Του Σεβ. Μητροπολίτου Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου
Ο άνθρωπος όταν νιώθει στη ζωή του μεγάλη χαρά, τραγουδάει. Υμνεί το γεγονός που του προκάλεσε τη χαρά, αλλά και το πρόσωπο με το οποίο αυτή είναι συνδεδεμένη.
Η μουσική και το τραγούδι πηγάζουν από τα εσώτατα της υπάρξεώς του και αποτυπώνουν το χάρισμά του να μπορεί να μη μένει σε μία συνηθισμένη έκφραση των βιωμάτων του, αλλά να την μετουσιώνει σε δημιουργία, σε ζωή.
Και στη ζωή της πίστεώς μας ο Αίνος, η δοξολογία, η ψαλμωδία, αποτυπώνουν την εσωτερική κατάσταση του ανθρώπου.
Και ο Αίνος γίνεται λατρεία του Θεού, αλλά και πρόσκληση στους ανθρώπους να δοξολογήσουν τον Δημιουργό μας, όπως επίσης και να εμβαθύνουν στο περιεχόμενο των εορτών της πίστεως.
Γιατί χωρίς Αίνο, ο λόγος παραμένει κήρυγμα, δηλαδή προϋποθέτει την ακρόαση των και απευθύνεται στο νου και την σκέψη. Με τον Αίνο όμως ο λόγος μεταφέρεται στην καρδιά και γίνεται συμμετοχή, βίωμα, πανηγύρι αληθινό όλων των ανθρωπίνων αισθήσεων.
Καθώς η Εκκλησία μας εορτάζει κατά το πέρας της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής δύο κομβικά για την πίστη μας γεγονότα, την Ανάσταση του Λαζάρου και την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου μας στην πόλη της Ιερουσαλήμ, διαπιστώνουμε ότι και τα δύο γέννησαν στους ανθρώπους που ήταν παρόντες διάφορα συναισθήματα, τα οποία εκφράστηκαν ξεχωριστά.
Η Ανάσταση γέννησε απορία, θαυμασμό και ταυτόχρονα, λόγο. Οι Ιουδαίοι που διαπίστωσαν όντας αυτόπτες μάρτυρες το συγκλονιστικό εκείνο γεγονός, ο ήδη τεταρταίος νεκρός και όζων να εξέρχεται του μνήματος τυλιγμένος με τα εντάφια σπάργανα και να είναι πάλι κοντά τους ζωντανός, μόνο με το πρόσταγμα του Θεανθρώπου «Λάζαρε, δεύρο έξω», σπεύδουν να διαδώσουν την είδηση και πλήθος συγκεντρώνεται τόσο στη Βηθανία όπου ζούσε ο Λάζαρος, αλλά και την επομένη, στα Ιεροσόλυμα, καθώς θα εισέλθει ο Χριστός «επί πώλου όνου».
Εκεί ο λόγος θα γίνει Αίνος. Θα γίνει «ωσαννά» και ταυτόχρονα θα αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους. Ο προφήτης προείπε: «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω Αίνον».
Ακόμη και τα νήπια και τα βρέφη θα δοξολογήσουν το Χριστό. Θα κρατήσουν στα χέρια τους τα βαΐα των φοινίκων και θα τραγουδήσουν το μεγαλείο του Θεού, εκφράζοντας έτσι τη χαρά τους για το θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου, αλλά και την ελπίδα ότι Αυτός που εισοδεύει στην Ιερουσαλήμ θα είναι ο Μεσσίας.
Ο Αίνος όμως τελικά δεν θα είναι γνήσιος. Γιατί δεν συνοδεύεται από αληθινή εμβάθυνση τόσο στο θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου, όσο και στο ποιος αληθινά είναι ο Χριστός. Είναι αυθόρμητος, αλλά δεν έχει διάρκεια.
