Εἶπεν ὁ Κύριος· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.
«Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχήν αὐτοῦ;»
Σήμερα εἶναι Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας ἀκούσαμε ὅτι ὅποιος θέλει νὰ γίνει ἀληθινὸς μαθητὴς τοῦ Κυρίου, ὀφείλει νὰ Τὸν ἀκολουθήσει μὲ ἀπόφαση σταυρικοῦ θανάτου.
Ἀκούγεται σκληρὸς ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Κυρίου, παρακάτω ὅμως ὁ Ἴδιος δίνει ἐξηγήσεις. Λέει δηλαδή: Τί θὰ ὠφελήσει τὸν ἄνθρωπο ἐὰν κερδίσει τὸν κόσμο ὅλο, ἀλλὰ στὸ τέλος χάσει τὴν ψυχή του;
Ἂς δοῦμε λοιπὸν πολὺ σύντομα ποιὰ εἶναι ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς καὶ τί σημασία ἔχει αὐτὸ γιὰ τὴ ζωή μας.
1. Ἡ ἀνεκτίμητη ἀξία τῆς ψυχῆς
Κατ᾿ ἀρχὰς νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι στὴ συγκεκριμένη περικοπὴ ὁ Κύριος ἀναφέρεται στὴν ἀξία τῆς ψυχῆς ὄχι γενικά, ἀλλὰ σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο, τί ἀξία ἔχει γιὰ τὸν καθένα μας ἡ ψυχή μας, ἡ σωτηρία της.
Γιὰ νὰ τονίσει λοιπὸν τὴν ἀξία της, διατυπώνει μία ἀπίθανη ὑπόθεση: Ἂς ὑποθέσουμε, λέει ὁ Κύριος, ὅτι ἕνας ἄνθρωπος κερδίζει ὅλο τὸν κόσμο, δηλαδὴ ὅλα τὰ ἀγαθὰ αὐτῆς τῆς ζωῆς.
Ὅλος ὁ πλοῦτος τοῦ κόσμου εἶναι δικός του. Μπορεῖ νὰ ἀγοράσει ὅ,τι θέλει, μπορεῖ νὰ ἀπολαύσει ὅ,τι θέλει. Μπορεῖ νὰ ταξιδέψει ὅπου θέλει, νὰ πληρώσει ὅποιον γιατρὸ καὶ Νοσοκομεῖο θέλει.
Καὶ ὅλη ἡ δόξα τοῦ κόσμου εἶναι δική του. Ἔχει μόνο ἐπιτυχίες καὶ δοξάζεται ἀπὸ ὅλους. Ἔχει ὅλη τὴν ἐξουσία τοῦ κόσμου. Εἶναι πανίσχυρος καὶ ἀνίκητος, ἐπιβάλλει παντοῦ τὴν κυριαρχία του.
Τὰ πάντα εἶναι στὰ χέρια του… Μὰ εἶναι δυνατὸν κάτι τέτοιο; Ὄχι· ἀλλὰ ἂς ὑποθέσουμε, μᾶς λέει ὁ Κύριος, ὅτι κάποιος τὸ πέτυχε.
Κέρδισε ὅλο τὸν κόσμο ἀφενός, ἀφετέρου ὅμως ἔχασε τὴν ψυχή του. Ὅταν ἔφυγε ἀπὸ αὐτὴ τὴ ζωή, δὲν πῆγε στὸν Παράδεισο ἀλλὰ στὸν Ἅδη· ἡ ψυχή του κατέληξε στὴν Κόλαση.
Ποιὸ τὸ ὄφελος ὅλης τῆς ἐγκόσμιας εὐτυχίας του; Στὸ τέλος βγῆκε τραγικὰ ζημιωμένος. Ἡ ἀπώλεια τῆς ψυχῆς του δὲν ἰσοφαρίζεται μὲ ὅλες μαζὶ τὶς ἄλλες ἐπιτυχίες καὶ ἀπολαύσεις. Γιατί; Διότι ἡ ψυχὴ εἶναι ἀθάνατη, ἐνῶ ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι πρόσκαιρα.
Ἀλλὰ ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς φανερώθηκε κατ᾿ ἐξοχὴν μὲ τὸ ὅτι γιὰ τὴ σωτηρία της ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος καὶ σταυρώθηκε, ἔχυσε τὸ αἷμα Του γι᾿ αὐτήν. «Τιμὴ ἀνθρώπου τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ», μᾶς διδάσκει ὁ Μέγας Βασίλειος (PG 29, 476A).
