Η πλεονεξία εκδηλώνεται στα παιδιά με διάφορες μορφές.
Στα μικρά παιδιά συνήθως εκδηλώνεται με την προσπάθεια ν’ αρπάζουν ό,τι μπορούν και να το κάνουν δικό τους, ενώ απ’ αυτά που παίρνουν δεν θέλουν να δώσουν τίποτα στα αδέλφια τους ή σε κάποιον άλλον.
Για να προφυλαχθούν τα παιδιά από το άθλιο αυτό πάθος πρέπει οι γονείς να τα ωθούν προς την γενναιοδωρία.
Αυτό θα επιτευχθεί όταν μαθαίνετε τα παιδιά σας να μοιράζονται με τους άλλους ό,τι έλαβαν, να δίνουν ελεημοσύνη στο ζητιάνο, να εξυπηρετούν το φτωχό κ.ο.κ.
Να διδάσκετε τα παιδιά σας να είναι γενναιόδωρα, όχι από έμφυτη συμπόνια, αλλά με την πεποίθηση ότι αυτό που δίνεται στο φτωχό ο Σωτήρας το λαμβάνει σαν να δίνεται στον Ίδιο.
Να τα διδάσκετε με τα λόγια του Κυρίου: «Μακάριόν εστί μάλλον διδόναι ή λαμβάνειν (Πραξ. κ’, 35). Ας συνηθίσει το χεράκι του να ευεργετεί, για να νιώσει πόση χαρά και αγαλλίαση αισθάνεται εκείνος που δίνει.
Άλλη μορφή πλεονεξίας που εκδηλώνεται στα παιδιά είναι ότι δεν ικανοποιούνται με τίποτα.
Γι’ αυτό, αν θέλετε να αποτρέψετε τα παιδιά σας από την πλεονεξία, προσπαθήστε να τα μάθετε να ικανοποιούνται με ό,τι έχουν. Τα παιδιά πρέπει να είναι ικανοποιημένα με την τροφή, τα ρούχα τους, τα παιχνίδια τους και με όλα, όσα υπάρχουν γύρω τους.
Στις σχέσεις σας με τα παιδιά εφαρμόστε τον έξης κανόνα; «Όποιος δεν είναι ευχαριστημένος μ’ αυτό που του δίνουν, δεν θα πάρει τίποτα». Δεν είναι ικανοποιημένο το παιδί με το φαγητό που του δώσατε, τα ρούχα ή τα παιχνίδια που του αγοράσατε; Πάρτε τα πίσω.
Αυτό θα επιδράσει ευεργετικά στο παιδί που δεν έχει ακόμη χαλάσει.
Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να οικειοποιούνται τα παιδιά ξένα πράγματα, από πλεονεξία.
Στο σημείο αυτό πρέπει να είσθε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Αν δήτε στα χέρια των παιδιών σας πράγματα που δεν τους τα δώσατε εσείς, να τα ρωτάτε πάντα που τα βρήκαν, και, αν διαπιστώσετε ότι τα πήραν από άλλους, αυστηρά να τα υποχρεώνετε να τα επιστρέψουν, χωρίς χρονοτριβή.
Πότε – πότε ρίχνετε μια ματιά στα σχολικά είδη των παιδιών σας, μήπως βρεθούν εκεί ξένα πράγματα. Αν τα παιδιά φέρνουν στο σπίτι κάτι που βρήκαν στο δρόμο ή στο σχολειό, να απαιτείτε να το δείξουν στην τάξη, μήπως το έχασε κανείς.
Μην επιτρέπετε να ανταλλάσσουν τα παιδιά τα πράγματα τους, ούτε, πολύ περισσότερο, να τα πωλούν, διότι έτσι είναι εύκολο να μάθουν να απαιτούν. Διδάξτε τους, όσο νωρίτερα μπορείτε, ότι αυτά που αποκτώνται με απάτη, προκοπή δεν φέρνουν.
Μαθαίνετε τα παιδιά σας από μικρό να ξεχωρίζουν το «δικό μου» από το «δικό σου». Γι’ αυτό, μην επιτρέπετε να παίρνουν και να χρησιμοποιούν αυτοβούλως τα πράγματα των αδελφών τους, γιατί έτσι χαλαρώνει το αίσθημα των δικαιωμάτων και ο σεβασμός προς την ξένη ιδιοκτησία.
Αντιθέτως, συμβουλεύετε τα παιδιά σας να βοηθούν ο ένας τον άλλον, και να δίνουν τα πράγματα τους στα αδέλφια ή τους φίλους τους σε περίπτωση ανάγκης.
Αν θέλετε, γονείς, να προφυλάξετε τα παιδιά σας από την πλεονεξία, με οποιαδήποτε μορφή κι’ αν εμφανίζεται αύτη, αν θέλετε να μην γίνουν δούλοι του μαμμωνά, να τους διδάσκετε, με το λόγο και το παράδειγμα σας, την πραγματική αξία των επίγειων αγαθών.
Να τα διδάσκετε με το λόγο: εξηγήστε στα παιδιά ότι τα χρήματα και η περιουσία δεν είναι το ύψιστο αγαθό στη γη. Το ύψιστο αγαθό είναι η αρετή και η δικαιοσύνη, γιατί αυτά μόνο έχουν άξια ενώπιον του Θεού.
Δώστε στα παιδιά να καταλάβουν ότι ο άνθρωπος δεν έχει καμιά ωφέλεια αν κερδίσει τον κόσμον όλο και χάσει την ψυχήν του.
Να τα διδάσκετε με το παράδειγμα σας. Μην αμελείτε τα θρησκευτικά σας καθήκοντα, όπως π.χ. την προσευχή ή τον εκκλησιασμό, εξ αιτίας της πλεονεξίας.
Τέλος, δείχνετε με την όλη σας ζωή στα παιδιά, ότι κύρια φροντίδα σας δεν είναι η απόκτηση χρημάτων και περιουσίας, αλλά η σωτηρία και η μέλλουσα μακαριότητα της ψυχής σας!
Σας υπέδειξα λοιπόν γονείς, πως να καταπολεμάτε την τάση των παιδιών προς τήν πλεονεξία και πως να τα προφυλάσσετε από το άθλιο και επικίνδυνο αυτό πάθος.
Μαθαίνετε τα παιδιά σας να είναι γενναιόδωρα και ολιγαρκή. Καλλιεργήστε τους το αίσθημα της τιμιότητας και εμπνεύσατε τους την βαθειά αποστροφή στο ψέμα. Να τα διδάσκετε με το λόγο και το παράδειγμα σας την πραγματική άξια των επιγείων αγαθών.
Αναθρέψατε λοιπόν τα παιδιά σας όχι μόνο για τη γη, αλλά και για τον Θεό και τον ουρανό. Ενδιαφερθείτε όχι μόνο για το φθαρτό σώμα, αλλά και για την αθάνατη ψυχή. Εφοδιάστε τα όχι μόνο για τούτη τη σύντομη ζωή, αλλά για την ατέλειωτη αιωνιότητα!
(Επισκόπου Ειρηναίου Αικατερινμπούργκ και Ιρμπίτσκ,
Μητέρα πρόσεχε!,
Εκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής-1976.σ. 96-99)