Σήμερα θὰ ἐξετάσουμε ὄχι τί εἶπε ὁ Κύριος Ἰησοῦς τὴν ὥρα ποὺ προσευχόταν, ἀλλὰ τὸ πῶς προσευχόταν.
Τὸ θέμα ἴσως φανεῖ σὲ μερικοὺς κάπως λεπτομερειακό. Σήμερα ποὺ πρέπει νὰ μάθουμε τὴν προσευχή, τὴν γλῶσσα τοῦ οὐρανοῦ, δὲν εἶναι κάπως δευτερεῦον, ὁ τρόπος ποὺ θὰ προσευχόμαστε; Καὶ ὅμως ὁ τρόπος καὶ ἡ στάση μας κατὰ τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς ἔχει ἰδιαίτερη σημασία.
Διότι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι μόνο πνευματικὴ ὕπαρξη. Ἔχει καὶ σῶμα. Καὶ πρέπει καὶ αὐτὸ νὰ συμμετέχει ἐνεργά, στὴν ἱερὴ ὥρα τῆς προσευχῆς. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ Κύριος μᾶς ὑπέδειξε, πῶς νὰ προσευχόμαστε, μὲ ποιὸ τρόπο νὰ μιλᾶμε στὸν Θεό, ὄχι μόνο μὲ τὸ περιεχόμενο τῶν προσευχῶν Του, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ στάση Του.
ΠΩΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΤΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
Δὲν εἶναι μόνο ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὁ ἀγαπημένος του μαθητής, ποὺ μᾶς δίνει πληροφορίες γιὰ τὸ θέμα αὐτό. Καὶ οἱ ἄλλοι Εὐαγγελιστὲς τὸ ἴδιο κάνουν γιατὶ γνωρίζουν ὅτι ἔχει ἀξία καὶ σημασία γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ τὸ πῶς πρέπει νὰ προσευχόμαστε.
Στὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο[Κυριακή Αγ.Πατέρων Ιωάννη κεφ. ιζ’ στίχοι 1-13] ὁ Κύριος ἀνυψώνει τὰ μάτια του στὸν οὐρανό.
Πρὶν νὰ πεῖ τὴν πρώτη λέξη τῆς προσευχῆς του, πρὶν νὰ βγεῖ τὸ«Πάτερ» ἀπὸ τὸ πανάγιο στόμα του, ὁ Ἰησοῦς «ἄνω αἴρει τοὺς ὀφθαλμοὺς διδάσκων τὸ ἐκτενὲς καὶ ἀπερίσπαστον ἐν ταῖς προσευχαῖς» ὅπως ἑρμηνεύει ὁ Ζιγαβηνός, ἑρμηνευτὴς τῶν Ἁγίων Γραφῶν.
Στὴν προσευχὴ τῆς ἀγωνίας ποὺ γίνεται ὕστερα ἀπὸ λίγο μέσα στὸν κῆπο τῶν ἐλαιῶν, ὁ Χριστός μας γονατίζει. «Καὶ θεὶς τὰ γόνατα προσηύχετο» μᾶς λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς.
Ἔχουμε ὅμως καὶ μιὰ τρίτη πληροφορία γιὰ τὸ πῶς προσευχόταν ὁ Διδάσκαλός μας. Μᾶς τὴν δίνει ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος. Ἔπεσε πρηνὴς ὁ Χριστός μας στὶς δύσκολες στιγμὲς τῆς ἐπιγείου πορείας του καὶ προσευχόταν. Τὸ εἶδαν οἱ Μαθηταὶ ὅτι «ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ» καὶ δὲν τὸ λησμόνησαν.
Πῶς νὰ λησμονηθεῖ ἕνα τέτοιο ἱερὸ καὶ συγκλονιστικὸ θέαμα ποὺ ἀπεκάλυπτε ἕναν τεράστιο ἀγῶνα πνευματικό; Ὁ Κύριος λοιπὸν προσεύχεται στὸν Πατέρα του μὲ τὶς πιὸ εὐλαβεῖς στάσεις καὶ κινήσεις. Καὶ ὄρθιος καὶ γονατιστὸς καὶ πρηνὴς ἀκόμη. Προσεύχεται ὁ Χριστὸς στὸ ὑπερῶο, μὲ τὰ μάτια ὑψωμένα.
