«Καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» (Λουκ. 15,13)
Σήμερα, ἀγαπητοί μου,εἶνε ἡ ἑορτή μας.Σήμερα εἶνε ἡ ἑορτὴ τοῦ Ἀσώτου· κ᾿ ἐπειδὴ ὅλοι εἴμαστε ἄσωτοι, γι᾽ αὐτὸ λέω, ὅτι ὅλοι ἑορτάζουμε. Καὶ εἴθε νὰ ἑορτάζουμε. Γιατὶδὲν πρέπει νὰ μιμηθοῦμε μέχρι ἑνὸς σημείου τὸν Ἄσωτο, ἀλλὰ πρέπει νὰ τὸν μιμηθοῦμε μέχρι τέλους.
Ὁ Ἄσωτος βάδιζε τὸ δρόμο τὸν κακό, κι ὅταν πλέον ἔφτασε στὸν τελευταῖο γκρεμὸ κ᾿ἦταν ἕτοιμος νὰ πέσῃ στὸ χάος τοῦ ᾅδου, μιὰ σκέψι τὸν ἔσωσε.
Τί ἀξίζει μιὰ σκέψι! Ἀπὸ τὴ σκέψι προέρχονται ὅλα, τὰ ἐγκλήματα ἀλλὰ καὶ τὰ θαύματα τῆς ἀρετῆς. Λοιπὸν μιὰ σκέψι ἔφτασε, σὰν ἀστραπή, καὶ τὴν τελευταία στιγμὴ ἔκανε στροφὴ σωτήρια, ἄλλαξε κατεύθυνσι, ἄλλαξε δρόμο, κ᾽ ἐκεῖ ποὺ πήγαινε γιὰ τὸν ᾅδη, πῆγε πιὰ στὸν οὐρανό.Τὸ θέμα τῆς παραβολῆς τοῦ Ἀσώτου εἶνε ἀπέραντο.
Μᾶς παρουσιάζει δύο δυνάμεις · ἡ μία δύναμις εἶνε ἡ ἁμαρτία , καὶ ἡ ἄλλη εἶνε ὁ κραταιὸς βραχίων τοῦ Κυρίου , ποὺ πιάνει τὸν ἁμαρτωλὸ καὶ τὸν ὑψώνει καὶ τὸν κάνει παιδὶ τοῦ Θεοῦ καὶ κληρονόμο τῆς βασιλείας του.Ἀπ᾽ ὅλη τὴ θαυμάσια αὐτὴ παραβολὴ ἕνα σημεῖο μόνο θέλω νὰ προσέξετε.
Ἡ ἁμαρτία, ἀδελφοί μου, δὲν εἶνε παιχνίδι· εἶνε φωτιά, ποὺ καίει καὶ καταστρέφει.Δὲν ἔχει συνέπειες μόνο γιὰ τὴ ζωὴ ποὺ ἀρχίζει μετὰ τὸν τάφο, ἀλλ᾿ ἔχει συνέπειες ἀκόμα κ᾿ ἐδῶ, σ᾿ αὐτὴ τὴ ζωή· συνέπειες, ποὺ πρέπει νὰ τὶς προσέξῃ κάθε ἄνθρωπος.Ἡ ἁμαρτία εἶνε καὶ χρεωκοπία οἰκονομική.
Διαλύει οἰκονομικὰ τὸ ἄτομο, τὴν οἰκογένεια καὶ τὰ ἔθνη. Αὐτὸ τὸ σημεῖο μπορεῖ νὰ τὸπροσέξῃ καὶ ὁ ἄθεος ἀκόμη. Αὐτὸ τονίζει ἡ παραβολὴ ὅταν λέει, ὅτι ὁ ἄσωτος «διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν (=περιουσία) αὐτοῦ ζῶν ἀσώ τως»(Λουκ. 15,13).
