«Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. 5,14)
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτὴ καὶ πανήγυρις. Σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴ μνήμη τῶν ἁγίων πατέρων, ποὺ συνεκρότησαν τὶς οἰκουμενικὲς Συνόδους, καταπολέμησαν καὶ κατέκριναν τὶς πλάνες καὶ τὶς αἱρέσεις, διατύπωσαν τὰ ἱερὰ δόγματα καὶ ὥρισαν κανόνες, τί δηλαδὴ πρέπει νὰ πιστεύουμε καὶ τί νὰ πράττουμε.
Ἂς εἶνε αἰωνία ἡ μνήμη τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας.Ὡς εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὡρίστηκε νὰ διαβάζεται σήμερα αὐτὴ στὴν ὁποία ὁ Χριστός, ἀπευθυνόμενος στοὺς μαθητὰς καὶ ἀποστόλους καὶ δι᾿ αὐτῶν σὲ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς ὅλων τῶν αἰώνων, λέει· «Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου», σεῖς εἶστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου (Ματθ. 5,14). Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά;
Προτοῦ νὰ ἔρθῃ ὁ Χριστός, ἀγαπητοί μου,ὁ κόσμος ἦταν στὴν πλάνη, στὴν ἁμαρτία καὶστὴ διαφθορά· ἦταν ὅπως τὰ κτήνη. Οἱ ἄνθρωποι εἶχαν ἐγκαταλείψει τὸν ἀληθινὸ Θεὸκαὶ εἶχαν πέσει στὴν εἰδωλολατρία · εἶχαν καταντήσει εἰδωλολάτρες.
Τί θὰ πῇ εἰδωλολάτρες; δὲν λάτρευαν τὸν Κτίστη τοῦ παντός, ἀλλὰ λάτρευαν τὰ κτίσματα. Ἔβλεπαν τὰ δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ θεοποιοῦσαν.
Ἔβλεπαν π.χ., ὅτι ἕνας ποταμὸς τρέχει ὁρμητικά, ὅτι φουσκώνουν τὰ νερά του, πλημμυρίζει καὶ κάνει καταστροφές, καὶ ἔλεγαν ὅτι ὁ ποταμὸς εἶνε θεός. Θεὸς ὁ ποταμός, θεὸς ὁ ἥλιος, θεὸς ἡ φωτιά, θεὸς τὰ δέντρα, θεὸς τὰ ἄγρια θηρία, θεὸς ὁ ἄνθρωπος, θεὸς τὰ πάντα.
Ὅλα τὰ λάτρευαν ὡς θεούς, πλὴν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ.
Σκοτάδι πνευματικὸ καὶ ἠθικὸ ἐπικρατοῦσε στὴν ἀνθρωπότητα.Πῶς βγῆκε ἡ ἀνθρωπότης ἀπὸ τὸ σκοτάδιαὐτό;
Ὅπως ὅταν βγαίνῃ ὁ ἥλιος τὴν ἡμέρα σκορπίζονται καὶ διαλύονται ὅλα τὰ σκοτάδια καὶ οἱ ἄνθρωποι περπατοῦν καὶ ἐργάζονται, ἔτσι στὴν ἀνθρωπότητα βγῆκε κάποιος ἄλλος ἥλιος· καὶ ὁ ἥλιος ποὺ φώτισε καὶ θέρμανεκαὶ ζωογόνησε ὁλόκληρο τὸν κόσμο εἶνε ἕ-νας καὶ μόνο, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Ὁ φυσικὸς ἥλιος, ποὺ βλέπουμε, μιὰ μέρα θὰ σβήσῃ, ἀλλὰ ὁ ἥλιος Χριστὸς θὰ παραμείνῃ ἄδυτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἔτσι ἦρθε ὁ Χριστὸς στὸν κόσμο καὶ τὸν φώτισε· ἔγινε φῶς τοῦ κόσμου .
Ὁ ἴδιος εἶπε· «Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ἰω. 8,12) .Φώτισε τὸν κόσμο ὁ Χριστός. Πῶς τὸν φώ-τισε; Μὲ τὴν ἁγία του διδασκαλία.
