Του Ιεροδιακόνου Ραφαήλ Μισιαούλη
Το σημερινό ευαγγέλιο μιλάει για την ύψιστη μορφή αγάπης: την αγάπη για τους εχθρούς. Ο Κύριος Ιησούς έδωσε την εντολή ν’ αγαπάμε τους εχθρούς μας. Η εντολή Του αυτή δεν είναι περιστασιακή και σποραδική, όπως είχε γίνει πριν από την έλευσή Του σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις.
Η εντολή της αγάπης για τους εχθρούς μας τοποθετείται στην ύψιστη θέση στο ευαγγέλιο. Ο Κύριος βεβαιώνει ότι αν αγαπάς με ιδιοτέλεια ή αγαθοποιείς στους αγαθοποιούντες σε ή δανείζεις για να πάρεις πίσω, δεν έχεις «χάρι». Η χάρις έρχεται με την υπέρβαση του προσωπικού οφέλους.
Στο τμήμα αυτό της «επί του όρους ομιλίας» του ο Κύριος κάνει μία σύγκριση ανάμεσα στην ψεύτικη αγάπη του κόσμου και στην πραγματική αγάπη που πρέπει να έχουν οι μαθητές του. Και ζητά την ανιδιοτελή αγάπη, και όχι την ψεύτικη συμφεροντολογική αγάπη του κόσμου, η οποία δεν έχει πνευματική αξία.
Στο ιερό κείμενο ο Κύριος μας λέει ποια είναι η αμοιβή και η δωρεά αυτών που θα δείχνουν μια τέτοια αγάπη και ευσπλαχνία προς όλους τους συνανθρώπους τους. Σε άλλους μακαρισμούς ο Κύριος υπόσχεται τη Βασιλεία του, την κληρονομία της γης και του ουρανού, τα ουράνια αγαθά του.
Εδώ όμως ο Κύριος δίνει τη μεγαλύτερη δωρεά. Όποιος μπορεί να αγαπά τους εχθρούς του και να τους ευεργετεί, θα αποκτήσει τη μεγαλύτερη χάρη, θα φθάσει στο σημείο που μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, να γίνει κατά χάριν Θεός.
Ακούσαμε τον Κύριό μας, καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και μας μιλάει για την εντολή της αγάπης. Το συναίσθημα που οφείλουμε ως άνθρωποι , ως χριστιανοί να νοιώθουμε και να δίνουμε προς τους συνανθρώπους μας.
Η εντολή του Χριστού πως πρέπει να κάνουμε στους άλλους αυτό που ζητάμε κι εμείς απ’ αυτούς είναι τόσο φυσική και τόσο σαφής και καλή, που είναι να θαυμάζει και ν’ απορεί κανείς πως δεν έχει γίνει από παλιά μια καθημερινή συνήθεια στους ανθρώπους, λέει ο Άγιος Νικόλαος ο Βελιμίροβιτς.
Ο χριστιανός οφείλει να κάνει το καθήκον του χωρίς καμιά σκοπιμότητα και υστεροβουλία. Να είναι ο άνθρωπος της αγάπης, μιας αγάπης χωρίς όρους και όρια. Αγάπης που στο βάθος της θα φτάνει μέχρι τη θυσία, και το πλάτος της θα περιλαμάνει ακόμη και αυτούς τους εχθρούς μας.
Αλλά για να μπορέσουμε μα αγαπήσουμε τους εχθρούς μας, θα πρέπει να διαθέτουμε μιαν ανεξίκακη καρδιά. Αληθινή αγάπη χωρίς ανεξικακία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει.
Όποιος βιώνει έντονα την αγάπη του Θεού, προσφέρει την αγάπη του προς όλους με τρόπο θετικό, ανιδιοτελή και ολοκληρωτικό. Πρέπει να κάνουμε βίωμα την εντολή της αγάπης και να μη ζούμε με βάση το «δούναι και λαβείν».
Να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους μηδενός εξαιρουμένου, εχθρούς και φίλους.
Να μάθουμε ν’ αγαπάμε ο ένας τον άλλον σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου, και όχι απλώς να κάνουμε το καλό σε κάποιους ανθρώπους, αλλὰ να σκεφτόμαστε ποιὸ είναι αληθινὰ καλὸ για ένα πρόσωπο. Mας προτρέπει ο Κύριος ««προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς 2».
«Αγαθοποιείτε και δανείζετε μηδέν απελπίζοντες 3», λέει ο Κύριος.
Ο Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός: «Ελεήμων άνθρωπος είναι εκείνος που δίνει, χαρά στους άλλους μ’ αυτά που ο ίδιος έλαβε από το Θεό: ψωμί, φαγητό, εξουσία, ένα λόγο προσευχής· που λογαριάζει τον εαυτό του οφειλέτη, αφού έλαβε παραπάνω απ’ όσα χρειάζεται. Μέσω του αδελφού του είναι σα να του ζητάει ο Θεός και γίνεται έτσι οφειλέτης του» 4.
Ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος λέει «Ἄς καταδιώκεσαι, ἐσύ μήν καταδιώξεις˙ ἄς σταυρώνεσαι, ἐσύ μή σταυρώσεις˙ ἄς ἀδικεῖσαι, ἐσύ μήν ἀδικήσεις˙ ἄς συκοφαντῆσαι, ἐσύ μή συκοφαντήσεις, γίνε καλοσυνᾶτος καί ὄχι αὐστηρός στό κακό. Μή μισήσεις τόν ἁμαρτωλό.
Ὅλοι εἴμαστε ὑπεύθυνοι … Ἀγάπα τούς ἁμαρτωλούς, μίσησε ὅμως τά ἔργα τους καί μήν τούς περιφρονεῖς γιά τά ἐλαττώματα τους, μήπως κάποτε καί σύ πειραχθῆς ὅπως ἐκεῖνοι τώρα».
Αυτό που ζητάει σήμερα ο Κύριος απ’ όλους μας είναι η πεμπτουσία του κηρύγματός Του.
Είναι το αποκορύφωμα των πνευματικών επιδόσεων που μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος. Είναι η υπέρβαση όλων των ανθρώπινων δεδομένων και η απόλυτη προσομοίωση με το θεϊκό πρότυπο.
Μόνον ο άνθρωπος που καθάρισε τον εαυτό του από την αμαρτία και βρίσκεται καθημερινά μέσα στην άκτιστη χάρη της Τριάδος είναι σε θέση ν’ αγαπήσει τους εχθρούς του.
Ας αγωνιζόμαστε καθημερινά, αγαπητοί αδελφοί, να καθαρίζουμε τον εαυτό μας μέσω του Ιερού Μυστηρίου της Εξομολογήσεως, και τότε τίποτα δεν θα μας φαίνεται δύσκολο και ακατόρθωτο για να το εφαρμόσουμε.
Να έχουμε πάντα υπόψιν ότι «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν 5».
—————-
1.Λουκά 6,33.
2.Ματθαίου 5,44.
3.Λουκά 6,35.
4.Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ομιλίες Ε΄, Κυριακοδρόμιο Β΄, Αθήνα 2013.
5.Λουκά 18,27.
