Η γέννηση του τοποθετείται περί το 250 , στα χρόνια του αυτοκράτορα Δεκίου και ο θάνατος του(κοίμησης, όπως συνηθίζεται στην ορολογία της εκκλησίας),περί το 350.Ανήλθε στον επισκοπικό θρόνο της Γορτύνης περί το 320-330. Ωστόσο εδώ η παράδοση διχάζεται.
Δηλαδή ,έχει γεννηθεί ζήτημα ,αν υπήρξε επίσκοπος Γορτύνης, δηλαδή πρόεδρος Κρήτης ή ήταν απλώς Επίσκοπος Κνωσού. Κι αυτό γιατί τα παλαιότερα κείμενα που τον φέρουν ως επίσκοπο (γορτύνης) Κρήτης ,ενώ τα νεότερα ως επίσκοπο Κνωσού.
Χωρίς αμφιβολία πρέπει να δεχτούμε τη μαρτυρία του αρχαιότερου βίου του, ενός σχετικά αξιόπιστου κειμένου του 10ου αιώνα ή των αρχών του 11ου αιώνα, που τον φέρει ως <<πρόεδρον Κρήτης >>,δηλαδή επίσκοπο (Γορτύνης)Κρήτης .
Σε ότι αφορά δε τη νεότερη αγιολογική παράδοση που τον φέρει ως επίσκοπο Κνωσού, αυτή φαίνεται να οφείλεται στη μεταφορά της παλαιάς επισκοπής Κνωσού στη πόλη Ραύκο, δηλαδή στον Άγιο Μύρωνα κατά τη δεύτερη βυζαντινή περίοδο στο νησί.
Ο Άγιος γεννήθηκε από γονείς ευγενείς και ευσεβείς. Η γέννηση και η ανατροφή του συνέπεσε με τα δύσκολα χρόνια των διωγμών του Δεκίου, γι’άυτο άλλωστε και οι γονείς του προσπάθησαν με μεγάλη επιμέλεια να τον αναθρέψουν σωστά και να τον προφυλάξουν από τις αμαρτωλές επιδράσεις τις ειδωλολατρίας της εποχής εκείνης.
Ήδη από την παιδική του ηλικία ήταν εμφανής η μελλοντική εξέλιξη του στους κόλπους της εκκλησίας ,γιατί ήταν φρόνιμος και συνετός ,απέφευγε τις παιδικές επιπολαιότητες και συνήθειες και έδειχνε υπακοή στους γονείς του.
Από μικρό παιδί φάνηκε ο φιλανθρωπικός χαρακτήρας του καθώς και οι θαυματουργές ικανότητες του, γεγονός που αποδεικνύεται από τα πάμπολλα θαύματα που έκανε. Ένα χαρακτηριστικό είναι αυτό με τα σταφύλια και το κρασί.
Μια χρονιά, λέει η παράδοση , μοίρασε στους φτωχούς όλα τα σταφύλια από τα αμπέλια της οικογένειας του. Η μητέρα του έκανε την παρατήρηση πως όλο το χρόνο κόπιαζαν για το αμπέλι εκείνο και τώρα δεν έμειναν σταφύλια για να κάνουν κρασί.
Εκείνος όμως χωρίς να αντιμιλήσει στην μητέρα του της είπε χαρακτηριστικά «εφύλαξεν και για μας ο θεός ,μητέρα!». Πήγε στο αμπέλι και βρήκε μόνο ένα τσαμπί σταφύλι με τρεις ρόγες. Το έφερε στο σπίτι και το έβαλε στο ποτήρι. Αμέσως άρχισε να τρέχει ο μούστος, έως ότου γέμισαν τα βαρέλια της οικογένειας καθώς και όλου του χωριού.
Όταν ο Μύρων μεγάλωσε εξασκούσε το επάγγελμα του γεωργού. Και σ αυτήν τη φάση της ζωής του εξακολούθησε να βοηθάει όλους τους ανθρώπους με όποιον τρόπο μπορούσε. Χόρταινε τους πεινασμένους ,έντυνε τους γυμνούς ,φρόντιζε τις χήρες και τα ορφανά, υποδεχόταν τους ξένους και γενικά προσέφερε κάθε είδους βοήθεια στους αναξιοπαθούντες. Είναι χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς τα οποία συντελέστηκαν την περίοδο αυτή.
