Ἡ Κυριακή ἄλλοτε καί τώρα
Σέ πρόσφατη συνάντησή μας μέ φίλο κληρικό ἀναπολούσαμε τή χαρά μέ τήν ὁποία ἔφηβοι ξυπνούσαμε πρωί τήν Κυριακή γιά νά πᾶμε ἀπό τόν Ὄρθρο στή Θ. Λειτουργία.
Στούς δρόμους δέν ἦταν τόσο πολλοί νέοι πού κυκλοφοροῦσαν μέ προορισμό τήν Ἐκκλησία. Κάποιοι ξενύχτηδες ἐπέστρεφαν στά σπίτια τους γιά νά ξαποστάσουν μετά ἀπό «ὁλονυχτία» σέ νεανικά πάρτι.
Καί λέγαμε πόσο τυχεροί εἴμασταν πού μπορούσαμε ἐκείνη τήν ἐποχή νά ζοῦμε τή λαχτάρα τῆς συμμετοχῆς στή Θ. Εὐχαριστία κατά τή σύναξη τῆς Κυριακῆς.
Ζούσαμε τήν Κυριακή ἀργία μέ ἀποχή ἀπό τίς δουλειές τῆς ἑβδομάδας, μελέτη, ψώνια κ.λπ. σχολάζοντες ὅμως σέ κατηχητικά, ὁμάδες, ἐπισκέψεις σέ ἱδρύματα, νοσοκομεῖα, γιά νά δοῦμε ἀρρώστους ἤ νά ψυχαγωγήσουμε μικρότερους ἤ μεγαλύτερους στήν ἡλικία ἀπό ἐμᾶς.
Σήμερα πῶς βιώνουμε ἄραγε αὐτήν τήν Κυριακή ἡμέρα , τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου; Καί δέν ἐννοῶ μόνον ἐμᾶς, τούς τότε ἐφήβους καί σήμερα ὤριμους τήν ἡλικία ἀνθρώπους.
Ὁ κόσμος γενικά, οἱ γύρω μας, οἱ χριστιανοί καί οἱ μή χριστιανοί, τώρα πού ζοῦμε σέ μία πολυπολιτισμική κοινωνία. Ὁ γείτονάς μας, ὁ βαπτισμένος ὀρθόδοξος, πού παραξενεύεται κιόλας πού μᾶς βλέπει νά σηκωνόμαστε πρωί τήν Κυριακή, καί κάθε Κυριακή, νά ξεσηκωνόμαστε καί ἐνδεχομένως νά τόν ξυπνᾶμε φεύγοντας μέ τό αὐτοκίνητο.
Εἶναι καί τόσες δουλειές πού ἔχουν μείνει πίσω καί πρέπει νά γίνουν. Πρῶτα νά ξεκουραστεῖς, νά μήν ἔχεις σάν τίς ἄλλες ἡμέρες νά ξυπνᾶς μέ τό ξυπνητήρι. Νά πλύνεις τό αὐτοκίνητο, νά φτιάξεις τόν κῆπο, νά τακτοποιήσεις χίλια δύο πού δέν ἔχεις ἄλλη ὥρα χρόνο.
Πάντα ὑπάρχει κάτι πού μπορεῖς νά τό βολέψεις τήν Κυριακή γιά νά μή τόχεις τήν ὑπόλοιπη ἑβδομάδα.
Καί ἡ ἀρχαία ἐντολή «Σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου» μετατράπηκε σέ «Σάββατα Κυρίῳ τῷ Ἑαυτῷ σου». Ὁ Θεός πῆρε πόδι ἀπό τήν πόλη. Δέν τοῦ ἀναγνωρίζουμε τή θέση του καί κατά συνέπεια ταυτόχρονα δέν ἀναγνωρίζουμε καί τή θέση τοῦ ἀδελφοῦ.
Μήπως ὅμως καί ὅταν συναντόμεθα στίς εὐχαριστιακές μας συνάξεις πράγματι συν-αντόμεθα; Εἶναι σύναξη ἤ μήπως εἶναι κι αὐτό μία ἀτομική ὑπόθεση; Στίς ἐνορίες, πολλές φορές, τίς περισσότερες, βρισκόμαστε ἄγνωστοι μεταξύ ἀγνώστων πού δέν γνωρίζουμε τίποτε ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο κι ὁ παπᾶς δέν μᾶς γνωρίζει οὔτε κάν κατ’ ὄνομα.
