Αρχιστράτηγος
Ο θαυμάσιος πατέρας μας Μαρτίνος έζησε στα χρόνια ιών βασιλέων της Ρώμης Γρατιανού και Ουαλεντιανού το έτος 376 μετά Χριστού. Ήταν έμπειρος και πολύ γυμνασμένος στους πολέμους, γι’ αυτό και από τους βασιλείς ψηφίστηκε αρχιστράτηγος.
Κατά των βαρβάρων
Τότε, εστάλει με πενήντα χιλιάδες στρατιώτες και με όλη την παράταξη και ετοιμασία του πολέμου κατά των βαρβάρων οι όποιοι κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον των Ρωμαίων, για να κυριεύσουν και να αιχμαλωτίσουν όλες τις επαρχίες τους.
Όταν πλησίασε ο Μαρτίνος με το στρατό του το στρατόπεδο των βαρβάρων και είδε τόσο πολύ στρατό, δείλιασε πολύ, και όχι μόνον αυτός αλλά και ο στρατός του, επειδή δεν μπορούσαν να αντισταθούν σε ένα τόσο μεγάλο πλήθος εχθρών.
Ο πτωχός επισκέπτης
Ενώ ο Μαρτίνος βρισκόταν σε μεγάλη αμηχανία και λύπη χωρίς να γνωρίζει τι να κάνη, παρουσιάσθηκε κάποιος πτωχός μπροστά του, ντυμένος με παλιά και σχισμένα ράσα και του ζητούσε ελεημοσύνη.
Βλέποντας ο αρχιστράτηγος αυτόν, τρεμάμενο και πεινασμένο τον λυπήθηκε, διότι ήταν πολύ εύσπλαχνος και ελεήμων και αφού τον έβαλε μέσα στην σκηνή του, έκοψε μέρος από την χλαμύδα του, δηλαδή από το πολύτιμο μανδύα του στρατηγού, που φορούσε, και τον έντυσε με αυτό, του έδωσε δε και ψωμί και έφαγε και ήπιε και τον ανακούφισε όσο καλύτερα μπορούσε.
Ο Κύριος του ανταποδίδει
Αφού κοιμήθηκε λίγο, βλέπει στον ύπνο του τον Κύριό μας Ιησού Χριστό στην μορφή εκείνου του πτωχού, που φιλοξένησε την ημέρα, ντυμένος με το κομμάτι της χλαμύδας, που του έδωσε και του λέγει:
«Έχε θάρρος και μη λυπάσαι καθόλου, μήτε να φοβηθείς τους εχθρούς. Διότι όπως εσύ με είδες χθες γυμνό και με έντυσες, πεινασμένο και με έθρεψες, διψασμένο και με πότισες, έτσι και εγώ θα σου το ανταποδώσω και θα σε διαφυλάξω από τούς εχθρούς σου.
Διότι, όταν οι εχθροί δουν το πρόσωπο μου, θα φοβηθούν πολύ και θα έλθουν σε σένα με πολλές υποσχέσεις και δώρα, για να σου ζητήσουν ειρήνη, και έτσι να επιστρέψεις στη Ρώμη με μεγάλη δόξα και τιμή.
Επί πλέον θα είμαι μαζί σου βοηθός σε όλη σου την ζωή και μετά τον θάνατο σου θα σε αξιώσω της βασιλείας μου». Όταν ξύπνησε ο αρχιστράτηγος, θαύμασε για την οπτασία, που είδε, και πήρε μεγάλο θάρρος.
Του ζητούν συνθηκολόγοι
Το πρωί διέταξε να οπαλισθούν όλοι οι στρατιώτες και να βγουν για πόλεμο. Αφού οπλίστηκαν, βγήκαν στον πόλεμο και όταν τους είδαν οι εχθροί από μακριά, φοβήθηκαν πάρα πολύ, επειδή έβλεπαν γύρω από το στράτευμα των Ρωμαίων, οπλισμένους φοβερούς γίγαντες, να κάθονται πάνω σε άμαξες και σε πολυάριθμα άλογα, τα όποια βέβαια ήσαν τα τάγματα των ουρανίων Δυνάμεων, που έστειλε ο Ύψιστος Θεός για να βοηθήσουν τον Μαρτίνο και να τον φυλάξουν από τους εχθρούς του, όπως πιο μπροστά του υποσχέθηκε.
Αμέσως έστειλαν πρέσβεις και μεσίτες στον αρχιστράτηγο, και τον παρακαλούσαν να κάμουν ειρήνη. Αλλά εκείνος δεν δεχόταν την ειρήνη, αλλά ήθελε να τους πολεμήσει.
Όταν το έμαθαν οι βάρβαροι έστειλαν πάλι άλλους πρέσβεις με πολλά δώρα στον Μαρτίνο και υπόσχονταν στο εξής να είναι υποταγμένοι στους Ρωμαίους.
