– Γέροντα, τί εἶναι φιλαυτία;
– Τὸ νὰ κάνης τὰ χατίρια τοῦ παλαιοῦ σου ἀνθρώπου, νὰ ἀγαπᾶς δηλαδὴ τὸν παλαιό σου ἄνθρωπο. Καὶ ἡ γαστριμαργία καὶ ὁ ἐγωισμὸς καὶ τὸ πεῖσμα καὶ ἡ ζήλεια πρακτορεῖο τους ἔχουν τὴν φιλαυτία.
Καὶ βλέπεις, ἄλλος ἀπὸ φιλαυτία ζητάει τὸ βόλεμά του, τὴν ἀνάπαυσή του, καὶ δὲν λογαριάζει κανέναν.
Ἄλλος φροντίζει σχολαστικὰ γιὰ τὸ φαγητό του, γιὰ τὸν ὕπνο του, μὴν τυχὸν καὶ πάθη τίποτε ἡ ὑγεία του.
Ἄλλος ζητᾶ νὰ τὸν ὑπολογίζουν, νὰ τὸν ἐκτιμοῦν· λίγο νὰ μὴν τοῦ δώσουν σημασία, νὰ μὴν κάνουν τὸ θέλημά του, ἀντιδράει. Σοῦ λέει: «Γιατί δὲν μὲ ὑπολόγισαν; Θὰ τοὺς δείξω ἐγώ». Πὰ-πά, φοβερὸ πράγμα ἡ φιλαυτία!
– Γέροντα, πῶς μπορεῖ νὰ λέη κανείς: «Ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν»[1];
– Ἂν θυσιάζη τὸ θέλημά του γιὰ χάρη τοῦ ἄλλου. Τὸ θέλημα ἔχει τὸν ἑαυτό μας μέσα, ἔχει φιλαυτία.
Ὅποιος δὲν ἐξετάζει ἂν αὐτὸ ποὺ ἀναπαύει τὸν ἑαυτό του ἀναπαύη καὶ τὸν ἄλλον καὶ ἀρχίζει μὲ μιὰ ἀπαίτηση: «θέλω ἐκεῖνο, θέλω τὸ ἄλλο» ἢ «γιατί δὲν μοῦ τὸ ἔκανες ἐκεῖνο, γιατί δὲν μοῦ ἔδωσες τὸ ἄλλο;», αὐτὸς τελικὰ θὰ κανοναρχῆται ἀπὸ τὸν διάβολο.
– Μερικοί, Γέροντα, ὅταν δὲν γίνεται αὐτὸ ποὺ θέλουν, δὲν μποροῦν νὰ ἡσυχάσουν.
– Πῶς νὰ ἡσυχάσουν, ἀφοῦ ἔχουν τὸν ἑαυτό τους μέσα σ᾿ αὐτὸ ποὺ θέλουν; Ἂν κανεὶς ἔχη τὸν ἑαυτό του σὲ ὅ,τι θέλει, μπορεῖ νὰ ἔχη καὶ τὸν Χριστό;
Ὅταν ὅμως δὲν ἔχη τὸν ἑαυτό του καὶ ἔχη τὸ ἕνα, τὸ κυριώτερο, δηλαδὴ τὸν Χριστό, τότε τὰ ἔχει ὅλα. Ὅταν δὲν ἔχη τὸν Χριστό, τίποτε δὲν ἔχει. Ἂν ὁ ἄνθρωπος πετάξη τὸν ἑαυτό του, ὁ Θεὸς τοῦ τὰ δίνει ὅλα κατὰ τρόπο θαυμαστό.
– Γέροντα, ἐγώ, ὅταν μᾶς μιλᾶτε γιὰ τὸ πέταμα τοῦ ἑαυτοῦ μας, αἰσθάνομαι ἕναν φόβο, μήπως δὲν ἀντέξω.
– Ἔ, τί πάθαμε! Εἶναι σὰν νὰ λές: «Ἂν πετάξω τὰ πάθη, τί θὰ ἔχω μετά;».
Γιατί, ὅταν λέω νὰ πετάξουμε τὸν ἑαυτό μας, ἐννοῶ νὰ πετάξουμε τὰ πάθη μας, νὰ ἀπεκδυθοῦμε τὸν παλαιό μας ἄνθρωπο.
Γιὰ τὸν μεγάλο ποὺ ἔχει ἐπίγνωση εἶναι λιγάκι βαρὺ νὰ πῆ: «Δὲν μπορῶ νὰ πετάξω τὸν ἑαυτό μου».
Ἂν σοῦ ποῦν: «πάρε τὸ βαριὸ καὶ γκρέμισε αὐτὸν τὸν τοῖχο» κι ἐσὺ εἶσαι μαθημένη μὲ τὴν πέννα, δικαιολογεῖται νὰ πῆς «δὲν μπορῶ».
Ἀλλὰ γιὰ τὴν ἀπέκδυση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου δὲν χρειάζονται δυνάμεις σωματικές· ταπείνωση χρειάζεται.
________________________
[1] Ψαλμ. 43, 23.
