Ο Άγιος Μερκούριος ο Μεγαλομάρτυρας ήταν γενναίος στρατιωτικός, όχι μόνο του στρατού του αυτοκράτορα Δεκίου, που υπηρετούσε, αλλά και του Χριστού. Ο Μερκούριος καταγόταν από τη Σκυθία και τον πατέρα του τον έλεγαν Γορδιανό.
Διακρινόμενος σε κάποια μάχη, κατά την οποία σκότωσε τον στρατηγό των αντιπάλων, τιμήθηκε με το αξίωμα του αρχιστρατήγου. Αλλά όταν κλήθηκε να συμμετέχει σε ειδωλολατρικές θυσίες, αρνήθηκε και δεν δίστασε, όταν ρωτήθηκε, να ομολογήσει ότι ήταν χριστιανός.
Ο βασιλιάς προσπάθησε στην αρχή, με γλυκά λόγια να τον μεταπείσει.
Βλέποντας όμως, ότι αποτύγχανε, διέταξε τον βασανισμό του. Και αφού τον γέμισαν με πληγές, και επέφεραν μεγάλα εγκαύματα στις σάρκες του, τον αποκεφάλισαν στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, μεταξύ των ετών 253 και 259 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον Ἄγγελον, χειραγωγὸν ἀσφαλῆ, πρὸς δόξαν ἀρίδηλον, ὡς τοῦ φωτὸς κοινωνός, Μερκούριε ἔσχηκας· ὅθεν τῷ ἀθανάτῳ, Βασιλεῖ πειθαρχήσας, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, ὡς γενναῖος ὁπλίτης· διὸ τοὺς σοὶ προσιόντας, μάκαρ περίσωζε.
Μεγαλυνάριον
Ὤφθης νεανίας πανευπρεπής, οἷα στρατιώτης τοῦ Δεσπότου περιφανής· φύσεως γὰρ ὥρᾳ. τὴν ἄθλησιν ἀνθήσας, Μερκούριε θεόφρον, Χριστῷ δεδόξασαι.
