«Θά σᾶς πῶ λίγα γιά τούς λογισμούς, τίς αἰσχρές σκέψεις. Ὅταν σταματήση ὁ ἄνθρωπος τίς ἁμαρτωλές πράξεις, ἡ πάλη του μεταφέρεται ἐσωτερικά, στήν καρδιά. Ὁ ἀγώνας γίνεται ἐναντίον κυρίως τῶν λογισμῶν.
Πίσω ἀπό τούς λογισμούς ἀκολουθοῦν τά ἄπρεπα συναισθήματα. Πίσω ἀπ᾿ αὐτά οἱ πονηρές ἐπιθυμίες, ἡ συγκατάθεσις, ἡ συμφωνία, ἡ ἀπόφασις γιά τήν πραγματοποίησι τῆς ἁμαρτίας.
Ἔτσι συντελεῖται ἡ ἐσωτερική ἁμαρτία. Αὐτές οἱ ἐσωτερικές κινήσεις δέν εἶναι ὅλες ἐφάμαρτες. Ἡ ἁμαρτία ἀρχίζει ἐκεῖ πού ἐμφανίζεται ἡ θέλησις, ἡ ἐπιθυμία γιά τό κακό.
Οἱ λογισμοί δέν μολύνουν τόν ἄνθρωπο, ὅταν ὁ ἴδιος δέν τούς προκαλῆ καί ὅταν, ἐνῶ μόνοι τους ἔρχονται, δέν τούς δέχεται, ἀλλά τούς ἀπομακρύνει.
Ὅταν τούς δέχεται, ἔχουμε κάποια ἔλλειψι καθαρότητος. Ὅταν ἀρχίζη νά συμμετέχη καί τό συναίσθημα καί δημιουργεῖται εὐχαρίστησις, ἡδυπάθεια, τότε ἔχουμε ἐσωτερική ἁμαρτία. Ὅταν σέ προχωρημένο στάδιο, ἐξάπτη κανείς τήν ἡδυπάθεια, ἔχουμε ὁλοκληρωμένη τήν ἐσωτερική ἁμαρτία.
Δέν πρέπει ποτέ νά φθάνουμε στήν συγκατάθεσι, στήν συμφωνία καί στήν ἀπόφασι γιά τήν πραγματοποίησι τῆς ἁμαρτίας, ἀλλ᾿ εὐθύς ἐξ᾿ ἀρχῆς νά διώχνουμε τούς πονηρούς λογισμούς, νά καταπνίγουμε ἀμέσως μέ ὅλες τίς δυνάμεις τό ἔνοχο συναίσθημα ἤ τήν ἡδυπάθεια, μόλις ἐμφανιστοῦν.
Αὐτό εἶναι τό σπουδαιότερο σημεῖο τῆς ἐσωτερικῆς πάλης. Γιά νά τό πετύχετε σταθῆτε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ὅπου κι ἄν βρίσκεσθε καί μήν ἀφήνητε νά εἰσέλθη τίποτε τό ἁμαρτωλό στήν καρδιά σας».
Ἀπό τό βιβλίο «ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ»
Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου