συγχρόνως θά αὐξήσει τήν ταπείνωση.
Ὁ Θεῖος Ἔρωτας (ἀγάπη) καί ἡ ταπείνωση εἶναι τά κύρια χαρακτηριστικά πού ἔχει ὁ πνευματικά θεραπευμένος ἄνθρωπος. Αὐτή (ἡ ἀγάπη καί ἡ ταπείνωση) εἶναι «ἡ συχνότητα τοῦ Θεοῦ», ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστός π. Παΐσιος, μέσῳ τῆς ὁποίας ἐπικοινωνοῦμε μέ τόν Θεό καί Τόν ἑλκύουμε.
Νά τί συμβούλεψε ὁ Γέροντας Πορφύριος μία καταθλιπτική γυναίκα: «Περισσότερο ἀπ’ ὅλα τῆς εἶπα νά ἀσχοληθεῖ μέ τήν προσευχή καί νά δώσει σημασία στήν ἔννοια ὅτι πρέπει νά γνωρίσει καί νά ἀγαπήσει τό Χριστό.
Τῆς εἶπα παραδείγματα, πῶς βλέπουμε πολλές φορές, μιά μητέρα νά λαχταράει τό παιδάκι της, πού τό ‘χει στήν ἀγκαλιά, νά τό φιλεῖ μέ μιά λαχτάρα».
Ποῖον εἶναι τό κύριον αἴτιον τῆς κατάθλιψης, τῆς νωθρότητος, τῆς ἀκηδίας, τῆς τεμπελιᾶς καί γενικά τῶν λεγόμενων ψυχολογικῶν; Ὁ Γέροντας ἀπαντᾶ:
Ὁ ἐγωισμός
Ὁ γέροντας ὅλα τά «ψυχολογικά», τά ἀποκαλεῖ πειρασμικά, δηλ. δαιμονικά. Τά θεωρεῖ, ὅπως καί πράγματι εἶναι δαιμονικές ἐνέργειες, δαιμονικές ἐπήρειες.
Οἱ «λεγόμενοι ψυχίατροι» γιά νά μήν χρησιμοποιοῦν τή λέξη διάβολος (ὁ ὁποῖος ὑποκινεῖ τόν ἄνθρωπο ὥστε νά φέρεται ἐγωιστικά) ἔχουν ἐφεύρει ἄλλες λέξεις, ὅπως ἀνασφάλεια, ἄγχος, στρές, μειωμένη αὐτοεκτίμηση, φοβίες, νεύρωση, ψύχωση κ.λ.π.
Ἔλεγε:«Ἰδίως …ὅλα αὐτά τά συναισθήματα, τά σατανικά πού τά λέμε τεμπελιά, νωθρότης, ἀκηδία, ἀπελπισία, ἀπογοήτευση, πῶς τά λένε, βρέ παιδί μου;
Τά λένε ἀνασφάλεια, τά λένε πολλές ὀνομασίες … αὐτοί οἱ λεγόμενοι ψυχίατροι καί τά ἔχουνε βγάλει ἔτσι γιά νά μήν λένε τόν διάβολο, … καί πραγματικά ἡ θρησκεία μας τό διάβολο ἔχει κάνει δόγμα».
Ἄν ἀφαιρέσουμε ὅμως τά δογματικά, τά σχετικά μέ τόν διάβολο, καταστρέφεται ἡ ὀρθή πίστη. Ἔλεγε χαριτωμένα: «Ἄμα βγάλεις τόν διάβολο, πᾶνε ὅλα τῆς θρησκείας μας».
Ἡ ψυχιατρική, ὕπουλα πολεμεῖ τήν ὀρθή πίστη διότι δέν παραδέχεται τήν ὕπαρξη τοῦ διαβόλου.
Ὁ διάβολος καλλιεργεῖ στόν ἄνθρωπο τόν ἐγωισμό, τήν φιλαυτία, τήν ἀτομοκεντρικότητα. Ὁ ἐγωισμός, ὁ μεγάλος ἐγωισμός (ὁ ὁποῖος «ἀνοίγει τήν πόρτα» στόν διάβολο γιά νά ἐπηρρεάσει τόν ἄνθρωπο), εἶναι ἡ βάση, ἡ αἰτία τῆς εἰσόδου καί δράσης τοῦ πονηροῦ στόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἡ αἰτία τῆς κατάθλιψης.
Ἡ θεραπεία τῆς Κατάθλιψης εἶναι ὅ,τι ἐξολοθρεύει τόν ἐγωισμό: ἡ ταπείνωση, ἡ ἀφάνεια, ἡ ὑπομονή, τό πένθος, τά δάκρυα, ἡ μετάνοια, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ἡ σωματική κακοπάθεια, τό νά βάζει ὁ ἄνθρωπος τόν ἑαυτό του κάτω ἀπό ὅλους (θεωρώντας τον ἁμαρτωλότερο ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους, κατώτερο ἀπό ὅλους τούς δαίμονες καί αἰσχρότερο ἀπό ὅλα τά κτίσματα, ὅπως μᾶς διδάσκει ὁ ὅσιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης) καί τέλος ἡ ἀδιάλειπτη νοερά προσευχή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης