π. Βασιλείου Μπακογιάννη
Παρατηρεῖται στίς ἡμέρες μας, μεταξύ τῶν ἄλλων, στίς ἐνορίες, γυναῖκες νά ἀνεβαίνουν στό ἀναλόγιο, καί νά συμψάλλουν μέ τούς ἄνδρες. Καλῶς; Κακῶς;
Ὅσοι ἔχουν ἐπισκεφθεῖ τό Μοναστήρι «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής» (Σουρωτή Θεσ/νίκης), θά ἔχουν ἰδεῖ, πώς ἐν ὥρᾳ Ἀκολουθίας οἱ ἄνδρες εἶναι σέ πλήρη «ἀπομόνωση»· καμία ἐπικοινωνία μέ τίς μοναχές ἀλλά καί μέ τίς γυναῖκες, ἐπισκέπτριες! Ἔτσι τά «κανόνισε» ὁ κτίτορας τοῦ Μοναστηριοῦ, Ὅσιος Παϊσιος ὁ Ἁγιορείτης. Γιατί ἄραγε;
Ὡς ὅσιος καί μέγας ἀγωνιστής, ἤξερε πώς τά (σαρκικά) πάθη εἶναι ἱκανά καί μέσα στήν ἐκκλησία νά «ξυπνήσουν», καί προπαντός ἐν ὥρᾳ Ἀκολουθίας, (γιατί τό σῶμα παραμένει ἀκίνητο, καί ὁ νοῦς τρέχει…!).
Καί φρόντισε, λοιπόν, νά προστατεύσει τίς μοναχές καί τούς προσκυνητές ἀπό αὐτόν τόν «πειρασμό». Ὥστε ὁ νοῦς τους ἀνενόχλητος, χωρίς ἐξωτερικά ἐρεθίσματα, νά ἐπιδίδεται στήν προσευχή, καί νά μήν μολύνεται ἡ προσευχή τους κατά τήν ἱερή αὐτή στιγμή.
Βέβαια, αὐτό πού ἔκανε ὁ Ὅσιος Παϊσιος δέν ἦταν κάτι τό καινούργιο. Ὑπῆρχε ἐξ ἀρχῆς στήν Ἐκκλησία, καί γιά τόν ἴδιο ἀκριβῶς πνευματικό λόγο.
Μέ ἄλλα λόγια, ἀνέκαθεν στήν Ἐκκλησία μας οἱ ἄνδρες, ἐν ὥρᾳ Ἀκολουθίας, στέκονταν σέ ξεχωριστό χῶρο, ὅπως ἐπίσης καί οἱ γυναῖκες, καί μάλιστα μπροστά οἱ ἄνδρες καί πίσω οἱ γυναῖκες, ἐξ οὗ καί γυναικωνίτης.
«Ἡ γυναικωνῖτις γέγονεν ἵνα διαιρῶνται αἱ γυναῖκες ἀπό τῶν ἀνδρῶν». ( Ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων, Commentarius Liturgigus P.G. 87c 3985). Καί γιά περισσότερη ἀσφάλεια, ἀνάμεσα στούς ἄνδρες καί στίς γυναῖκες στέριωσαν ἕνα σανιδένιο χώρισμα….!
«Αὐτό τό σανιδένιο τοῖχος πού ὑψώνεται μπροστά σας, πού σᾶς χωρίζει ἀπό τίς γυναῖκες, (ἔλεγε στό ποίμνιό του ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος) θά ἔπρεπε νά τό ἔχετε μέσα σας, γιά νά σᾶς προφυλάσσει ἀπό τίς γυναῖκες.
Ἀλλά ἐπειδή δέν θέλετε, οἱ πατέρες ἔκριναν, πώς θά πρέπει, ἔστω καί μέ τίς σανίδες αὐτές νά σᾶς θωρακίσουν!». (Ὁμιλία 73η εἰς τό κατά Ματθαῖον P.G. 58:677). Καί νά ἦταν μόνο αὐτό;
Ἀπό ἄλλη (βόρεια) πόρτα τοῦ Ναοῦ, ἔμπαιναν καί ἔβγαιναν οἱ ἄνδρες, καί ἀπό ἄλλη (δυτική) πόρτα τοῦ Ναοῦ, ἔμπαιναν καί ἔβγαιναν οἱ γυναῖκες, (ὅπως γινόταν μέχρι τελευταῖα στά χωριά μας). «Οἱ διάκονοι ἄς στέκονται στίς πόρτες τῶν ἀνδρῶν και οἱ ὑποδιάκονοι στίς πόρτες τῶν γυναικῶν» (Διδαχές τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων P.G. 1: 732).
Μέ αὐτά τά δεδομένα, εἶναι περιττό νά συζητᾶμε, ἄν ἀπό ὀρθόδοξη, πνευματική σκοπιά, εἶναι πρέπον οἱ γυναῖκες, νά ἀνεβαίνουν στό ἀναλόγιο καί νά συμψάλλουν μέ τούς ἄνδρες. Ἀλήθεια.
Τή στιγμή πού ὑπάρχουν (ἄνδρες) ψάλτες στό ἀναλόγιο, γιά ποιό λόγο νά πηγαίνουν καί οἱ γυναῖκες; Βέβαια, κάποιο καλό θά βγεῖ …, γιατί «οὐδέν κακόν, ἀμιγές καλοῦ». Ὅμως, δέν πρέπει νά κάνουμε τό κακό, γιά νά βγεῖ κάποιο καλό…