Ἑπομένως ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς μας εἶναι ἀνεκτίμητη, καὶ ἡ σωτηρία της εἶναι τὸ ἀσύγκριτα πολυτιμότερο ἀγαθό, τὸ μόνο ὄντως ἀγαθό, γιὰ τὸ ὁποῖο ἀξίζει κάθε προσπάθεια καὶ θυσία. Τί λοιπὸν πρέπει νὰ κάνουμε;
2. Πάνω ἀπὸ ὅλα ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς
Στὴν καθημερινή μας ζωὴ φροντίζουμε νὰ κάνουμε οἰκονομία στὰ ἔξοδά μας, νὰ ἐπωφελούμαστε ἀπὸ τὶς ποικίλες προσφορές· καὶ ἀντίστροφα λυπούμαστε γιὰ τὶς περικοπὲς ποὺ μᾶς ἐπιβάλλουν, ὅπως καὶ ὅταν μᾶς συμβαίνει κάποια ζημιὰ στὸ σπίτι, στὸ αὐτοκίνητο, στὴν ἐπιχείρηση, κάτι ποὺ εἶναι λογικὸ καὶ ἑπόμενο…
Γιὰ τὴν ψυχή μας ὅμως δείχνουμε τέτοιο ἐνδιαφέρον; γιὰ τὸ αἰώνιο κέρδος της; Καὶ λυπούμαστε γιὰ τὴ ζημία τῆς ψυχῆς μας, ποὺ ἔχει αἰώνιες συνέπειες; Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ ζημία της; Οἱ ἁμαρτίες καὶ τὰ πάθη μας, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ προσπαθοῦμε νὰ ἐξαλείψουμε μὲ τὴν ἀληθινὴ μετάνοια.
Ἀγωνιοῦμε γιὰ τὰ παιδιά μας· φροντίζουμε γιὰ τὴν ὑγεία τους, τὴ διατροφή, τὴ μόρφωσή τους… Ἀγωνιοῦμε ὅμως καὶ γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς τους; Τὰ πηγαίνουμε στὸ Κατηχητικό, στὸν Πνευματικό; Τοὺς μαθαίνουμε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ;…
Τὰ παραπάνω δὲν σημαίνουν ὅτι ὡς Χριστιανοὶ δὲν μποροῦμε νὰ ἀπολαμβάνουμε τὰ ἐπίγεια ἀγαθά, ἀλλὰ ὅτι εἶναι ἀνόητο νὰ ἐπιδιώκουμε τὴν κατάκτησή τους βλάπτοντας τὴν ψυχή μας ἢ ἁπλῶς παραμελώντας τὴ σωτηρία της.
Ὁ ἀληθινὸς πιστὸς ἀγωνίζεται μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις γιὰ νὰ σωθεῖ, καὶ σιγά-σιγά, ὅσο ὡριμάζει πνευματικά, θέτει σὲ δεύτερη μοίρα τὶς νόμιμες ἐγκόσμιες ἀπολαύσεις καὶ ἐπιδιώξεις ἢ καὶ τὶς ἐγκαταλείπει τελείως, διότι τοῦ στέκονται ἐμπόδιο στὸ νὰ ἀγαπήσει ὁλοκληρωτικὰ τὸν Θεό.
Ἔτσι ἔζησαν οἱ Ἅγιοι, οἱ ὁποῖοι ἔδειξαν τέλειο ζῆλο γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς τους. Ἔζησαν τὴ σταυρικὴ ζωὴ στὴν τελειότητά της. Ἔτσι ὀφείλουμε νὰ ζήσουμε καὶ μεῖς.
***
Ὁ Κύριος διαβεβαιώνει πάνω ἀπὸ τὸν Σταυρό Του, τοῦ ὁποίου τὴν Ὕψωση ἑορτάσαμε, ὅτι ἡ ψυχή μας ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο. Ἂς Τὸν πιστέψουμε.
Διότι Ἐκεῖνος γνωρίζει περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον τὴν ἀξία της. Ἐκεῖνος τὴν δημιούργησε καὶ Ἐκεῖνος σταυρώθηκε γιὰ τὴ σωτηρία της.
Νὰ μᾶς φωτίζει ὁ Κύριος ὥστε νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν ἀνυπολόγιστη ἀξία της καὶ νὰ ἀγωνιζόμαστε μὲ ὅλες μας τὶς δυνάμεις γιὰ τὴ σωτηρία της. Τότε θὰ εἴμαστε οἱ ἀληθινὰ ἐπιτυχημένοι, οἱ αἰώνια λυτρωμένοι.