Τί δίδαξε ὁΧριστός; δίδαξε τὰ ὡραιότερα λόγια ποὺ ἀ-κούστηκαν στὸν κόσμο. Δίδαξε, ὅτι Θεὸς δὲνεἶνε τὰ εἴδωλα ποὺ προσκυνοῦσαν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλ᾿ ὅτι πάνω ἀπ᾿ ὅλα τὰ δημιουργήματα ὑπάρχει ὁ Δημιουργὸς τοῦ παντός.
Δίδαξε,ὅτι ὁ Θεὸς εἶνε πατέρας, πατέρας φιλόστοργος· κι ὅπως ὁ πατέρας ἀγαπάει τὰ παιδιά του καὶ θυσιάζεται γι᾿ αὐτά, ἔτσι καὶ ὁ Θεὸς εἶνε πατέρας ὅλου τοῦ κόσμου, πατέρας οὐράνιος, καὶ ἀγαπᾷ τὸν κόσμο.
Ὁ Χριστὸς εἶπε· Ὑπάρχει πατέρας, ποὺ τὸ παιδὶ θὰ τοῦ ζητήσῃψωμὶ κι αὐτὸς θὰ τοῦ δώσῃ πέτρα; ὑπάρχειπατέρας ποὺ τὸ παιδὶ θὰ τοῦ ζητήσῃ ψάρι κι αὐτὸς θὰ τοῦ δώσῃ φίδι; Δὲν ὑπάρχει.
Ἔτσι λοιπὸν καὶ ἀκόμη μεγαλύτερη, ἀπείρως μεγαλύτερη, εἶνε ἡ ἀγάπη τοῦ οὐρανίου Πατρός (βλ.Ματθ. 7,9-11. Λουκ. 11,11-13).
Μᾶς δίδαξε ἀκόμα ὁ Χριστός, ὅτιὁ Θεὸς εἶνε τρισυπόστατος, Πατὴρ Υἱὸς καὶ ἅγιον Πνεῦμα – ἁγία Τριάς, ἐλέησον τὸν κόσμον σου. Μᾶς δίδαξε ἀκόμα, ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶνε ἁπλῶς ὕλη, στομάχι, ἔντερα, ἀρτηρίες, ἀλλ᾿ ὅτι μέσα στὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου κατοικεῖ ἀθάνατη ψυχή.
Καὶ εἶπε· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον,καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» (Μᾶρκ. 8,36) .
Μᾶς δίδαξε, ὅτι τὸ τέλος τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶνε ὁθάνατος, ὅτι τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη δὲν σημειώνει τὸ τέρμα τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς, ἀλλ᾿ ὅτι πέραν τοῦ τάφου ὑπάρχει μιὰ ἄλλη ζωή, αἰωνία καὶ μακαρία καὶ ἀθάνατη. Μᾶς δίδαξε, ὅτι μιὰ μέρα θὰ ἔρθῃ καὶ πάλι. Καὶ εἶνεγεγονός.
Ὅσο εἶνε βέβαιο ὅτι σήμερα εἶνεΚυριακὴ καὶ αὔριο ξημερώνει Δευτέρα, τόσοβέβαιο εἶνε ὅτι θὰ ἔρθῃ πάλι ὁ «βασιλεὺς τῆς δόξης» (Ψαλμ. 23,7-10) . Καὶ ὁ «βασιλεὺς τῆς δόξης» εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Θὰ ἔρθῃνὰ κρίνῃ τὴν ἀνθρωπότητα. Ἡμέρα φοβερὰκαὶ τρομερὰ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Μᾶςδίδαξε ἀκόμα, ὅτι ὅσοι μὲν ζοῦν μὲ τὸ Εὐαγγέλιο θὰ πᾶνε στὸν παράδεισο, ὅσοι δὲν ζοῦνμὲ τὸ Εὐαγγέλιο θὰ πᾶνε στὴν κόλασι.
Μᾶς δίδαξε τὰ αἰώνια αὐτὰ πράγματα ὁΧριστός μας καὶ ἡ διδασκαλία του εἶνε φῶς.Τὸ ἴδιο, φῶς, εἶνε καὶ ἡ ζωή του.