Τον παρακαλούσαν δε να τελείωση ο πόλεμος. Έτσι με δυσκολία πείσθηκε ο αρχιστράτηγος και αφού υπέταξε τους βαρβάρους, επέστρεψε στην Ρώμη με μεγάλη χαρά. Μόλις το έμαθε αυτό ο βασιλεύς, βγήκε με όλους τους άρχοντες και τον προϋπάντησαν και τον υποδέχθηκαν ως νικητή με δόξα και τιμή πολλή.
Διηγείται πως νίκησε τους βαρβάρους
Τότε ο μακάριος Μαρτίνος διηγήθηκε στους βασιλείς την οπτασία που είδε και όλα όσα έγιναν και είπε:
«Τον φοβερό αυτό πόλεμο δεν τον σταμάτησα εγώ, άλλα ο Ιησούς Χριστός, η ανίκητη δύναμη των Χριστιανών. Εκείνος κατόρθωσε αυτήν την νίκη. Γι αυτό σας παρακαλώ να μου δώσετε αδεία, για να δουλέψω την υπόλοιπη ζωή μου για τον Θεό, που με βοήθησε».
Οι βασιλείς, αφού θαύμασαν τον αξιέπαινο και θεάρεστο σκοπό του, του έδωσαν την άδεια να κάμει εκείνο που ποθούσε, και τον παρακαλούσαν να τον έχουν προστάτη και βοηθό σε καιρό θλίψεων.
Απαρνείται τον κόσμο, χειροτονείται Επίσκοπος
Μοίρασε λοιπόν ο αείμνηστος Μαρτίνος στους πτωχούς όλα όσα είχε, και αφού απαρνήθηκε τον κόσμο και τα του κόσμου, πήγε σε τόπο ήσυχο και έγινε Μοναχός.
Δόθηκε ολόκληρος, στην μελέτη των θείων Γραφών και στους αγώνες της ασκήσεως επιτυγχάνοντας όλες τις αρετές.
Μετά από επτά χρόνια, κατά τα όποια γυμνάσθηκε ο ιερός Μαρτίνος στους πνευματικούς αγώνες, από αποκάλυψη Θεού χειροτονήθηκε και χωρίς να θέλει επίσκοπος Κωνσταντίνης (σημερινής Τουρζ), πόλεως της Γαλλίας, κοντά στο Παρίσι.
Αφού ο Άγιος πήρε το μεγάλο φορτίο της Επισκοπής, δόθηκε σε περισσότερους αγώνες, ποιμαίνοντας σαν αληθινός ποιμένας τα λογικά πρόβατα του Χριστού στις σωτήριες νομές των εντολών του.
Και ποτίζοντας αυτά κάθε μέρα με τα νάματα της θείας διδασκαλίας του και με τις ενάρετες πράξεις του έγινε τύπος και καλό παράδειγμα σε όλους.
Για την θεία του ζωή έλαβε από τον Θεό την Χάρι να πρωτογνωρίζει τα μέλλοντα, να ανασταίνει νεκρούς, να διώχνει δαιμόνια και να κάνη σημεία και τέρατα αξιοθαύμαστα.
Θαύμα και η κοίμηση του
Αλλά και τον καιρό του θανάτου του έκανε και άλλο θαύμα ο Άγιος Μαρτίνος με τον οποίο προξένησε μεγάλη χαρά και παρηγοριά στους πιστούς της επαρχίας του, επειδή τότε υπήρχε και μεγάλη ανομβρία στον τόπο τους και ήσαν όλοι σε μεγάλη στενοχώρια και αμηχανία.
Λίγο πριν κοιμηθεί τους κάλεσε ο Άγιος και τους συμβούλεψε πολλά και τους νουθέτησε όπως έπρεπε λέγοντας: «Μη λυπήστε, τέκνα μου, για την ανομβρία, διότι αύριο ο Κύριος θα στείλει βροχή όπως ποθείτε».
Έπειτα κάνοντας προσευχή στον Θεό και αφιερώνοντας τους στην σκέπη Του, εκοιμήθη εν Κυρίω την δεκάτη του μηνός Νοεμβρίου.
Τότε συγκεντρώθηκαν από τα γύρω μέρη όλοι οι Επίσκοποι και οι ιερείς μαζί με τους Χριστιανούς και αφού έκαναν αγρυπνία όλη την νύκτα, την αυγή πήραν το άγιο λείψανο και προχωρώντας με λαμπάδες, θυμιάματα και ψαλμωδίες έξω από την πόλη, μακριά περίπου ένα μίλι, τον ενταφίασαν σε ένα Ναό Μαρτύρων.
Όταν επέστρεψαν στην πόλη, γέμισε από σύννεφα ο ουρανός και άρχισαν αστραπές και βροντές, και έβρεξε πολλή βροχή σε όλον εκείνο το μέρος, όπως τους υποσχέθηκε ο Άγιος.
Από τότε μέχρι σήμερα γίνονται στο τάφο του Άγιου θεραπείες πολλές σε εκείνους που καταφεύγουν σε αυτόν με πίστη προς δόξα Θεού.
Στίχος
Οὐκ ἦν ὁ κόσμος ἄξιός σου, Μαρτῖνε. Ὃν καὶ λιπὼν ἀπῆλθες εἰς κόσμον μέγαν.