Κατά τήν ἁγιοπατερική καί νηπτική διδασκαλία, τά ἑπτά θανάσιμα ἁμαρτήματα εἶναι:
1. γαστριμαργία, 2. πορνεία, 3. φιλαργυρία, 4. ἀκηδία, 5. ὀργή, 6. κενοδοξία, καί 7. φθόνος (βλπ. Παν. Τρεμπέλα “Δογματική”, τόμ. Β´ σελ. 300-13).
Εἰδικότερα, στήν κοινωνική καί καθημερινή ζωή, τρεῖς εἶναι οἱ θρασύτατοι πειρασμοί, πού σάν μολυσματικές ἐπιδημίες ὁδηγοῦν ἀσφαλέστερα στήν ἀμετανοησία καί τόν πνευματικό θάνατο: Ἡ φιληδονία, ἡ φιλοδοξία, καί ἡ φιλαργυρία.
Ἡ ἀγάπη καί προσκόλληση σ᾽ ὅλες τίς σαρκικές ἡδονές (πλήν τοῦ νόμιμου Γάμου), ἡ σφοδρότατη γοητεία καί ἐπιθυμία τῆς δόξας, καί ἡ ἄκρα ἀγάπη τῶν ἀργυρίων (τῶν χρημάτων καί τοῦ πλούτου).
Ἡ ἀνθρώπινη ζωή εἶναι σπαρμένη ἀπό μύριους πειρασμούς. Κάθε βῆμα καί πειρασμός. Κάθε λεπτό καί παρανομία. Κάθε λογισμός καί τῆς ψυχῆς δυσωδία. Τ’ ἁμαρτήματα εἶναι τόσα πολλά, ὥστε οὔτε ἀριθμοῦνται οὔτε ταξινομοῦνται.
Τονίζεται μονάχα ἡ σοβαρότητα ἑπτά ἁμαρτημάτων, τά ὁποῖα χαρακτηρίζονται “θανάσιμα”, ὄχι πώς δέ συγχωροῦνται, ἀλλά γιατί, ἄν δέν προσέξει ὁ ἄνθρωπος, μποροῦν νά ὁδηγήσουν στή σκλήρυνση καί ἀμετανοησία, δηλαδή, τόν πνευματικό θάνατο.
1. Φιληδονία. Οἱ πάντες τό ἀκοῦν, τό βλέπουν καί τ᾽ ὁμολογοῦν: Γίναμε Σόδομα καί Γόμορρα. Ἡ ἐκπόρνευση τῆς ἀνθρωπότητας μέ τίς πιό ἀηδιαστικές ἐκφράσεις καί ἐκδηλώσεις της, προπάντων μέ τήν ἀρσενοκοιτία (ἤ σοδομία ἤ ὁμοφυλοφιλία…), καί τή γελοιποίηση τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου μέ τόν ψευδεπίγραφο “γάμο τῶν ὁμοφυλοφίλων”, ὑβρίζεται καί βλασφημεῖται ὁ Θεός καί ὁ Νόμος Του. Οἱ Σοδομίτες τότε, μικροί καί μεγάλοι, καί γέροντες σ᾽ ἕνα συλλαλητήριο, γιά ν᾽ ἀτιμάσουν δυό ξένους! «Ἄφατος τῆς παρανομίας ἡ ὑπερβολή», θά πεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος….
2. Φιλοδοξία. Ὁ πειρασμός τῆς δόξας ἔχει μιά ἰδιαίτερη γοητεία. Μέ τοῦτο τόν πειρασμό χτύπησε ὁ διάβολος καί τόν ἴδιο τό Χριστό, ὅταν τόν ἀνέβασε σέ ψηλό βουνό καί τοῦ ἔδειξε “πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου καί τήν δόξαν αὐτῶν”, λέγοντάς Του: “Ταῦτα πάντα σοι δώσω, ἐάν πεσών προσκυνήσῃς μοι” (Ματθ. δ´ 8-9).
Ὁ Κύριος, βέβαια ἔχει τήν ἄπειρη δόξα τῆς θεότητας καί δέ χρειαζόταν τοῦ διαβόλου τή ψεύτικη δόξα! Πόση ὅμως γοητεία, ἀσκεῖ στούς ἀνθρώπους, τούτη ἡ κοσμική δόξα!Πρέπει, ὡστόσο, νά γνωρίζουν, ὅτι “ἑαυτόν ὁ φιλῶν, τόν Θεόν ἀγαπᾶν οὐ δύναται”. Ὁ δέ Πασκάλ ἔχει πεῖ πώς, “ἡ πιό μεγάλη… μικροπρέπεια τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἡ ἐπιδίωξη τῆς δόξας”.
3. Φιλαργυρία. Κανένα ἀνθρώπινο τύπο δέν ἔχουν ἐλέγξει καί διακωμωδήσει οἱ σοφοί τοῦ κόσμου, ὅπως τό φιλάργυρο. Τόν πιό ἐπιτυχημένο χαρακτηρισμό τόν ἔχει δώσει ὁ Σοφοκλῆς. Τό μεταφέρω στήν ἁπλοελληνική: «Δέν εἶναι ἀπό τοῦτο τό χρῆμα πιό φοβερό ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους. Τοῦτο καί πόλεις πολιορκεῖ, ἀνθρώπους ξεσπιτώνει. Τοῦτο, ἀλλάζει τά μυαλά τῶν σοφῶν καί ἐνάρετων καί τούς ὁδηγεῖ στά πιό αἰσχρά ἔργα».
Μιχαήλ Ε. Μιχαηλίδη, Θεολόγου