Το πρώτο ,συνέβη ένα βράδυ ,όταν ο Άγιος αντιλήφθηκε ότι είχαν πάει κλέφτες να κλέψουν το σιτάρι από το αλώνι του. Οι κλέφτες νόμιζαν ότι κοιμάται. Γέμισαν τα σακιά και ο ένας με τη βοήθεια του άλλου τα φορτώθηκαν στον ώμο τους και έφυγαν .
Ο τελευταίος όμως δεν είχε βοήθεια και δυσκολευόταν να σηκώσει το σακί στον ώμο του.
Τότε ο Άγιος σηκώθηκε και με τα ίδια του τα χέρια έβαλε το σακί στον ώμο του κλέφτη. «Ο Θεός να σας συγχωρήσει», είπε ο Άγιος και ο κλέφτης έφυγε κατάπληκτος.
Το δεύτερο περιστατικό είναι παρόμοιο με το πρώτο. Κλέφτες προσπαθούσαν να κλέψουν από το χωράφι του ρεβίθια. Όταν ο Άγιος τους αντιλήφθηκε αντί να τους καταδιώξει, τους ευλόγησε και δίνοντας τους τα ρεβίθια τους έστειλε σπίτια τους παραγγέλλοντας τους να μην κάνουν λόγο σε κανένα.
Όταν έφτασε σε ηλικία γάμου ο Μύρων, παντρεύτηκε με μια γυναίκα ευσεβή και πιστή. Γρήγορα όμως η σύζυγος του πέθανε και εκείνος, αφού απελευθερώθηκε από τα δεσμά της συζυγίας αφιερώθηκε απερίσπαστος στο Θεό.
Μελετούσε καθημερινά τα ιερά κείμενα ,νήστευε και προσευχόταν ενώ παράλληλα συνέχιζε το φιλανθρωπικό του έργο. Επειδή έγινε γνώστη η αρετή του ,χειροθετήθηκε πρώτα Αναγνώστης και στη συνεχεία χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ,επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, όταν πλέον σταμάτησαν οι διωγμοί ,ο Μύρων επιδόθηκε με μεγαλύτερο ζήλο στο κήρυγμα του ευαγγελίου, διδάσκοντας όχι μόνο με τα λόγια του αλλά κυρίως με τα έργα του και την αρετή του.
Η φήμη του γρήγορα απλώθηκε παντού γι’αυτό και όταν πέθανε ο επίσκοπος Κρήτης όλοι, κλήρος, άρχοντες και λαός στράφηκαν σ’ αυτόν και τον παρακάλεσαν να αναλάβει τη διαποίμανση των ψυχών τους.
Έτσι ο Μύρων χειροτονήθηκε Επίσκοπος Κρήτης και με αυτό το αξίωμα πλέον συνέχισε τη θαυματουργή δράση του και το φιλανθρωπικό έργο του.
Κάποτε ενώ περιόδευε-σύμφωνα με τη συνήθεια των αρχιερέων –την επαρχία του έπρεπε να περάσει το ποτάμι ,που λεγόταν τότε Τρίτων ,το σημερινό Γιόφυρο .
Όμως ήταν χειμώνας και το ποτάμι είχε πλημμυρίσει.
Όταν έφτασε, σταύρωσε τα νερά με την αρχιερατική του ράβδο και σταμάτησε η φυσική ροή του ποταμού, ώστε να περάσει αυτός και η συνοδεία του. Στη συνέχεια έδωσε στο διάκο του τη ράβδο και του είπε να σταυρώσει τα νερά. Έτσι το ποτάμι συνέχισε να τρέχει.
Ο Άγιος έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα .
