Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. Ὅταν πέμψω ᾿Αρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ ᾿Απολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. ᾿Ασπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. ῾Η χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
1. Ἀναζήτηση λόγου οὐσιαστικοῦ
Κυριακὴ τοῦ Σπορέως σήμερα, ἡμέρα ποὺ συνηθίζεται νὰ σηματοδοτεῖ τὴν ἐπίσημη ἔναρξη τοῦ κηρυκτικοῦ καὶ ποιμαντικοῦ ἔργου γιὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ἔτος καὶ ποὺ εἶναι ἀφιερωμένη στοὺς ἁγίους Πατέρες τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Κι εἶναι ἀλήθεια ταιριαστὴ ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ περιλαμβάνει τὰ θεοφώτιστα λόγια μὲ τὰ ὁποῖα ὁ ἀπόστολος Παῦλος κλείνει τὴν ἐπιστολή του πρὸς τὸν μαθητή του Τίτο, στὸν ὁποῖο εἶχε ἀναθέσει τὴ διαποίμανση τῆς Κρήτης.
Μὲ αὐτὰ ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν τονίζει πόσο σημαντικὸ εἶναι γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ἀφ’ ἑνὸς μὲν νὰ προσφέρει ἀνόθευτο τὸν εὐαγγελικὸ λόγο, ἀφ’ ἑτέρου δέ, νὰ τὸν μετουσιώνει σὲ πράξη καὶ ζωὴ ἀγάπης καὶ προσφορᾶς.
Ἂς δοῦμε ὅμως τί ἀκριβῶς γράφει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος στὸ γνήσιο πνευματικό του τέκνο καὶ ἐκλεκτὸ συνεργάτη:
─Παιδί μου Τίτε, ὅ,τι σοῦ ἔγραψα γιὰ τὴν ἀναγέννηση τῶν πιστῶν, τὴ σωτηρία καὶ τὴν κληρονομία τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἶναι λόγος ἀξιόπιστος καὶ ἀληθινός.
Θέλω λοιπὸν νὰ ὁμιλεῖς γι̕ αὐτὰ μὲ βεβαιότητα, ὥστε, ὅσοι ἔχουν πιστεύσει στὸ Θεὸ καὶ ἐγκολπώνονται τὶς ἀλήθειες αὐτές, νὰ πρωτοστατοῦν στὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα ἔργα.
Ἀντίθετα, φρόντιζε νὰ ἀποφεύγεις τὶς ἀνόητες καὶ φλύαρες συζητήσεις, τὶς φιλονικίες καὶ διαμάχες γιὰ ζητήματα γενεαλογίας ἢ ἰουδαϊκῶν παραδόσεων· «εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι». Ὅλα αὐτὰ εἶναι μάταια καὶ ἀνώφελα.
Πρόσεξε καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δημιουργοῦν σχίσματα καὶ διαιρέσεις μέσα στὴν Ἐκκλησία. «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ»· καὶ μία καὶ δύο φορὲς ὀφείλεις νὰ ἐπισημάνεις στὸν αἱρετικὸ τὴ ζημιὰ ποὺ προκαλεῖ· ἂν ὅμως ἐμμένει στὴν πλάνη του, παράτησέ τον.
Νὰ ξέρεις ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἔχει πλέον διαστραφεῖ καὶ εἶναι ὑπεύθυνος γιὰ τὴν καταδίκη ποὺ ἐπισύρει στὸν ἑαυτό του.
Βλέπουμε ὅτι μὲ συναίσθηση εὐθύνης ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ἐπισημαίνει διάφορες παρεκκλίσεις καὶ νοσηρὲς καταστάσεις ποὺ ἐπηρεάζουν ἀκόμη καὶ τοὺς πιστοὺς καὶ θέτουν σὲ κίνδυνο τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα.
Ἐκεῖνο ποὺ θὰ τονίσουμε ἰδιαίτερα ἐδῶ εἶναι ἡ ἀποστροφὴ τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου πρὸς αὐτοὺς ποὺ συνήθιζαν νὰ συζητοῦν γιὰ ἀνούσιες ἰουδαϊκὲς παραδόσεις ἢ νὰ ὑποστηρίζουν διάφορες φιλοσοφικὲς ἢ θεολογικὲς θεωρίες περιφρονώντας τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου.
Δυστυχῶς τέτοια νοσηρὰ φαινόμενα δὲν λείπουν ἀκόμη καὶ σήμερα. Ὑπάρχουν Χριστιανοὶ ποὺ δείχνουν ἀπρόθυμοι νὰ μελετήσουν τὸ Εὐαγγέλιο ἢ κάποιο πνευματικὸ βιβλίο, εἶναι ὅμως πρῶτοι στὸ νὰ μαθαίνουν καὶ νὰ διαδίδουν θεωρίες περίεργες, «προφητεῖες» καὶ ὁράματα ἀμφιβόλου προελεύσεως.