Ἡ ἁμαρτία εἶνε οἰκονομικὴ χρεωκοπία. Ἀπόδειξις πρῶτα – πρῶτα εἶνε ὁ ἄσωτος . Τί ἦταν πρῶτα; Φτωχαδάκι; Ὄχι. Πῆρε μερίδιο ἀπὸ τεραστία κληρονομιά, τὸ ἔκανε ῥευστὸκαὶ γέμισε τὸ πουγγί του. Καὶ τί τὰ ἔκανε, ποῦ τὰ ξώδεψε;
Τὸ λέει τὸ Εὐαγγέλιο· ἔμπλεξε μὲκακὲς παρέες. Ἄρχισε νὰ ξοδεύῃ τὴν περιουσία του στὶς διασκεδάσεις, στὰ γλέντια, στὰ γύναια τὰ ἁμαρτωλά, στὰ κέντρα τῆς διαφθορᾶς. Ξώδευε χίλιες καὶ δὲν εἰσέπραττε οὔτεμία. Τὸ τέλος ποιό ἦτο; Ἦρθε στιγμή, ποὺ κατήντησε ψωμοζήτης. Ζήτησε θέσι χοιροβοσκοῦ καὶ ἔκλεβε τὰ χαρούπια. Βλέπουμε ἐδῶ, ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶνε χρεωκοπία οἰκονομική.Ὁ ἄσωτος χρεωκόπησε μέσα στὴν ἁμαρτία.
Ἀκριβῶς τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ σήμερα, ἀδελφοί μου. Πιστὸ ἀντίγραφο τοῦ ἀσώτου εἶνε οἱ σημερινοὶ πλούσιοι . Ναί. Δὲν τοὺς βλέπετε; Ἔχουν καὶ σπίτια καὶ ἐπαύλεις καὶ πλοῖα καὶ καταθέσεις καὶ ῥάβδους χρυσοῦ κ.λπ.. Κιαὐτὰ τί τὰ κάνουν;
Εἴδατε κανένα ἀπ᾽ αὐτοὺς νὰ χτίζῃ σχολειό, ἐκκλησία, νὰ προικίζῃ ἄπορα κορίτσια, νὰ βοηθάῃ τοὺς φτωχούς, νὰ σκορπάῃ τὰ χρήματά του σὰν τὴν εὐεργετικὴ βροχή; Ἂν οἱ πλούσιοι σκορποῦσαν τ᾿ ἀγαθά τους, θὰ δρόσιζαν τὴν κατάξερη γῆ. Αὐτοὶ ὅμως τίτὰ κάνουν; Ὁ ἕνας ἐφοπλιστὴς ἔκτισε σ᾽ ἕναβουνὸ τῆς Βαυαρίας μιὰ φωλιὰ ἀπὸ τὰ καλύτερα μάρμαρα, κ᾿ ἐκεῖ ἀνεβαίνει μὲ ἑλικόπτε-ρο γιὰ ν᾿ ἀπολαμβάνῃ τὰ κάλλη τῆς φύσεως.
Ὁ ἄλλος ἔχει ἐπίπλωσι πολυτελείας ποὺ κο-στίζει ἀμύθητα ποσά. Πάνω στὰ τραπέζια ἔχει σταχτοθῆκες στολισμένες μὲ διαμάντια, ποὺτὴ νύχτα τὴν κάνουν ἡμέρα. Ὁ ἄλλος κατασκευάζει θαλαμηγό, γιὰ νὰ γυρίζῃ τὴ Μεσόγειο καὶ νὰ γλεντοκοπᾷ μὲ τὶς πόρνες. Μὲ συγχωρεῖτε γι᾽ αὐτὸ ποὺ θὰ πῶ· καὶ τὰ ἀποχωρητήρια ἀκόμη αὐτῆς τῆς θαλαμηγοῦ θὰεἶνε φτειαγμένα ἀπὸ χρωματιστὰ μάρμαρα!…
Ὅλοι αὐτοὶ οἱ σημερινοὶ πλούσιοι « ζοῦν ἀσώτως» (ἔ.ἀ.) . Καὶ τὰ χρήματα αὐτά, ποὺ θὰ μπο-ροῦσαν νὰ σώσουν κόσμο, αὐτοὶ τὰ σπαταλοῦν στὸ διάβολο. «Διεσκόρπισαν τὴν περι- ουσίαν αὐτῶν ζῶντες ἀσώτως».
* Φτωχαδάκια ἐσεῖς, μὲ εὐχαρίστησι ἀκοῦτετὸ τροπάριο αὐτὸ ποὺ ψάλλει ὁ ἱεροκήρυκαςἐναντίον τῶν πλουσίων. Δυστυχῶς ὅμως, ἀγαπητοί μου, μιὰ βαθύτερη ἔρευνα τῆς κοινωνίας ἀποδεικνύει, ὅτι ἄσωτοι δὲν εἶνε μόνο οἱ πρίγκιπες τοῦ πλούτου. Πρέπει νὰ ποῦμε τὴν ἀλήθεια· ἄσωτοι εἶνε ἀκόμη καὶ οἱ ἐργάτες .
