Επιμέλεια Στέλιος Κούκος
4. Τι είναι οι λογισμοί, ποια αίτια τους προκαλούν, πώς επιδρούν στον άνθρωπο και πώς πολεμούνται; Είναι δυνατόν να σταματήσουν ποτέ;
Λογισμοί, με λίγα λόγια, είναι οι σκέψεις με τις οποίες ο νους επικοινωνεί με τους κόσμους του.
Στην οθόνη της φαντασίας του νου, προβάλλεται σαν εικόνα μια σκέψη, η οποία παρουσιάζει ένα νόημα.
Τότε ο νους ερευνά το νόημα με βάση τη λογική, αν ασφαλώς είναι ελεύθερος και υγιής.
Λογισμούς προκαλούν πολλοί παράγοντες. Ακόμα και ο ίδιος ο νους με τις σκέψεις του.
Δέχεται ο νους λογισμούς και από τους κόσμους που τον περιβάλλουν καθώς και από τον τρισδιάστατο χρόνο, το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον.
Δέχεται όμως και από τον ανύσταχτό μας εχθρό, το σατανά. Μπορούμε να πούμε ότι οι περισσότεροι και δυσχερέστεροι προέρχονται απ’ αυτόν. Σκοπός του είναι να θανατωθούμε αιώνια, ό,τι και ο ίδιος έπαθε.
Η πρώτη παρουσία της σκέψεως-λογισμού λέγεται «προσβολή» και πλησιάζει το νου χωρίς εμπόδιο.
Ο νους μοιάζει με ανοιχτό μάτι και ό,τι βρίσκεται στο οπτικό του πεδίο θα το δει χωρίς προσπάθεια και χωρίς να μπορεί να το αποφύγει. Μετά την προσβολή αυτής της σκέψεως αναλαμβάνει ο νους να ελέγξει τι είναι, ποιο σκοπό έχει και ποιο το αποτέλεσμά της.
Στο νου ανήκει πλέον να ερευνήσει, να εγκρίνει ή να απορρίψει το λογισμό αυτόν.
Κάθε λογισμός μόνο υπόμνηση προκαλεί.
Ο νους αποφασίζει την αποδοχή ή την απόρριψη με βάση τη λογική του ικανότητα, τις υλικές ανάγκες και την πίστη του, όσον άφορα τον προορισμό του.
Δεν επιβάλλεται βίαια στην ελευθερία της εκλογής, εκτός αν προηγήθηκαν κακές συνήθειες και πάθη, που έγιναν «έξεις», οπότε και ο διάβολος συμβάλλει σ’ αυτά.
Ο τρόπος απαλλαγής από την αιχμαλωσία της κακής συνήθειας είναι η αποφυγή των αιτίων. Χρειάζεται βία και αντίσταση στην επανάληψη και συνεχής επίκληση της θείας Χάριτος, η οποία μπορεί να χαρίσει την ελευθερία.
Μόνοι τους οι λογισμοί ούτε επιβάλλονται, ούτε σταματούν, αλλά κινούνται με βάση την προτίμηση του κυρίαρχου νου.
Από το βιβλίο, Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Συζητήσεις στον Άθωνα», έκδοση Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13.
