Την ημέρα αυτή η Εκκλησία εορτάζει με ξεχωριστή λαμπρότητα τη Σύναξη των Δώδεκα Αποστόλων. Βεβαίως υπάρχουν και οι μνήμές τους σε διάφορες ημερομηνίες του λειτουργικού έτους, αλλά με αυτό το συλλογικό εορτασμό τιμάται σύμπασα η χορεία των μεγάλων αυτών ανδρών, οι οποίοι ως συνεχιστές του σωτηριώδους έργου του Κυρίου επί της γης, έστρεψαν το ρου της ιστορίας και άλλαξαν κυριολεκτικά τη μορφή του κόσμου.
Χάρη στον ιδικό τους αγώνα, τις αφάνταστες προσωπικές τους θυσίες, τη μαρτυρία και το μαρτύριό τους εθεμελιώθηκε η Εκκλησία στον κόσμο.
Η λέξη «Απόστολος» σημαίνει τον απεσταλμένο. Εν προκειμένω Απόστολοι ονομάσθηκαν οι εκλεγμένοι και καλεσμένοι από τον Κύριο Μαθητές Του να συνεχίσουν το σωστικό Του έργο, μετά την εις τους ουρανούς Ανάληψή Του. Επίσης, σύμφωνα με την χαρακτηριστική Του προτροπή έγιναν οι μάρτυρες της Αναστάσεώς Του «έως εσχάτου της γης».
Η εκλογή και η κλήση των Αποστόλων, οι οποίοι ως την Πεντηκοστή καλούνταν Μαθητές, έγινε αμέσως με την αρχή της δημόσιας δράσεως του Κυρίου, στη Γαλιλαία. Ευθύς μετά τη Βάπτισή Του κατευθύνθηκε στις όχθες της λίμνης Γενησαρέτ, όπου απευθύνθηκε στους εκεί αλιείς, στους οποίου είπε: «δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων».
Αυτοί «ευθέως αφέντες τα δίκτυα ηκολούθησαν αυτώ». Άλλοι, «αφέντες τον πατέρα αυτών Ζεβεδαίον εν τω πλοίω μετά των μισθωτών, απήλθον οπίσω αυτού».
Οι μαθητές ορίσθηκαν από τον Κύριο σε τρεις κύκλους ήτοι: το στενό κύκλο των Δώδεκα, τον ευρύτερο κύκλο των Εβδομήκοντα και τον ευρύτατο κύκλο των πολυπληθών φίλων Του. Μεγαλύτερη σημασία είχε ο κύκλος των Δώδεκα. Αυτοί ευρίσκονταν πλησίον Του και σ’ αυτούς αποκάλυψε τα μυστήρια του Θεού.
Αυτοί είχαν την ευλογία και τη δόξα να ορισθούν ως οι κατ’ εξοχήν συνεχιστές του έργου Του, διότι μόνο σε αυτούς είπε: «Ἐγώ ἐξελεξάμην ὑμᾶς, καί ἔθηκα ὑμᾶς, ἴνα ὑμεῖς ὑπάγητε καί καρπόν φέρητε, καί ὁ καρπός ἠμῶν μένη».
Μετά τήν Ἀνάσταση τούς κατέστησε ἐπίσημα διαδόχους καί συνεχιστές τοῦ ἔργου Του: «καθώς ἀπέσταλκε μέ ὁ Πατήρ, καγῶ πέμπω ὑμᾶς. Καί τοῦτο εἰπῶν ἐνεφύσησε καί λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον, ἄν τινῶν ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινῶν κρατῆτε, κεκράτηνται».
Ἐπίσης στό ὅρος τῆς Γαλιλαίας, ὅπου εἶχαν συναχθεῖ οἱ ἕνδεκα μαθητές, λίγο πρίν τήν Ἀνάληψη, τούς εἶπε: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμίν».
Ως προς την εκλογή των Αγίων Αποστόλων είναι χαρακτηριστικοί οι λόγοι του Αποστόλου Παύλου: «Ἐπειδή γάρ ἐν τή σοφία τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διά τῆς σοφίας τόν Θεόν… τά μωρά του κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός, ἴνα τούς σοφούς καταισχύνη τά ἰσχυρά, καί τά ἀγενῆ του κόσμου καί τά ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καί τά μή ὄντα, ἴνα τά ὄντα καταργήση, ὅπως μή καυχήσηται πάσα σάρξ ἐνώπιόν του Θεοῦ».
Το έργο των Αγίων Αποστόλων συνεχίσθηκε και συνεχίζεται δια των διαδόχων αυτών. Αυτή η αδιάκοπη διαδοχή συνεχίζεται έως σήμερα και χαρακτηρίζεται ως αδιάκοπη διαδοχή προσώπων και πίστεως και γι’ αυτό ονομάζεται η Εκκλησία μας Αποστολική.
Οι Άγιοι Δώδεκα Απόστολοι είναι: ο Απόστολος Πέτρος († 29 Ιουνίου), ο Απόστολος Ανδρέας († 30 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Ιάκωβος ο του Ζεβεδαίου († 30 Απριλίου), ο Απόστολος Ιάκωβος ο του Αλφαίου († 9 Οκτωβρίου), ο Ευαγγελιστής Ιωάννης († 24 Σεπτεμβρίου), ο Απόστολος Φίλιππος († 14 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Βαρθολομαίος († 11 Ιουνίου), ο Απόστολος Θωμάς († 6 Οκτωβρίου), ο Ευαγγελιστής Ματθαίος († 16 Νοεμβρίου), ο Απόστολος Ιούδας († 19 Ιουνίου), ο Απόστολος Ματθίας († 9 Αυγούστου), ο Απόστολος Σίμων ο Ζηλωτής († 10 Μαΐου).
Στίχος
Τιμῶ θεόπτας δώδεκα Χριστοῦ φίλους, Ἥρωας ἄνδρας καὶ θεοὺς τολμῶ λέγειν. Δώδεκα εὐκλεέας τριακοστῇ ἀγείρει μύστας.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’.
Ἀπόστολοι Ἅγιοι, πρεσβεύσατε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ , ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
