Τα ιερά άμφια του ιερέα είναι τα ακόλουθα : επιτραχήλιο, επιμάνικα, ζώνη, στιχάριο, φαιλόνιο.
Την ώρα που ενδύονται οι κληρικοί λέγουν ορισμένους ψαλμικούς στίχους από την Αγία Γραφή.
Για το στιχάριο και τα επιμάνικα, είχαμε αναφερθεί στην ανάρτηση για τα ιερά άμφια του Διακόνου, είναι κοινά.
ΕΠΙΤΡΑΧΗΛΙΟ
Ονομάζεται έτσι επειδή κρέμεται από τον τράχηλο του ιερουργού, πάνω από το στιχάριο. Είναι άμφιο που το φοράει ο πρεσβύτερος και ο επίσκοπος. Πρόκειται για μακρόστενο ύφασμα με χρυσοκέντητους σταυρούς και άλλες παραστάσεις.
Ξεκινά από τον αυχένα και καταλήγει στα πόδια σε πολλά κρόσσια, τα οποία συμβολίζουν τις ψυχές των πιστών, για τις οποίες θα δώσει λόγο ο ποιμένας. Συμβολίζει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, καθώς και την υποταγή του ιερέα στον ζυγό του Χριστού.
Είναι απαραίτητο άμφιο και δεν μπορεί να γίνει καμία ακολουθία χωρίς αυτό. Αποτελεί το διακριτικό άμφιο του ιερέα, ο δε Πατριάρχης Αλεξανδρείας φοράει δύο επιτραχήλια, ένα κάτω από τον σάκκο κι ένα πάνω από αυτόν.
ΖΩΝΗ
Άμφιο του επισκόπου και του ιερέα. Πρόκειται για μια στενόμακρη λωρίδα υφάσματος, η οποία δένεται στη μέση, πάνω από το στιχάριο και το πετραχήλι.
Στη μέση της φέρει σταυρό και συμβολίζει τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, την εγρήγορση, την δικαιοσύνη, καθώς και τη καθαρότητα της ψυχής και του σώματος του ιερουργού.
Την απαντούμε ήδη στην Παλαιά Διαθήκη, όπου ο Θεός είχε δώσει οδηγίες στον Μωυσή για τη κατασκευή της (¨Έξοδος 36, 37).
ΦΑΙΛΟΝΙΟ
Λειτουργικό εξωτερικό άμφιο του πρεσβυτέρου, το οποίο έχει σχήμα κώνου χωρίς μανίκια και είναι μακρύ προς τα πίσω..
Ως την άλωση της Πόλης το φορούσαν και οι επίσκοποι. Κατόπιν από το 18ο αιώνα οι αρχιερείς φορούσαν πλέον το σάκκο αντί του φαιλονίου, οπότε το τελευταίο καθιερώθηκε ως λειτουργικό άμφιο των ιερέων.
Το φαιλόνιο αρχικά ήταν ένα είδος μπέρτας, σαν επανωφόρι και χρησιμοποιούνταν στα ταξίδια. Από εκεί εν συνεχεία καθιερώθηκε ως λειτουργικό άμφιο.
Συμβολίζει τη χαρά του Αγίου Πνεύματος που πήραν οι Απόστολοι, τον άρραφο χιτώνα που έντυσαν τον Χριστό, τη δικαιοσύνη και την ανιδιοτέλεια των λειτουργών.
ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΟ
Ρομβοειδές σκληρό ύφασμα, το οποίο κρέμεται από το δεξιό γόνατο του επισκόπου και των οφφικιάλων (Πρωτοπρεσβυτέρων, Αρχιμανδριτών, Οικονόμων) ιερέων (από τον 12ο αιώνα). Φέρει παραστάσεις του Σταυρού ή της Ανάστασης κλπ.
Συμβολίζει τη μάχαιρα του Πνεύματος (δηλαδή την ορθή διδασκαλία), τη νίκη κατά του θανάτου και τη συντριβή του διαβόλου, το λεντίο που φόρεσε ο Κύριος, όταν έπλυνε τα πόδια των μαθητών του.
ΣΤΑΥΡΟΣ
Φέρεται από τον επίσκοπο και τους οφφικιάλους ιερείς επί του στήθους. Συμβολίζει την αυταπάρνηση που πρέπει να έχουν και τον Σταυρό του Χριστού.