Προσεύχεται ὅμως καὶ μὲ τὰ μάτια δακρυσμένα στὸ μνημεῖο τοῦ Λάζαρου. Προσεύχεται μυστικά, ἀλλὰ προσεύχεται καὶ δυνατά. Προσεύχεται «φωνῇ μεγάλῃ» καὶ λέει: «Πάτερ εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου».
Ἔτσι θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ σὲ μᾶς σήμερα «ὅταν στήκετε προσευχόμενοι» ἡ προσευχή σας θὰ στηρίζεται βεβαίως στὴ θέρμη τῆς καρδιᾶς σας, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐξωτερικὰ σχήματα μὴ τὰ περιφρονεῖτε, βοηθοῦν καὶ αὐτὰ στὸ μοναδικὸ
ἔργο τῆς προσευχῆς. «Ὑπόδειγμα δέδωκα ὑμῖν».
Λοιπὸν«ΟΥΤΩΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣΘΑΙ ΥΜΕΙΣ».
Νὰ προσευχόμαστε λοιπὸν καὶ ἐμεῖς ὄχι μόνο μὲ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ μας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν διάθεση καὶ μὲ τὸν τρόπο τοῦ Κυρίου μας. Οἱ ἅγιοι τὸ ἔκαναν αὐτό. Ἀπὸ τὸν πρωτομάρτυρα Στέφανο ὁ ὁποῖος «θεὶς τὰ γόνατα ἔκραξε φωνῇ μεγάλῃ· Κύριε, μὴ στήσῃς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην», μέχρι τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνο προσευχόταν γονατιστὸς ἀλλὰ καὶ προέτρεπε τοὺς Χριστιανοὺς νὰ προσεύχονται«ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας».
Σήμερα ποὺ πολλοὶ στέκονται μέσα στοὺς ναούς μας μὲ τὰ χέρια στὶς τσέπες ἢ καὶ πίσω πιασμένα, ποὺ τὰ μάτια τους περιπολοῦν, τὸ σημερινὸ θέμα παίρνει πολλὲς ἐφαρμογές. Ἡ Ἐκκλησία μας σαλπίζει:
«Τὰς κεφαλὰς ὑμῶν τῷ Κυρίῳ κλίνατε» καὶ «ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας».
Καὶ οἱ Χριστιανοί; Εἶναι δυνατὸν νὰ ἀδιαφοροῦν; Πρέπει ὅμως νὰ συμμορφωνόμαστε πρὸς τὰ θεῖα καὶ ἱερὰ αὐτὰ παραγγέλματα. Νὰ κλίνουμε τὸν αὐχένα μας ὅταν πρέπει σ᾽ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ὁ Παντοδύναμος, περιμένοντας τὸ ἔλεός του καὶ τὴν βοήθειά του. Νὰ γονατίζουμε στὴν ἱερώτερη στιγμὴ τῆς λατρείας,στὰ «σὰ ἐκ τῶν σῶν».
Δὲν εἶναι ὑποτιμητικὸ ἀφοῦ ἐγονάτισε ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καὶ πρὶν καὶ μετὰ πολλοὶ μεγάλοι «ἔκυψαν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἔθηκαν τὸ πρόσωπον αὐτῶν ἀνὰ μέσον τῶν γονάτων αὐτῶν» (Γ´ Βασ. ιη´ 42).
Νὰ κάνουμε τὸ ση- μεῖο τοῦ σταυροῦ μὲ ἠρεμία καὶ συναίσθηση, διότι καὶ τὰ ἐξωτερικὰ σχήματα μὲ τὴ χάρη τοῦ Κυρίου μποροῦν νὰ διεγείρουν σὲ προσευχὴ τὴν ψυχὴ ἢ ἴσως γίνονται καὶ αὐτὰ τὰ ἴδια προσευχή. Ἀπὸ μᾶς ἐξαρτᾶται.
Περιοδικό Ζωή