Ο Άγιος Στέφανος ήταν γιος του αυτοκράτορα Βασιλείου του Μακεδόνα και της Ευδοκίας και γεννήθηκε το 867 μ.Χ. Είχε κάνει μαθητής και σύγκελλος του μεγάλου Φωτίου, και μετά τη δεύτερη πατριαρχία αυτού κατέλαβε τον πατριαρχικό θρόνο ενώ βασίλευε ο αδελφός του Λέων ο Σοφός (886 – 912 μ.Χ.) το έτος 886 μ.Χ.
Ο Πατριάρχης Στέφανος ο Α’ ήταν άνδρας βαθειάς ευσέβειας. Όταν κάποτε αρρώστησε βαρεία και θεραπεύτηκε, αφού έκανε χρήση αγιάσματος της Ζωοδόχου Πηγής, ευγνωμονώντας δώρισε στο ναό της τα πολυτιμότατα άμφια του, με τα όποια, αφού κατάλληλα μετασκεύασε, περιέβαλλε την αγία τράπεζα του ναού εκείνου κατά την ήμερα της ύψωσης του Τιμίου Σταυρού.
Τους συγγενικούς του βασιλικούς δεσμούς, χρησιμοποίησε όσο μπορούσε για τη βοήθεια των πτωχών. Πέθανε το Μάιο του 893 μ.Χ. σε ηλικία 26 ετών και ενταφιάσθηκε στη μονή του Αγίου Γεωργίου «εν τω Δευτέρω», την επιλεγόμενη του Συκιώτου.
Πιθανόν θεωρείται, ότι επί της πατριαρχείας του εκδόθηκε το πρώτο Σύνταγμα των επισκόπων του Οικουμενικού Θρόνου.