Υπολογίζεται ότι κοιμήθηκε περίπου εκατό ετών έχοντας αφήσει πίσω ένα τεράστιο ποιμαντικό και χριστιανικό έργο και προετοιμάζοντας παράλληλα το δρόμο για την είσοδο στην χριστιανική ζωή εκατοντάδων ανθρώπων από τότε ως σήμερα.
Τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του όσο και μετά την κοίμηση του ,πάμπολλα είναι τα θαύματα τα οποία αποδίδονται στο πρόσωπο του.
Ορισμένα από αυτά που θα αναφερθούν παρακάτω χρονολογούνται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Το 1826 λοιπόν, οι Τούρκοι του Μεγάλου κάστρου, με επικεφαλής τον Χασάν Πασά, εκστράτευσαν εναντίον των χωριών της επαρχίας Μαλεβυζίου.
Αφού συνέλαβαν πολλούς από τους κατοίκους τους οδήγησαν στο χωριό Άγιο Μύρωνα και τους κράτησαν αιχμάλωτους δίπλα στο Ναό του, πάνω στη στέγη κάποιου σπιτιού με σκοπό να τους μεταφέρουν την επομένη στην Πόλη και άλλους να τους θανατώσουν κι άλλους να τους Τουρκέψουν.
Για να εμποδίσουν μάλιστα τυχόν απόδραση τους τοποθέτησαν κατά τη διάρκεια της νύχτας και δεύτερη φρουρά. Όλη τη νύχτα οι αιχμάλωτοι προσεύχονταν και επικαλούνταν τη βοήθεια του Αγίου.
Κατά τα μεσάνυχτα παρουσιάστηκε ένα εκτυφλωτικό φως στον ουρανό και σαν πύρινες γλώσσες κατέβηκε και στάθηκε πάνω στο ναό. Ταυτόχρονα ακούστηκαν δυνατές βροντές και εκκωφαντικός θόρυβος.
Οι Τούρκοι νόμισαν ότι χριστιανικός στρατός τους είχε περικυκλώσει και επειδή τους κατέλαβε πανικός, έφυγαν τρέχοντας ενώ οι κάτοικοι του χωριού έσπευσαν να απελευθερώσουν τους αιχμαλώτους, οι όποιοι ευχαριστούσαν τον Άγιο για τη σωτηρία τους.
Το 1826 αναφέρονται δύο επίσης σημαντικά θαύματα τα οποία έκανε ο Άγιος και μάλιστα σε Τούρκους.
Ο Χουσεΐν Αγάς από τις Αρχάνες ,ο οποίος μάλιστα είχε λάβει μέρος σε πολλές σφαγές κατά των χριστιανών ,είχε τυφλωθεί. Δεν είχε αφήσει μάγο ή γιατρό και να μην τον επισκεφτεί να θεραπευτεί.
Φίλοι του Χριστιανοί τον συμβούλεψαν να παει στην Τήνο, αλλά η Ευαγγελίστρια θέλησε να δοξαστεί ο Άγιος Μύρωνας και ο Χουσεΐν γύρισε από εκεί τυφλός. Όταν ο Χουσεΐν πληροφορήθηκε ότι ο Άγιος Μύρωνας κάνει θαύματα ,ζήτησε και τον έφεραν στο χωριό. Μπήκε στην εκκλησία και γονάτισε μπροστά στον τάφο του Αγίου.
Όλη την ώρα της θειας Λειτουργίας έμεινε γονατιστός .Oταν ο ιερέας διάβαζε το ευαγγέλιο, φώναξε ο τυφλός: <<Δόξα να’χει ο θεός και τιμή ο Άγιος Γέροντας, βλέπω…>>.
Πράγματι μετά το τέλος της λειτουργίας ,ο Τούρκος Αγάς κατέβηκε στη σπηλιά όπου ασκήτευε ο Άγιος ,έπλυνε τα ματιά του με το θαυματουργό αγίασμα και έγινε τελείως καλά. Από τότε μέχρι και το 1859 όπου πέθανε, επισκεπτόταν πολύ συχνά το χωριό και το ναό του Αγίου και πρόσφερε δώρα.
