Η μελέτη για την γένεση και τις δομές της χριστιανικής λατρείας προϋποθέτει την γνώση της αντίστοιχης εβραϊκής. Τούτο σαφώς δεν σημαίνει ότι η χριστιανική λατρεία αποτελεί προϊόν ή και προέκταση της εβραϊκής, αλλά τοιουτοτρόπως εξετάζεται το περιβάλλον στο οποίο γεννάται και αναπτύσσεται η σύνθεση της ορθόδοξης λειτουργικής ζωής καθώς επίσης και η κριτική της στάση έναντι της εβραϊκής λατρείας .
Το “Αμήν” πρωτίστως χρησιμοποιείται ως επιστέγασμα των προσευχών στις Ακολουθίες της Συναγωγής. Επιπρόσθετα, παρακολουθείται η χρήση του και στο τέλος του ευχαριστήριου ψαλμού του Δαβίδ. Η θέση και ο ρόλος του “Αμήν” στο πέρας των προσευχών σημαίνει δύο βασικά πράγματα. Πρώτον, την επιβεβαίωση των όσων λέχθηκαν και δευτερευόντως την βεβαιότητα ότι ο Θεός θα εισακούσει την προσευχή που προηγήθηκε.
Αν εξετάσουμε ακόμη βαθύτερα την έννοια της λέξεως αυτής φαίνεται να έχει έναν χαρακτήρα δεσμευτικό, δηλώνει δηλαδή την υπευθυνότητα που καλείται να δείξει ο άνθρωπος απέναντι στον Θεό και στον (όποιον) όρκο του .
Ήδη από την πρώτη Χριστιανική Εκκλησία ο όρος υιοθετείται και παρατηρείται πολλάκις στην Καινή Διαθήκη, με την αυτήν ακριβώς απήχηση. Στην αρχαιότερη προσευχή που χαρακτηρίζει την πρώτη Εκκλησία (εκείνη της Α’ Επιστολής του Κλήμεντος Ρώμης, προς Κορινθίους) η λέξη “Αμήν” την επισφραγίζει και υπογραμμίζει την λειτουργία του όρου, εντεύθεν.
Το “Αμήν” στην χριστιανική λατρεία συναντάται ως εξής : στην εισαγωγή διακηρύξεων του Κυρίου, μετά από δοξολογικές φράσεις που απευθύνονται προς τον Θεό Πατέρα ή τον Ιησού Χριστό, ενισχύει την μεσιτεία του Κυρίου στην προσευχή προς τον Θεό, ολοκληρώνει την ευχαριστία προς τον Θεό, συνυφαίνεται με άλλες προσευχές ή ύμνους.
Τέλος, η απαγγελία και η χρήση του από την Εκκλησία δηλώνει την ενότητά της με τους “εκλεκτούς” του Παραδείσου, στον ουρανό .
Δήμητρα Γ. Σαρρή
(φοιτήτρια τμήματος Θεολογίας, Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών)
——————-
1.Γεώργιος Ν. Φίλιας, Λειτουργική Τόμος Α’, Εκδόσεις: Γρηγόρη, Αθήνα, 2006, σσ.:19-20.
2.Γεώργιος Ν. Φίλιας, Λειτουργική Τόμος Α’, Εκδόσεις: Γρηγόρη, Αθήνα, 2006, σελ.:96.
3.Γεώργιος Ν. Φίλιας, Λειτουργική Τόμος Α’, Εκδόσεις: Γρηγόρη, Αθήνα, 2006, σελ.:97.