Ο σύγχρονος άνθρωπος, ενώ θέλει να έχει το δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του για όλους, δυσκολεύεται να ακούσει. Να μάθει τη γνώμη που έχουν οι άλλοι γι’ αυτόν. Ενίοτε διακατέχεται από τον φόβο ότι αν ακούσει την αλήθεια, θα πρέπει να αλλάξει πορεία.
Θα χρειαστεί να δει τον χαρακτήρα του διαφορετικά, ότι είναι ψευδαίσθηση να νομίζει ότι είναι άτρωτος και τέλειος. Ότι τελικά δεν πρέπει να του φταίνε μόνο οι άλλοι, αλλά χρειάζεται να ξαναδεί τον εαυτό του, τα πάθη του, τα λάθη του.
Είμαστε αταπείνωτοι οι άνθρωποι, μεγαλύτεροι και μικρότεροι. Ιδίως στις σχέσεις εντός της οικογένειας, μεταξύ του ζευγαριού, αλλά και μεταξύ γονέων και παιδιών, η ταπείνωση είναι δυσεύρετη.
Κυριαρχεί ο εγωισμός, τροφοδοτημένος από έναν πολιτισμό οποίος στηρίζει την επικράτησή του στο δικαίωμα και τον ναρκισσισμό. Από την μία θεωρούμε ότι δικαιούμαστε να είμαστε ο εαυτός μας, διότι αυτό σημαίνει ελευθερία και αυτοπραγμάτωση.
Καλούμε τους άλλους να μας αγαπούνε και να μας ανέχονται γι’ αυτό που είμαστε, χωρίς να επιλέγουμε κι εμείς αυτή τη στάση έναντί τους, πεπεισμένοι για την ανωτερότητά μας. Και είμαστε έτοιμοι να παραπονεθούμε, αν εκείνοι φέρονται ανάλογα ή μας κρίνουν.
Από την άλλη, ο θρίαμβος της εικόνας έχει γεννήσει έναν κόσμο στον οποίο εμείς συνεχώς ασχολούμαστε με το προφίλ μας, με το πώς είμαστε, τι κάνουμε και θεωρούμε ότι αυτό πρέπει να ενδιαφέρει τους άλλους.
Γι’ αυτό και ανεβάζουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με την απαίτηση να είμαστε περιζήτητοι, κοσμαγάπητοι, μοναδικοί.
Αυτή η στάση ζωής τροφοδοτεί έναν ναρκισσισμό, την αίσθηση δηλαδή ότι δεν δικαιούνται να μας κρίνουν οι άλλοι, διότι εμείς είμαστε τόσο αποδεκτοί και τόσο δημοφιλείς, που δεν επιτρέπεται η αμφισβήτησή μας.
Αυτή η νοοτροπία καλλιεργείται ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, οι οποίοι θεωρούν αυτονόητο το να είναι στο επίκεντρο της προσοχής όλων όχι για τις επιτυχίες και την πρόοδό τους, αλλά για το πρόσωπο, το σώμα, την εξωτερική εμφάνιση και ομορφιά.
Ο ναρκισσισμός βεβαίως είναι αναπόφευκτο ότι θα διαψευσθεί από την πραγματικότητα, η οποία είναι σκληρή για όλους. Αυτό όμως δεν γίνεται εύκολα κατανοητό, διότι νέοι και μεγαλύτεροι καμαρώνουμε για την όψη, χωρίς να βλέπουμε τον εσωτερικό μας κόσμο, καθώς αυτός δεν γίνεται το επίκεντρο της ανατροφής, της παιδείας, της καλλιέργειας.
Η Εκκλησία δε θα πάψει να τονίζει την αξία της ταπείνωσης. Σε έναν κόσμο που καυχιέται για τα δικαιώματά και την εμφάνιση του ανθρώπου, η πίστη πάντοτε θα δείχνει την στροφή προς τον Θεό που έγινε άνθρωπος, ταπεινούμενος δι’ ευσπλαχνίαν.
Θα μας τονίζει ότι η ζωή έχει νόημα όταν δε θεοποιούμε το εγώ μας, αλλά μπορούμε να βγαίνουμε από αυτό, παραιτούμενοι των δικαιωμάτων μας χάριν της αγάπης για τους άλλους. Όταν ζητούμε να δούμε τι αναπαύει ουσιαστικά τους άλλους.
Όταν χτίζουμε τις σχέσεις μας όχι με κριτήριο το πώς θα φανούμε, δηλαδή την υποκρισία, αλλά με γνώμονα πώς αυτό που είμαστε και έχουμε θα το μοιραστούμε με τον πλησίον μας.
Και τότε και στην οικογένεια και στην πορεία της ζωής η ταπείνωση θα χτίσει χαρακτήρες που θα αντέχουν να ακούσουν την αλήθεια, διότι θα ξέρουν να την ζούνε!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
«Ορθόδοξη Αλήθεια»