Την ίδια χρονιά ,ένας άλλος Τούρκος, ο Μπεντρή Εφέντης, παρά τη σκληρότητα του έδωσε στους κατοίκους του χωριού την άδεια να επισκευάσουν το ναό του Αγίου, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δύσκολα επιτρεπόταν στα χρόνια εκείνα.
Ένας άλλος όμως Οθωμανός, ο Χατζή Μουσταφάς ,πληροφορούμενος το γεγονός απαγόρευσε τη διαδικασία ανακατασκευής και μάλιστα θέλησε να μετατρέψει το ναό σε τζαμί. Θανάτωσε λοιπόν τον Μπεντρή και απαγόρευσε στο μοναχό Μελέπο να ξαναμπεί στο ναό.
Ενώ όμως έφευγε από το χωριό για το Ηρακλειο, αρρώστησε από δυσεντερία και πέθανε .
Έτσι, με τη θαυμαστή επέμβαση του Αγίου διασώθηκε ο ναός του από τη βεβήλωση.
Την ίδια περίοδο, οι Οθωμανοί αποθήκευσαν στο ναό του Αγίου, εφόδια και τροφές και τοποθέτησαν φρουρά για τη φύλαξη τους. Κατά τη διάρκεια όμως της νύχτας ακούστηκαν δυνατές βροντές και φοβερός θόρυβος .
Είδαν έντρομους τους Τούρκους φρουρούς να φεύγουν και να φωνάζουν ότι ο Ευλιάς ,ένας γέροντας με λευκή γενειάδα και χρυσά ενδύματα τους έδειχνε.
Την επομένη μέρα απομάκρυναν από το ναό τα πολεμοφόδια και παρέδωσαν στους Χριστιανούς για να τελούν απρόσκοπτα τη λατρεία τους.
Το καλοκαίρι του 1861 ήρθε στον Άγιο Μύρωνα από το Ηράκλειο ο Γεώργιος Κολυβάκης μαζί με τη σύζυγο του Μαριγώ ,η οποία σύμφωνα με τη διάγνωση των γιατρών –έπασχε από σοβαρή νευρική ασθένεια.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο χωριό η κατάσταση της χειροτέρεψε και οι συγγενείς της, ελπίζοντας στη θεραπευτική δύναμη του Αγίου, την έφεραν στο Ναό του.
Προσκάλεσαν τους ηγουμένους των μονών Ιερουσαλήμ Μάξιμο και Ελεούσας Μελέπο, τον εφημέριο του χωριού Άνω Ασίτες Γεώργιο και τους εφημέριους του ναού Εμμανουήλ και Χατζή-Μιχαήλ.
Οι ιερείς για πέντε ολόκληρες ημέρες έκαναν δεήσεις δίπλα στον τάφο του Αγίου και μαζί μ’ αυτούς πολλοί κάτοικοι του χωριού νήστευαν και προσεύχονταν.
Καθημερινά τελούσαν τη Θεια Λειτουργία, ενώ από τον τάφο του αγίου σκορπιζόταν θαυμαστή ευωδία ,με την οποία γέμιζε ο Ναός. Κατά τη νύχτα της Τετάρτης παρουσιάστηκε στην ασθενή ο Άγιος και την πληροφόρησε ότι την Παρασκευή θα απαλλασσόταν από την επήρεια του πονηρού πνεύματος.
Την Παρασκευή ,κατά τη διάρκεια της Θειας Λειτουργίας και ενώ ο ιερέας εκφωνούσε το <<εξαιρέτως…>>,η ασθενής φώναξε δυνατά ,τινάχτηκε και έμεινε για μικρό χρονικό διάστημα πάνω στο έδαφος σα νεκρή! Ύστερα από λίγο σηκώθηκε ,υγιής πια ,δοξολογώντας το θεό και ευχαριστώντας τον Άγιο για τη θεραπεία της.
Εκτός από τα παραπάνω βεβαίως έχουν καταγραφεί και παρά πολλά αλλά θαύματα από την ίδια περίοδο(19ος αιώνας).
ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ
Από την αυλή της εκκλησίας ,κατεβαίνοντας τη πλαγιά από το δυτικό μέρος ,συναντούμε ένα μικρό σπηλαίο μέσα σε βράχους ,που προχωρεί κάτω από την εκκλησία.
Το σπήλαιο αυτό υπήρξε ο χώρος ασκήτευσης του Αγίου και συνδέεται άμεσα με ένα θαύμα ,το οποίο επιτέλεσε ο Άγιος Μύρωνας όταν ακόμα ήταν πρεσβύτερος.
Μια μέρα λοιπόν , λέει η παράδοση ,ερχόταν ένα λιοντάρι στο χωριό από το βόρειο μέρος. Οι κάτοικοι του άρχισαν να εγκαταλείπουν το χωριό. Ο Άγιος όμως, αφού προσευχήθηκε, το απολίθωσε και οι χριστιανοί γύρισαν στα σπίτια τους ευχαριστώντας τον θεό και τον Άγιο.
Σήμερα ακόμη φαίνεται η ουρά του λιονταριού στο βορειοδυτικό μέρος του χωριού και το κεφάλι του στο νοτιοδυτικό ,ακριβώς μέσα στη σπηλιά που τρέχει το Αγίασμα.
Για να μπει κάνεις μέσα στη σπηλιά πρέπει να κατέβει τρία σκαλοπάτια .είναι ένας χώρος στενός ,μάλλον στρογγυλός .
Στέγη του το κεφάλι του λιονταριού που απολίθωσε ο Άγιος.
Αριστερά υπάρχει ένα ύψωμα, μισό περίπου μέτρο ψηλότερα από τις πλάκες του δαπέδου, το οποίο –σύμφωνα πάντα με την παράδοση-λειτουργούσε ως κλίνη του ασκητή Αγίου.
Γύρω-γύρω υπάρχουν βράχοι, ενώ χαμηλά στο δάπεδο υπάρχουν τρεις λακκούβες. Στη μεσαία τρέχει πάντα αγίασμα.
Σ’ένα βαθούλωμα του βράχου βρίσκεται η εικόνα του Αγίου και μπροστά της υπάρχει αναμμένο πάντα το καντήλι.
Απορία αλλά και εντύπωση ,ωστόσο, προκαλεί τόσο στους κατοίκους του χωριού όσο και στους επισκέπτες, το πως γίνεται, ενώ τόσοι άνθρωποι εδώ και αιώνες βγάζουν αγίασμα ,αυτό να μην τελειώνει ποτέ! Και παρά το γεγονός ότι το θέμα αυτό τους έχει απασχολήσει, απάντηση ακριβής και ασφαλής δεν έχει δοθεί.
Γνωρίζουμε βέβαια ότι σε τέτοιου είδους ζητήματα πίστης και θρησκείας, η ανθρώπινη λογική πολλές φορές αδυνατεί να δώσει τη δική της ερμηνεία.
Δυο κυρίως παραδόσεις υπάρχουν οι οποίες σχετίζονται με τη μόνιμη παρουσία του αγιάσματος στη σπηλιά.
Η πρώτη θέλει το αγίασμα να ρέει –πηγάζει κατευθείαν από τον τάφο του Αγίου(χωρίς βεβαίως αυτό να έχει αποδειχτεί ,παρά τις διάφορες εργασίες που έχουν γίνει κατά καιρούς στο υπέδαφος της εκκλησίας) ,ενώ η δεύτερη αναφέρει πως όλη η υγρασία της σπηλιάς, η οποία γίνεται περισσότερη κατά την ημέρα μνήμης του Αγίου,(κατά την ανάγνωση του ευαγγελίου) καταλήγει στο βαθούλωμα αυτό.
Όποια από τις παραδόσεις πάντως κι αν αποδεχτεί κανείς αναμφισβήτητο είναι το γεγονός ότι οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και αν περάσει κανείς και οποιαδήποτε ώρα κι αν θελήσει, φτάνει η ψυχή του να είναι καθαρή ,μπορεί με μια μικρή κουτάλα που υπάρχει δίπλα στο βαθούλωμα ,να ανασύρει το θαυματουργό Αγίασμα.