Γιατὶ ὁ Χριστὸς ὄχι μόνο δίδαξε, ἀλλὰ καὶ «ἐποίησε», ἐφήρμοσε(Ματθ. 5,19). Τὸ ὡραιότερο δίδαγμά του εἶνε τὸ «Ἀγα πᾶτε ἀλλήλους»(Ἰω. 13,34). Καὶ κανείς ἄλλος δὲν ἀγάπησε τὴν ἀνθρωπότητα ὅπως ὁ Χριστός.
Ἀγάπησε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, τὰ δέντρα, τὴ θάλασσα, τὰ βουνά, τὰ ζῷα. Πρὸ παντὸς ἀγάπησε τὸν ἄνθρωπο· τὰ μικρὰ παιδιά, τὴ γυναῖ κα, τὸν ἄντρα, τοὺς ἁμαρτωλούς.
Ὤ ὕψος! Ἀγάπησε ἀκόμα καὶ αὐτοὺς τοὺ ςσταυρωτάς του καὶ πάνω στὸ σταυρὸ προσ-ευχήθηκε γι᾿ αὐτοὺς λέγοντας «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. 23,34) .Φῶς λοιπὸν ὁ Χριστός· φῶς ἡ διδασκαλία του, φῶς ἡ ζωή του.
Φῶς ἀκόμη τὰ θαύματά του, φῶς ἡ θυσία – ἡ σταύρωσί του, φῶς ἡ ἀνάστασί του, φῶς ἡ ἀνάληψί του. Εἶνε φῶς ὁ Χριστός. Κανείς δὲν μπορεῖ νὰ ἀρνηθῇ, ὅτι ἡμορφή του εἶνε φωτεινὴ καὶ αἰώνια.
Ἀλλ᾿ ὅπως ὁ Χριστὸς εἶνε φῶς στὸν κόσμο ,ἔτσι καὶ ὁ κάθε Χριστιανὸς πρέπει νὰ γίνῃ κιαὐτὸς φῶς. Δημιουργεῖται μία ἱερὰ ὑποχρέωσις γιὰ τὸν καθένα ἀπὸ μᾶς νὰ μὴν εἶνε σκοτάδι ἀλλὰ νὰ εἶνε φῶς. Καὶ πῶς μπορεῖ ὁ κάθε Χριστιανὸς νὰ γίνῃ φῶς μέσα στὸν κόσμο;
Ἂς φέρουμε ἕνα παράδειγμα. Κάποιος εἶνε πατέρας. Ἔχει ἱερὲς ὑποχρεώσεις. Τί πρέπεινὰ εἶνε ὁ πατέρας; Πρέπει νὰ εἶνε φῶς. Πῶς θὰ εἶνε φῶς; Ξημέρωσε ὁ Θεὸς τὴν ἡμέρα; ὁπατέρας θὰ καλέσῃ τὰ παιδιὰ νὰ γονατίσουν καὶ νὰ κάνουν τὴν προσευχή τους.
Ἔφθασε τὸ μεσημέρι, κάθησε ἡ οἰκογένεια στὸ τραπέζι; ὁ πατέρας θὰ πῇ στὰ παιδιὰ νὰ κάνουν τὴν προσευχή τους. Βράδιασε; δὲν θὰ πᾶνε τὰπαιδιὰ νὰ κοιμηθοῦν, ἐὰν ὁ πατέρας δὲν τὰ βάλῃ στὴ σειρὰ νὰ κάνουν τὴν προσευχήτους, νὰ ποῦν τὸ «Κύριε, ἐλέησον» , τὸ «Πάτερ ἡμῶν» , τὸ «Πιστεύω» καὶ ἄλλες προσευχές. Εἶνε Τετάρτη καὶ Παρασκευή; θὰ πῇ στὰπαιδιά του· Σήμερα νηστεύουμε.
Εἶνε Κυριακή, χτυπᾷ ἡ καμπάνα; ὁ πατέρας δὲν θὰ τρέ-χῃ στὰ καφενεῖα, δεξιὰ κι ἀριστερά, ἀλλὰ θὰ σηκώσῃ τὰ παιδιά του νὰ πᾶνε ὅλοι στὴν ἐκκλησία. Ἔρχεται στὴν ἐνορία ἐξομολόγος νὰ ἐξομολογήσῃ; ὁ πατέρας θὰ μιλήσῃ στὰ παιδιὰ γιὰ τὴν ἐξομολόγησι. Ἔρχονται μεγάλες ἑορτές; ἐπίσης.