Μάλιστα.Τὸν βλέπεις αὐτὸν τὸν ἐργάτη, ποὺ ἔχειῥόζους στὰ χέρια, ποὺ εἶνε μουντζουρωμένος ἀπὸ τὸ ἐργοστάσιο; Εἶνε ἄξιος τιμῆς. Ἀλ-λὰ τί κάνει; Τὸ Σάββατο πληρώνεται, παίρνειτὰ χρήματά του τὰ ἱερὰ ποὺ στάζουν ἱδρῶτα.
Ἀντὶ ὅμως μ᾿ αὐτὰ ν᾽ ἀγοράσῃ ἕνα φουστάνι τῆς γυναίκας του, ἀντὶ νὰ πάρῃ μερικὰ τετράδια καὶ βιβλία τοῦ παιδιοῦ του, ἀντὶ ν᾿ ἀγοράσῃ λίγο γάλα, αὐτὸς τὸ βράδι θὰ πάῃ στὸ ἁμαρτωλὸ κέντρο, στὴν ταβέρνα, στὸν κινηματογράφο, στὸ ἱπποδρόμιο, στὴ μπάλλα.
Τώρα τελευταῖα ὁ διάβολος βρῆκε ἕνα μηχάνημα,ποὺ ξαφρίζει τὰ πορτοφόλια μικρῶν καὶ μεγάλων καὶ ἰδίως τῶν ἐργατικῶν τάξεων, κι αὐτὸ τὸ «μηχάνημα» εἶνε τὰ τυχερὰ παιχνίδια (τὰ χαρτιά, τὰ λαχεῖα, τὸ προπὸ καὶ τὰ ἄλλα παρόμοια παιχνίδια).Ὥστε δὲν ζοῦν ἄσωτα μόνο οἱ πλούσιοι·ζοῦν ἄσωτα καὶ φτωχοὶ ἐργάτες.
Δὲν εἶνε μόνο ἡ ἀδικία, δὲν εἶνε μόνο ἡ φτώχεια· εἶνε καὶ ἡ ἀσωτία . Δῶσε στὸν ἕνα ἐργάτη 100 καὶ 200καὶ 300 χιλιάδες δραχμές· ἂν εἶνε ἄσωτος,δὲν θὰ μείνῃ μιὰ δραχμή. Ἐνῷ ὁ ἄλλος ἐργά-της κάνει οἰκονομία, καὶ κατορθώνει καὶ κτί-ζει μὲ τὰ χέρια του τὸ σπιτάκι του.
* Ἡ ἁμαρτία εἶνε χρεωκοπία· χρεωκοπία πλουσίων, φτωχῶν, τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου. Θέλετε παράδειγμα; Πάρτε τὰ κράτη .Ἀνοῖξτε τὸν προϋπολογισμό, γιὰ νὰ δῆτε τίκάνει ἡ ἁμαρτία. Ἀστρονομικὰ ποσά. Καὶ ποῦπᾶνε; Ποῦ πάει τὸ μεγαλύτερο ποσοστὸ τῶνπροϋπολογισμῶν τῶν κρατῶν; Στὰ γεφύρια,στὰ σχολεῖα, σὲ ἔργα ὠφέλιμα; Ὄχι. Τὰ ξοδεύουν στὰ φοβερὰ ἐργοστάσιά τους, γιὰ ἀεροπλάνα, γιὰ πολεμικὰ πλοῖα, γιὰ πυρηνικὲς βόμβες, γιὰ τὸν διάβολο.
Γιά σκεφτῆτε, αὐτὰτὰ ἑκατομμύρια δολλάρια ἢ ῥούβλια ἢ λίρεςτὰ ἄσωτα κράτη νὰ μὴν τὰ ξοδεύουν πλέον γιὰ τὴν καταστροφή –νὰ σβήσουμε τὴ λέξι «πόλεμος» ἀπὸ τὸ λεξικό· γιά φαντασθῆτε,αὐτὰ νὰ ξοδεύωνται γιὰ τὴν εἰρήνη!