Γι’ αὐτό κι ὅταν κοινωνᾶμε ρωτάει τ’ ὄνομα, ὄχι γιά νά μᾶς γνωρίσει ἀλλά γιά ἔλεγχο, μήπως κοινωνήσουμε ὄντας ἀβάπτιστοι. Ἡ Θ. Κοινωνία, κι αὐτή, πολλές φορές ἀποτελεῖ φάρμακο γιά ἰδίαν χρῆσιν καί ὄχι συνεύρεση ἐπί τό αὐτό, στήν κοινή Τράπεζα, ἀλλ’ ἐπί τόν ἑαυτό.
Ἄν ἔτσι, λοιπόν, ἔχουν γίνει οἱ Κυριακές γιά τούς περισσότερους ἀπό ἐμᾶς, πῶς ν’ ἀποτελέσουν μία πρόκληση καί πρόσκληση γιά τούς ἄλλους νά ζήσουν τό κάτι ἄλλο πού δέν τό ζοῦμε οὔτε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι;
Τό ἐρώτημα παραμένει συχνά ἀναπάντητο εἴτε μᾶς ἀγαποῦν εἴτε ὄχι αὐτοί πού θέλουν πάντα νά ρωτᾶνε «τί σημαίνει ἡ Κυριακή;».
Ἀλλαγή νοήματος
Διερωτηθήκαμε, λοιπόν, τί μπορεῖ νά σημαίνει ἡ Κυριακή; Στήν ἀντίληψη τῶν περισσοτέρων εἶναι συνδυασμένη μέ τό δικαίωμα τῆς ἀνάπαυσης μετά ἀπό μία ἑβδομάδα ἐργασίας.
Γιά πολλούς ἡ ἀνάπαυση ἐπεκτείνεται σέ διήμερο μέ τό ἐλεύθερο σαββατοκύριακο. Εἶναι μία διακοπή μέ ἀποχή ἀπό τή δουλειά. Ἐγγράφεται στήν ἔννοια τοῦ ἐλεύθερου χρόνου καί τῶν διακοπῶν. Μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχει μία ἐμπορευματοποίηση τῆς Κυριακῆς γιά προώθηση τῆς ἰδέας τῶν διακοπῶν.
Στό πνεῦμα αὐτό ἕπεται ἡ ὀργάνωση ἐκδρομῶν, μικρῶν ταξιδίων, οἱ ποικίλες προσφορές ταξιδιωτικῶν γραφείων, ἡ ἀγορά εἰδικῶν αὐτοκινήτων πρός μίμηση τῶν ἀρχαίων νομαδικῶν καραβανιῶν. Ἔτσι προωθεῖται καί ὁ τουρισμός καί ἡ κατανάλωση καί ἀνθεῖ μία ὁλόκληρη παραβιομηχανία.
Γι ‘ ἄλλους πάλι προέχει ἡ ἰδέα νά ἐκμεταλλευτοῦν τό κενό ἐργασίας καί νά τό γεμίσουν μέ ὅ,τιδήποτε ἄλλο. Γι’ αὐτό, βλέπετε, ἡ ξεκούραση γίνεται μέ ἀλλαγή τῆς ἀπασχόλησης.
Τή Δευτέρα ὅμως μέ τήν ἐπιστροφή ἀντικρύζουμε πρόσωπα κουρασμένα ἐξαντλημένα χωρίς κέφι ν’ ἀρχίσουν τή δουλειά τῆς ἑβδομάδος. Καί στίς δύο περιπτώσεις ἀπο-φεύγουμε τήν καθημερινότητα καί φεύγουμε στό διαφορετικό.
Προσοχή στή σύγχυση
Ἐδῶ προφανῶς ὑπάρχει μία μεγάλη σύγχυση. Ὁ ἄνθρωπος δημιουργεῖ ἕνα ἄλλοθι. Δέν ἔχει σημασία ἄν ζεῖ ἐδῶ καί τώρα. Τό ἐδῶ καί τό τώρα του τό μεταθέτει γιά μετά. Δουλεύω ὅσο δουλεύω στήν ἑβδομάδα ἀλλά τήν Κυριακή θά τό διασκεδάσω.