Γιατί οι Ιουδαίοι δοξολογούν και τραγουδούν ένα Πρόσωπο το οποίο το αντιμετωπίζουν ως κοσμικό ηγέτη. Περιμένουν έναν κοσμικό λυτρωτή, κάποιον που έχει την δύναμη να κάνει θαύματα, Αυτόν που τελικά θα αποκαλέσουν μετά την ταφή Του «πλάνο».
Ο αίνος τους πηγάζει από τη λογική των όσων βλέπουν και όσων επιθυμούν. Δεν προέρχεται από την ψυχή που αναζητά την Αλήθεια. Θέλουν έναν Θεό που να αγαπά μόνο τους ίδιους. Θέλουν έναν Θεό που να δίνει στους ίδιους ζωή. Θέλουν έναν Θεό που θα έχει εξουσία και θα επιβάλλει την εξουσία του πολιτικά, δυναστικά, απελευθερωτικά.
Δεν μπορούν να δούνε τελικά τι σημαίνει ένας Θεός φίλος με τους ανθρώπους. Που δακρύζει μπροστά στο θάνατο. Που επιθυμεί να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να Τον συναντήσουν.
Που εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα όχι για το «ωσαννά» , αλλά για το «σταύρωσον αυτόν». Γιατί ο Θεός θα αποκαλύψει την Αλήθειά Του στην πληρότητά της νικώντας οριστικά τον θάνατο, όχι για έναν και προσωρινά, όπως ο Λάζαρος, αλλά για όλους μας και παντοτινά, δια της Αναστάσεως.
Ο Αίνος χαρακτηρίζει και την εποχή μας. Εάν στρέψουμε το βλέμμα μας στον κόσμο, θα διαπιστώσουμε πόσο εύκολα αινούμε, δοξολογούμε, αγκιστρωνόμαστε κυριολεκτικά σε ανθρώπους και καταστάσεις. Γνώμονάς μας το συμφέρον.
Ο αίνος μας πηγάζει από την λογική των όσων βλέπουμε και επιθυμούμε. Γι’ αυτό και γρήγορα, επειδή όσοι αινούμε αποδεικνύονται είτε κατώτεροι των προσδοκιών μας, είτε λειτουργούν ως κατασκευάσματα της επικαιρότητος, των ΜΜΕ, κινούμενοι στη λογική του «άρτος και θεάματα», το «ωσαννά» γίνεται «σταύρωσον» ή «αδιαφόρησον».
Μόνο ο Χριστός αξίζει τον αληθινό μας Αίνο. Γιατί ο λόγος για τον οποίο εισήλθε, όχι μόνο στην Ιερουσαλήμ της Παλαιστίνης, αλλά στην Νέα Ιερουσαλήμ της Εκκλησίας, παραμένει ο μοναδικός λόγος που δίδει αληθινό νόημα στη ζωή μας.
Ήρθε για να πατήσει «θανάτω τον θάνατον». Για να μας χαρίσει την ζωή και την κοινή ανάσταση. Και να μας δείξει ότι η αγάπη του Θεού δεν ελαττώνεται εξαιτίας των δικών μας αμαρτημάτων, αλλά παραμένει πάντοτε θυσιαστική, συγχωρητική και σωστική, καλώντας μας σε μία διαρκή αναγέννηση στη ζωή της Εκκλησίας μας.
Αυτό είναι και το αληθινό νόημα της χριστιανικής λατρείας και παραδόσεως, όπως αποτυπώνεται στις ακολουθίες των εορτών της πίστεως που ψάλλουμε στους ναούς μας καθόλη την διάρκεια του έτους, και, βεβαίως, και της Μεγάλης Εβδομάδος.
Να βοηθηθούμε, ώστε να περάσουμε από όσα βλέπουμε και επιθυμούμε, στα όσα μας σώζουν αιώνια. Και να προσανατολίσουμε τη ζωή μας κατά Θεόν. Για να αλλάξουμε και κατά άνθρωπον.
