Τέσσερεις Ρωμαίοι αξιωματικοί με τον βαθμό του κεντυρίωνος (στα λατινικά centurio= εκατόνταρχος) αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη. Όλοι με θετικό τρόπο. Όλοι έχουν να μας διδάξουν πολλά.
Ο πρώτος, που παραμένει ανώνυμος, στέλνει και παρακαλεί τον Κύριο να θεραπεύσει τον δούλο του που είναι σοβαρά άρρωστος, μη θεωρώντας τον εαυτό του άξιο να τον δεχθεί στο σπίτι του [Ματθ. 8:5-13, Λουκ. 7:1-10].
Έχει καλή μαρτυρία από την κοινωνία στην οποία ζει, δέχεται τον θαυμασμό και τον έπαινο του Κυρίου για την πίστη του («οὐδέ ἐν τῷ ᾿Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εὗρον») και κερδίζει μ’ αυτήν το αίτημά του, αφήνοντας ένα υπόδειγμα εκούσιας ταπείνωσης μέχρι σήμερα.
Ο δεύτερος εκτελεί καταρχήν ένα σκληρό και απάνθρωπο υπηρεσιακό καθήκον: επιβλέπει και προΐσταται στη σταύρωση του Κυρίου και επιβεβαιώνει τον θάνατό του στον Πιλάτο.
Εκπλήσσεται όμως με τα σημεία που βλέπει και ομολογεί την θεότητα του σταυρωμένου Χριστού, προσχωρεί στην παράταξη των πιστών και αργότερα υφίσταται το μαρτύριο του αίματος και τιμάται ακριβώς σήμερα (16 Οκτωβρίου) από την Εκκλησία ως ο άγιος Λογγίνος.
Ο τρίτος είναι ο Κορνήλιος [Πραξ. κεφ. 10]. Κατά παράδοξο τρόπο, ο στρατιωτικός αυτός ζει ζωή ασκητική: νηστεύει και προσεύχεται και κάνει ελεημοσύνες ενώ έχει και οικογένεια και στρατιωτικά καθήκοντα. Αξιώνεται να δει άγγελο, να καλέσει τον απόστολο Πέτρο και να υποβάλει την παράκλησή του και την ετοιμότητά του να υπακούσει σε ό,τι εκείνος του υποδείξει. Και δέχεται το Άγιο Πνεύμα πριν ακόμη βαπτισθεί. Και αυτός τιμάται ως άγιος (13 Σεπτ.).
Ο τέταρτος, ο Ιούλιος, παραλαμβάνει δέσμιο τον απόστολο Παύλο για να τον οδηγήσει από την Παλαιστίνη στη Ρώμη για να δικασθεί [Πραξ. κεφ. 17]. Από την αρχή δείχνει ιδιαίτερη εκτίμηση και σεβασμό στον διαφορετικό αυτό κρατούμενο, στον οποίο «φιλανθρώπως» συμπεριφέρεται και του δίνει σχετική άνεση κινήσεων.
Κάνει μια παρακοή όταν δέχεται τις υποδείξεις των εμπείρων ναυτικών για το πώς θα πλεύσουν από την Κρήτη, η οποία όμως παραλίγο να στοιχίσει σε όλους πολύ ακριβά. Μέχρι το τέλος έχει τον Παύλο υπό την προστασία του και αποτρέπει τους στρατιώτες από το να φονεύσουν τους κρατουμένους την ώρα του ναυαγίου, για να σώσει τον απόστολο.
Τέσσερεις Ρωμαίοι αξιωματικοί, με δύσκολα (μερικές φορές εγκληματικά) καθήκοντα, λειτουργοί μιας εξουσίας που ασκούσε καταπιεστική βία στους άλλους, αναδεικνύονται φιλάνθρωποι, σπλαχνικοί, ταπεινοί, ασκητές, και τελικά άγιοι.
Είναι οι απαρχές της μεγάλης φάλαγγας των στρατιωτικών αγίων που δημιουργήθηκε τους επόμενους αιώνες και καταγράφεται στα συναξάρια. Αξίζει να τους θυμόμαστε ιδιαίτερα.