Τό τώρα ὑποτιμᾶται γιά τό μετά. Καί τό μετά ὅταν βιώνεται βρίσκεται στήν ἀναμονή τοῦ ἄλλου, τῶν ἄλλων μετά. Ζοῦμε λοιπόν τήν καθημερινότητά μας ἐκτός τόπου καί χρόνου. Σάν νά μήν ὑπάρχει.
Ἐνῶ πρέπον θά ἦταν νά ζοῦμε καί τίς δύο καταστάσεις στά μἐτρα τους, γι’ αὐτό πού εἶναι. Καί τό καθημερινό καί τό ἑορταστικό. Ζῆσε τήν κάθε στιγμή γιά ἐκεῖνο πού ἔχει νά σοῦ δώσει. Carpe diem.
Ἀλλά τήν κάθε στιγμή ὄχι μεμονωμένα καί αὐτόνομα. Πάντοτε μέ ἀναφορά. Τό τώρα στό μετά, τό μετά στό τώρα. Ἔσω καί στήν κοσμική του σημασία. Πολύ περισσότερο ὅταν τό μετά ἀναφέρεται σ’ ἐκεῖνον τόν καιρό (τῷ καιρῷ ἐκείνῳ) καί σ’ αὐτό πού ἔρχεται (στά μελλούμενα).
Ἡ Κυριακή, ἔτσι ὅπως ἡ χριστιανική παράδοση τήν διαμόρφωσε καί τήν καλλιέργησε, εἶναι αὐτός ὁ συνδυασμός πού δέν χάνεις τό σήμερα γιά τό αὔριο, καί τό αὔριο σέ βοηθάει νά συμμαζεύεις τό σήμερα.
Πῶς βιώνω, λοιπόν, τήν Κυριακή μου; Σάν λαχτάρα, νά βρεθῶ, ὅπου καί νά βρίσκομαι, σέ μία σύναξη ἀδελφῶν μέ τόν Χριστό ἐν μέσῳ ἡμῶν γιά νά πιστοποιῶ τήν ἀδελφότητα ἐν τῇ γενέσει της;
Αὐτό τό γεγονός, ὅμως πού φανερώνει αὐτή τή νέα πραγματικότητα φωτίζει τή θολή πολλές φορές καθημερινότητα στήν ὁποία ξαναμπαίνουμε μέ τό πέρας τῆς Κυριακῆς. Ἔτσι ὅμως ἡ ἑβδομάδα πού ἀρχίζει βλέπει στό τέλος της αὐτό τό θαυμαστό φῶς πού φεγγίζει καί κάνει δυνατή τήν ὅδευση.
Ζοῦμε, λοιπόν, τή Λειτουργία πρίν ἀπό τή Λειτουργία καί τή Λειτουργία μετά τήν Λειτουργία.Τά δύο δέν εἶναι ξέχωρα, συνάπτονται καί ἀρθρώνονται. Τό κάθε κομμάτι ξέρει τή θέση του καί τή σημασία του, συναρμολογοῦνται καί ἀποτελοῦν μιάν ἀδιάσπαστη ἑνότητα. Δέν ζεῖς τό ἕνα ἀντί γιά τό ἄλλο. Ζεῖς τό ἕνα μέ τό ἄλλο, μέσα στό ἄλλο.
Αὐτά, εἶναι οὐσιαστικά σπέρματα ζωῆς, σπέρματα ἀνακαινίσεως καί ἀναγεννήσεως.
Τό ζήτημα εἶναι νά τά ἐκμεταλλευτοῦμε καί οἱ πιστοί μας νά μποροῦν μέσα στίς καθημερινές δυσκολίες τους νά ἀτενίζουν τίς διευκολύνσεις πού τούς παρέχει αὐτός ὁ τρόπος ζωῆς, ὁ ἀναστάσιμος θά ἔλεγα, πού νικᾶ τόν θάνατο πού ὅλοι μας ζοῦμε στόν ἐφήμερο ἀγώνα μας.
Ἔτσι μπορεῖ ἡ κάθε μέρα νά γίνεται ἡμέρα Κυρίου παίρνοντας τήν λαμπρότητά της ἀπό τήν Κυριακή ἡμέρα.
Του Αλέξανδρου Σταυρόπουλου
πηγή: http://www.ecclesia.gr/