Ὁ πατέρας αὐτός, ποὺ ἐκτελεῖ ἔτσι τὰ καθήκοντά του, εἶνε φῶς τῆς οἰκογενείας. Θὰ πεθάνῃ μιὰ μέρα κι αὐτός· ἀλλὰ τὰ παιδιά του θὰ θυμοῦνται τὸ καλό του παράδειγμα, θὰ πηγαίνουν στὸν τάφο του καὶ γονατιστὰ θὰ λένε· Πατέρα, σ᾿ εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν κληρονομιὰ ποὺ μᾶς ἄφησες.
Ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα εἶνε φῶς ὅταν ἐκτελοῦν τὰ καθήκοντά τους. Ἔχει ὁ ἄλλος κάποιο ἀξίωμα; Εἶνε δάσκαλος; πρέπει νὰ εἶνεφῶς γιὰ τοὺς μαθητάς του. Εἶνε πρόεδρος κοινότητος; πρέπει νὰ εἶνε φῶς γιὰ ὅλο τὸ χωριό.
Εἶνε ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου; πρέπει νὰ εἶνε φῶς γιὰ ὅλους τοὺς ἐνορῖτες του. Εἶνε ἐπίσκοπος; πρέπει νὰ εἶνε φῶς γιὰ ὅλη τὴν ἐπισκοπή του. Κάθε Χριστιανὸς ἐν γένει πρέ-πει νὰ εἶνε φῶς καὶ ὄχι σκοτάδι.
Αὐτὸ τὸ φῶς, ἀγαπητοί μου, ζητάει σήμεραὁ κόσμος. Μπήκαμε σ᾿ ἕνα μεγάλο σκοτάδι.Διότι ἀκριβῶς εἶνε ἐποχὴ ποὺ σταυρώνουμε ἐκ νέου τὸ Χριστό.
Οἱ Ἑβραῖοι μιά φορὰ τὸνσταύρωσαν, ἐμεῖς τὸν σταυρώνουμε κάθε μέρα. Καὶ ὅταν σταυρώθηκε ὁ Χριστός, πάνω στὴ γῆ ἔγινε σκοτάδι ποὺ βάσταξε τρεῖς ὁλόκληρες ὧρες· «ἀπὸ ἕκτης ὥρας …ἕως ὥρας ἐ νάτης» (Ματθ. 27,45) .
Καὶ τώρα σκοτάδι ἐπικρατεῖ πάνω στὴ γῆ. Τί νὰ τὰ κάνῃς τὰ σχολεῖα, τὰ γυμνάσια, τὰ λύκεια, τὰ πανεπιστήμια; Παρ᾿ὅλη τὴ μόρφωσι, σκοτάδι στὸν κόσμο .
Κι ὅπως μέσ᾿ στὸ σκοτάδι δὲν βλέπει κανεὶς τίκάνῃ καὶ ἀδερφὸς μπορεῖ νὰ σκοτώσῃ τὸν ἀδερφό του, ἔτσι καὶ στὸ σκοτάδι αὐτὸ τοῦ ἀ-παισίου μίσους, ποὺ κυριαρχεῖ στὸν κόσμο, οἱ ἄνθρωποι εἶνε ἕτοιμοι ν᾿ ἀλληλοσπαραχθοῦν σὰν τὰ ἄγρια θηρία.
Ποιός θὰ μᾶς σώσῃ; «Τὸ φῶς τοῦ κόσμου» ,ὁ Χριστός. Ἂν ὅλοι ἐμεῖς ἀντανακλοῦμε τὸφῶς του, τότε τὰ σκότη θὰ διαλυθοῦν , καὶ ἡἙλλάς, ἡ μικρὴ αὐτὴ γωνία τοῦ κόσμου, θὰγίνῃ πάλι φῶς μέσ᾿ στὸ παγκόσμιο σκοτάδι.Τότε θ᾿ ἁρμόζῃ καὶ σ᾿ ἐμᾶς αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁΧριστός· «Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου».
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος-
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Νικολάου Ἀμμοχωρίου – Φλωρίνης τὴν 19-7-1981.