Ι. Το να συμπονάς και το να δικάζεις είναι αντίθετα πράγματα. Η δίκαιη κρίση είναι ισορροπία της ζυγαριάς, που δίνει στον καθένα ό,τι του αξίζει και δεν κλίνει σε καμιά πλευρά, δεν ευνοεί κανένα.
Η συμπόνια είναι λύπηση που κινείται από τη Χάρη του Θεού, και που τους ευνοεί όλους: στους κακούς δεν ανταποδίδει το κακό, και στους καλούς ανταποδίδει το καλό με το παραπάνω.
Κι ενώ η συμπόνια είναι απ’ τη μεριά της καλοσύνης, η δίκη είναι απ’ τη μεριά της κακίας. Όπως σε ένα σπίτι δεν μπορούν να γίνουν συγκάτοικοι το χορτάρι με τη φωτιά, έτσι και σε μια ψυχή δεν συγκατοικούν η δίκη και η συμπόνια.
Όπως ένας κόκκος άμμου δεν ζυγίζει όσο η πλάκα του χρυσού, έτσι κι η ανάγκη της δίκαιης κρίσης του Θεού δεν ζυγίζει όσο η συμπόνια Του.
Όπως μια χούφτα άμμου, που πέφτει στον ωκεανό, είναι τα σφάλματα των ανθρώπων μπροστά στην πρόνοια και το έλεος του Θεού.
Κι όπως δεν γίνεται να φράξεις μια πηγή με μια χούφτα χώμα, έτσι κι η κακία των ανθρώπων δεν μπορεί να νικήσει το έλεος του Θεού.
(Ισαάκ ο Σύρος)
ΙΙ. «Κύριε! Το όνομα σου είναι Αγάπη: μη με αποδοκιμάσεις για τις αμαρτίες μου.
Το όνομα σου είναι Δύναμη: ενίσχυσέ με για να μην πέφτω στο κακό.
Το όνομα σου είναι Ειρήνη: πράυνε την ταραγμένη μου ψυχή.
Το όνομα σου είναι Έλεος: μην παύσεις να με συγχωρείς». (Ιωάννης της Κρονστάνδης)
(Ελένη Κονδύλη, Μικρή Φιλοκαλία της καρδιάς, εκδ. Ατέρμονον, σελ. 39-40)