Εδώ, αξίζει να αναφερθεί ένα περιστατικό το οποίο σχετίζεται με το αγίασμα και το οποιο συντελεστηκε τα τελευταία χρόνια. Εφημέριος του ναού ήταν ο πατέρας Νικόλαος Κριτσωτάκης ,ο οποίος μάλιστα εξακολουθεί έως σήμερα να ιερουργεί στον Ιερό Ναό.
Οι επίτροποι του ναού στην προσπάθεια τους να φροντίσουν το χώρο της σπηλιάς και ιδιαίτερα την πηγή του αγιάσματος, αποφάσισαν να αδειάσουν όλο το αγίασμα και να το ρίξουν στο χωνευτήρι της εκκλησίας ,όταν διαπίστωσαν ότι μέσα σ αυτό είχαν πέσει μικροαντικείμενα από πιστούς ,καθώς επίσης και λάδι.
Μάλιστα για την πρωτοβουλία τους αυτή δεν ενημέρωσαν -όπως θα έπρεπε-τον ιερέα.
Άδειασαν λοιπόν το αγίασμα ,καθάρισαν και σκούπισαν καλά το βαθούλωμα και πριν προλάβουν να επιστρέψουν κάτω στη σπηλιά ,διαπίστωσαν με κατάπληξη, πως μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το βαθούλωμα με ανεξήγητο τρόπο είχε ξαναγεμίσει και μάλιστα περισσότερο από ότι πριν.
Η παλαία φάμπρικα με χρηματοδότηση από τα προγράμματα Leaderκαι την βοήθεια πολλών επώνυμων και ανώνυμων όπως του τέως υπουργού Γεωργίας κ.Σάββα Τσιτουρίδη ανακαινίστηκε πλήρως και εξοπλίστηκε.
Ο χώρος σήμερα χρησιμεύει ως πνευματικό κέντρο με πλήρη πρόγραμμα ομιλιών ,προβολών, συζητήσεων κατά την χειμερινή περίοδο.
Επίσης γίνεται προσφορά καφέ κατά τα μνημόσυνα και κάθε Κυριακή μετά τη λειτουργία εκ περιτροπής οι γυναίκες του φιλόπτωχου προσφέρουν κέρασμα στους πιστούς. Στον ίδιο χώρο λειτούργει σήμερα και σχολή αγιογραφίας για τα νέα παιδιά.
Ενώ η παλαιά αίθουσα που είχε ανακαινιστεί χρησιμοποιείται πλέον μονό ως κατηχητικό σχολείο για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου, του γυμνασίου και του λυκείου.
Επίσης έχει παραμείνει και η δανειστική βιβλιοθήκη εμπλουτισμένη με διαφορά αλλά βιβλία και με δίσκους cdκαιdvd.
Πολλοί πιστοί συρρέουν διαρκώς στη σπηλιά και προσπαθούν να ανασύρουν το θαυματουργό αγίασμα. Έχουν αναφερθεί μάλιστα από τους κατά καιρούς ιερωμένους και περιπτώσεις ανθρώπων οι οποίοι δεν μπόρεσαν να το ανασύρουν μέσα από την πηγή.
Αναρίθμητα είναι τα θαύματα που έχει κάμει το αγίασμα αυτό και εξακολουθεί έως σήμερα να κάνει. Ιδιαίτερα αναφέρονται περιπτώσεις που ασθενείς με οφθαλμολογικά προβλήματα θεραπεύτηκαν πλήρως.
Ο χώρος ασκήτευσης του αγίου ,η περίφημη σπηλιά έχει ανακαινιστεί τα τελευταία χρόνια χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες του ιερέα Νικόλαου Κριτσωτάκη και του εκκλησιαστικού συμβουλίου.