Βέβαια οἱ συζητήσεις γιὰ ὅλα αὐτὰ ἑλκύουν τὴν προσοχὴ καὶ κεντρίζουν τὴν περιέργεια. Στὴν πραγματικότητα ὅμως «εἰσὶν ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι». Ἂς μὴν ἐξαντλούμαστε λοιπὸν σὲ τέτοια ζητήματα ποὺ δὲν ὠφελοῦν.
Ἐκεῖνο ποὺ ἔχουμε ἀνάγκη εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, τὸ Εὐαγγέλιο ὅπως τὸ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ τὸ ὁποῖο κρύβει δύναμη ἀναγεννητικὴ ποὺ συγκλονίζει τὴν ψυχή, παρακινεῖ σὲ μετάνοια καὶ φωτίζει τὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ βαδίζει στὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας.
Καὶ φυσικά, ὁ γνήσιος εὐαγγελικὸς λόγος δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ συνδυάζεται καὶ μὲ ἔργα ἀνάλογα. Αὐτὸ ἀκριβῶς δείχνουν καὶ οἱ ἐπανειλημμένες προτροπὲς τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου στὸ μαθητή του Τίτο γιὰ ποικίλες ἐκδηλώσεις ἀγάπης. Τοῦ γράφει:
2. Σημεῖο καρποφορίας
–Ὅταν σοῦ στείλω τὸν Ἀρτεμᾶ ἢ τὸν Τυχικό, φρόντισε γρήγορα νὰ ἔλθεις στὴ Νικόπολη, διότι ἐκεῖ ἀποφάσισα νὰ περάσω τὸν χειμώνα.
Νὰ κατευοδώσεις μὲ ἀγάπη τὸν Ζηνᾶ, τὸ νομοδιδάσκαλο, καὶ τὸν Ἀπολλώ, ἀφοῦ πρῶτα φροντίσεις καλὰ γιὰ νὰ μὴν τοὺς λείπει τίποτε στὸ ταξίδι τους.
Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἂς παίρνουν μάθημα καὶ ὅλοι οἱ δικοί μας, οἱ Χριστιανοί, «καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι». Νὰ πρωτοστατοῦν στὰ καλὰ ἔργα καὶ νὰ συντρέχουν τοὺς ἀδελφοὺς στὶς ἀπαραίτητες ὑλικές τους ἀνάγκες, γιὰ νὰ μὴ στεροῦνται ἀπὸ πνευματικοὺς καρπούς.
Σὲ χαιρετοῦν ἐγκάρδια ὅλοι ὅσοι εἶναι μαζί μου. Χαιρέτησε ὅσους μᾶς ἀγαποῦν, ἐπειδὴ ἔχουν κοινὴ πίστη μὲ μᾶς. Σᾶς εὔχομαι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι μὲ ὅλους σας. Ἀμήν.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ τελειώνει ἡ ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου πρὸς τὸν Τίτο. Κι ὅπως βλέπουμε, τὸ ἐπιστέγασμα τῆς ἐπιστολῆς εἶναι ἕνα ξεχείλισμα ἀγάπης τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου, ὁ ὁποῖος δείχνει ἰδιαίτερη φροντίδα καὶ ἐνδιαφέρον γιὰ κάθε συνεργάτη του προσωπικὰ ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν πορεία κάθε ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας, γενικότερα.
Ἀξίζει ὅμως νὰ ὑπογραμμίσουμε ἐπιπλέον ὅτι ὁ ἀπόστολος Παῦλος δὲν συνιστᾶ στὸ μαθητή του κάποιες τυπικὲς φιλοφρονήσεις ἀλλὰ ἐκδηλώσεις εἰλικρινοῦς ἀγάπης, ὡς ἀπόδειξη ὅτι ἡ πνευματική του ζωὴ δὲν μένει ἄκαρπη.
Ἂς μάθουμε λοιπὸν κι ἐμεῖς νὰ εἴμαστε πρόθυμοι στὰ ἔργα διακονίας καὶ ἐθελοντικῆς προσφορᾶς ποὺ ἀναπτύσσονται μέσα στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε ἡ πνευματική μας ζωὴ νὰ μὴ μένει ἄκαρπη θεωρία, ἀλλὰ πράξη καὶ βίωμα ἀγάπης, ποὺ συγκινεῖ, διδάσκει καὶ οἰκοδομεῖ τὶς ψυχὲς τῶν Χριστιανῶν.