Ὤ, τι εὐτυχία! Καὶ τὰ βράχια θὰ τινάξουν ῥόδα, καὶ ἡ Σαχάρα θὰ γινόταν μπαξές. Ὦ Εὐαγγέλιο,ἂν σὲ ἐφάρμοζαν οἱ ἄσωτοι ἄνθρωποι! «…Καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν ἡ ἀνθρωπότης τὴν οὐσίαν αὐτῆς ζῶσα ἀσώτως».
* Ἰδού, ἀγαπητοί μου, ὅτι ἡ ἁμαρτία ἔχει συνέπειες καὶ σ᾽ αὐτὴ τὴ ζωή.«Τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος»(Ῥωμ. 6,23). Ναί.Ὅλο τὸ χρόνο εἶνε ἡμέρες ἀσωτίας. Ἀλλὰ ἂν ὑπάρχῃ μιὰ περίοδος ποὺ εἶνε κατ᾽ ἐξοχὴν περίοδος ἀσωτίας, εἶνε ἡ περίοδος αὐτὴ τοῦΤριῳδίου , ποὺ μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰμᾶς διδάξῃ τὰ οὐράνια μαθήματά της.
Αὐτὲς τὶς μέρες τὶς ἅγιες, ποὺ πρέπει νὰ προετοιμασθοῦμε ὅλοι γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε σὲ λίγοτὸν βασιλέα τῶν ὅλων, τὸ Νυμφίο τῆς Ἐκκλη-σίας, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, αὐτὲςτὶς μέρες ποὺ πρέπει νὰ εἴμαστε ὅλοι ἕτοιμοι γιὰ νὰ εἰσέλθουμε στὸ στάδιο τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ὁ διάβολος κρατάει φτυάρι καὶ λιχνίζει τὸ χρῆμα ποὺ ξοδεύουν οἱ ἄνθρωποι στὴν ἁμαρτία.
Ἀπόκριες ἴσον γλέντι, χοροὶ καὶ διασκεδάσεις, παιχνίδια καὶ ἀσωτία.Ἀλλ᾿ ὄχι, ἀδελφοί μου. Ἂν κατεβῇ ἄγγελος καὶ μᾶς κοσκινίσῃ ὅλους καὶ ψάξῃ ἀπὸ τὰ παλάτια μέχρι τὶς καλύβες, θὰ βρῇ ἆραγε ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἀπὸ τὸ στόμα του ν᾿ ἀκούσῃ τό· «Ἥμαρτον» (Λουκ. 15,21) τοῦ ἀσώτου;
«Ἥμαρτον» !
Νὰ τὸ πῇ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ὁ φτωχὸς ἐργάτης, καὶ ὁ δεξιὸς καὶ ὁ ἀριστερός, καὶ ἡ γυναίκα καὶ ὁ ἄντρας, καὶ ὁ ἀγράμματος καὶ ὁ ἐπιστήμονας, καὶ ὁ νέος καὶ ὁ γέρος ὁ ἀσπρομάλλης. Ἂν ποῦμε τὸ «Ἥμαρτον», φτερὰ ἀγγέλων θὰ μᾶς σηκώσουν ψηλά, μέχρι τὸν οὐρανό.
Διότι «χαρὰ γίνεται ἐ νώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λουκ. 15,10) .Ἂς τὰ αἰσθανθοῦμε αὐτά, ἁγαπητοί μου, καὶ ἂς τὰ βάλουμε ὡς ἀρχὲς στὴ ζωή μας. Ἂςσταματήσουμε τὴν ἁμαρτία.
Ἂς ποῦμε Ἄλτστὸν διάβολο . Ἀρκετά, διάβολε. Ἀπ᾿ ἐδῶ κ᾿ἐμπρὸς μὲ τὸ Χριστό, μὲ τὸ οὐρανό· ἀπ᾿ ἐδῶ κ᾽ ἐμπρὸς μὲ τοὺς ἁγίους ἀγγέλους καὶ ἀρχαγγέλους, γιὰ ν᾿ ἀξιωθοῦμε τῆς βασιλείας αὐτοῦ. Γένοιτο.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος-
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Γεωργίου Ν. Ἰωνίας – Ἀθηνῶν τὴν 5-2-1961.
