Στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση οι εικόνες λειτουργούν καταλυτικά ωσάν βιβλία και πηγή γνώσεων για τους πιστούς, αφού παρέχεται πληθώρα πληροφοριών, σεβόμενες πάντα τον δογματικό κανόνα.
Αντιστοίχως, η εικόνα της αναπαράστασης της Γεννήσεως του Ιησού Χριστού προσφέρει με μεστότητα τη κατανόηση του Ευαγγελικού σχετικού αποσπάσματος και της ιστορικής εκείνης πραγματικότητας.
Ένα σημείο της εικόνας των Χριστουγέννων που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και χρήζει προσοχής, είναι η “κούνια” που τοποθετείται το νεογέννητο θείο βρέφος, ευρέως γνωστή ως “φάτνη”.
Η φάτνη, πιο δημοτικά παχνί, λειτουργούσε ως κατασκευή από την οποίαν λάμβαναν την τροφή τους τα ζώα, μετά την χρήση της ως κούνια για τον ενανθρωπήσαντα Ιησού Χριστό έλαβε άλλη έννοια και μάλιστα την προέκταση της όλης αναπαράστασης του σπηλαίου.
Αν κανείς σταθεί στο σχήμα της φάτνης θα παρατηρήσει ότι θυμίζει ένα φέρετρο μικρού μεγέθους, κρύο και απόκοσμο για να δεχθεί ένα νεογέννητο μωρό, αφού το σώμα φαίνεται να περιβάλλεται από μια μαύρη σκιά.
Τούτο σαφώς δεν συνέβη λαθεμένα από τους αγιογράφους μας, καθώς συμβολικά η κούνια του Βρέφους προοικονομεί την μοίρα και το έργο Του. Το μαύρο χρώμα στο εσωτερικό της φάτνης υποδηλώνει την τραγική ειρωνεία του θανάτου.
Πριν καν προλάβει να αρθρώσει λόγο, διαγράφεται με έναν οδυνηρό τρόπο η πορεία Του επί γης. Όπως ηχηρά λαβαίνει την πρώτη Του ανθρώπινη ανάσα, έτσι ηχηρά θα ξεψυχήσει για την σωτηρία του ανθρωπίνου είδους.
Η φάτνη, που σε όλους αφήνει μια γεύση νεκρικής κλίνης, έρχεται αφοπλιστικά να εννοήσει την μεγίστη θυσία του Ιησού Χριστού.
Τα Χριστούγεννα δεν είναι μια εορτή που σημάνει την δημιουργία αλλά την ανάπλαση του ανθρώπου και ο ερχομός του Υιού Του στον κόσμο διατρανώνει την αναγέννηση μέσω του θανάτου Του (κατά την ανθρώπινη φύση).
Τα σπάργανα του θείου βρέφους στηρίζουν το νόημα και τον σκοπό της αναπαράστασης του φέρετρου. Ο τρόπος που είναι σφιχτά δεμένο το Βρέφος και τόσο καλά τυλιγμένο σε όλο Tου το σώμα, λειτουργεί προς επίρρωση της θυσιαστικής Του αποστολής, εν τω κόσμω, θυμίζοντας περισσότερο σάβανα.
Τα Χριστούγεννα είναι μία σπουδαία εορτή, καθώς αν μη τι άλλο, υποδεχόμαστε στον φθίνοντα κόσμο την αύξουσα θεία παρουσία και οι εικόνες υπογραμμίζουν την κάθε μία στιγμή, διακριτικά και έντονα, συνάμα.