Με πρωτοβουλία λοιπόν του ιερέα άρχισε να τοιχογραφείται το εκκλησάκι που αποτελεί προέκταση της σπηλιάς ,να δεντροφυτεύεται αλλά και να αξιοποιείται ο περιβάλλων της σπηλιάς χώρος, με σκοπό τη μεγαλύτερη εξυπηρέτηση των πιστών .
Ένα σημαντικό επίσης θαύμα του αγίου, το οποιο συνδέεται άμεσα στην καθημερινή ζωή των κατοίκων του χωριού και παραμένει ανεξήγητο-όπως το αγίασμα-είναι το θαύμα με το Δράκο.
Σύμφωνα με την παράδοση, ένας δράκος ερχόταν από καιρό σε καιρό στη Ραύκο και έτρωγε ανθρώπους και ζώα.
Ο Άγιος Μύρωνας είχε χειροτονηθεί την περίοδο εκείνη επίσκοπος και απουσίαζε από το χωριό .
Οι κάτοικοι του ήταν απογοητευμένοι και φοβισμένοι .Έτυχε όμως μια φορά που ο Άγιος είχε επισκεφτεί την ιδιαίτερη πατρίδα του,ο δράκος να ξανακάνει την εμφάνιση του. Μάλιστα αυτό συνέβη ένα πρωί Κυριακής την ώρα που ο Άγιος λειτουργούσε στην εκκλησία του Σωτήρος Χριστού, η οποία υπάρχει έως σήμερα.
Ο Άγιος ,χωρίς να φοβηθεί καθησύχασε τους πιστούς και έστειλε το διάκο με την αρχιερατική του ράβδο να διατάξει το θηρίο στο όνομα του Χριστού ,να μείνει στη θέση όπου βρισκόταν .
Πράγματι το θηρίο έμεινε ακίνητο και νεκρό. Μετά το τέλος της λειτουργίας ο Άγιος στάθηκε στην αυλή της εκκλησίας και έριξε πάνω στο ξαπλωμένο θηρίο που φαινόταν στην πλαγιά ,μια μεγάλη πέτρα.
Την ίδια στιγμή βροχή από πέτρες ,άγνωστο από που, έπεσαν πάνω στο θηρίο το οποίο απολιθώθηκε και έγινε ένας μεγάλος βράχος.
Ο βράχος αυτός έκλεισε-σύμφωνα πάντα με την παράδοση –μέσα του το Δράκο γι’αυτό και σήμερα ο βράχος που σώζεται λέγεται <<δράκος>>.
Ένα αξιοπερίεργο φαινόμενο συμβαίνει στο βράχο από τα παλιά χρόνια ως σήμερα. Ο βράχος –Δράκος που είναι από γρανίτη και έχει έκταση περίπου 1000τμ ,αποτελεί ένα αλάνθαστο προγνωστικό του καιρού.
Άλλοτε μικρές φυσαλίδες σαν άσπρος αφρός βγαίνουν από τις σχισμάδες του-ένδειξη ότι πρόκειται να βρέξει-σύμφωνα πάντα με τους κατοίκους ,κι άλλοτε ακούγεται ένας περίεργος θόρυβος μέσα από τον βράχο –ένδειξη πως θα κάνει βαρυχειμωνιά.
Αυτό επιβεβαιώνουν πολλοί κάτοικοι του χωριού, οι οποίοι έχουν υπάρξει μάρτυρες αυτού του φαινομένου.
Πολλοί ξένοι ,γεωλόγοι και μηχανικοί έχουν επισκεφτεί το Δράκο αλλά δεν έχουν καταφέρει έως σήμερα να ερμηνεύσουν το ιδιαίτερο αυτό φαινόμενο που η παράδοση και η πίστη το θέλει να λειτουργεί με τη χάρη του Αγίου, ως ένα πρωτότυπο βαρόμετρο της φύσης.
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΩΝΟΣ
Η ζωή και το έργο του είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την αρχαία πόλη της Ραύκου ,η οποία υπήρξε η πατρίδα του αγίου και προς τιμήν του μετονομάστηκε αργότερα σε Άγιο Μύρωνα.
Το χωριό του Άγιος Μύρωνας είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Μαλεβιζίου .Κτισμένο πάνω στη κορυφή διάσελου ,σε υψόμετρο 140μετρα,δεσποζει σε ολόκληρη την επαρχία και η θέα που αντικρίζει κανείς προς όλη την περιοχή είναι πανοραμική.
Οι κάτοικοι του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία χωρίς βεβαίως αυτό, αυτόματα να παραπέμπει σ ένα παλιό παραδοσιακό χωριό.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αφήσει το στίγμα του και σ αυτό το χωριό όπου συνυπάρχουν αρμονικά το παλιό και το καινούργιο .
Οι νέες οικοδομικές δραστηριότητες κατοίκων ή δημόσιων κτηρίων ελκύουν τα μάτια των επισκεπτών και οι ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται κάνουν τον Άγιο Μύρωνα σημείο αναφοράς σε ολόκληρο το νομό Ηρακλείου.
Παρόλο που χιλιομετρικά η απόσταση από την πρωτεύουσα του νομού είναι μικρή (περίπου 20 χιλ) ωστόσο η ζωή των κατοίκων χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από αυτάρκεια τόσο σε είδη πρώτης ανάγκης όσο και σε επίπεδο υπηρεσιών.
Πιο συγκεκριμένα, το χωριό διαθέτει σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ,ταχυδρομείο καθώς επίσης και αστυνομικό τμήμα, ενώ παράλληλα τα διάφορα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης ,σουπερ και μίνι μάρκετ ,βενζινάδικο ,καφετέριες και ταβέρνες ,κάνουν τη ζωή των κατοίκων πιο άνετη και ευχάριστη.
Εκείνο που ωστόσο κάνει το χωριό Άγιο Μύρωνα να ξεχωρίζει είναι η σύνδεση του όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με την αρχαία πόλη της Ραύκου στη θέση της οποίας κτίστηκε καθώς επίσης και με τον ομώνυμο Άγιο, ο οποίος γεννήθηκε, έδρασε και κοιμήθηκε σε αυτή την περιοχή.
Δυστυχώς ανασκαφικές έρευνες δεν έχουν γίνει ώστε να έχουμε σήμερα μια εικόνα αρχαιολογικά τεκμηριωμένη για την αρχαία Ραύκο.
Οι πληροφορίες μας περιορίζονται κυρίως σε όστρακα ελληνικών και ρωμαϊκών χρόνων, λαξευμένες πέτρες, πλούσιο οικοδομικό υλικό από τα κατεστραμμένα κτίρια, νομίσματα, επιγραφές, τυχαία ευρήματα και παραδόσεις.
Η αρχαιότερη αναφορά που έχει σωθεί για τη Ραύκο γίνεται από το Σκύλακα (Περιπλους,47),ο οποίος τοποθετεί την πόλη νότια της Κνωσού και κοντά στη Γόρτυνα. Επίσης ο Αιλιανός στο έργο του <<περί Ζώων>> διέσωσε ένα μικρό απόσπασμα από τα <<Κρητικά>> του Αντήνορα ,στο οποιο αναφέρεται ένας μύθος για την ίδρυση της Ραύκου. Κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο η Ραύκος αναφέρεται πολύ συχνά στην ιστορία της Κρήτης .
Ο πόλεμος και οι συμμαχίες των πόλεων-κρατών αυτής της περιόδου (Κνωσού και Γόρτυνας) επηρέαζαν τη ζωή και της Ραύκου.
Αλλά και στους επόμενους αιώνες ,Ρωμαϊκά χρόνια ,Βυζαντινά ,Βενετοκρατία, Τουρκική και Γερμανική κατοχή ,η περιοχή έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις για τις οποίες θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά .
Η Ραύκος λοιπόν ,υπήρξε η πατρίδα του Αγίου Μύρωνα .
Η σχετική μ αυτόν ιστορική παράδοση είναι πενιχρή ,καθώς οι βίοι και τα συναξάρια που έχουμε στη διάθεση μας δεν διαφωτίζουν επαρκώς για τη ζωή και τη δράση του.
