Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ
…Πώς να περάσουμε μια μέρα χωρίς αμαρτία, δηλαδή αγία; Να το καθημερινό πρόβλημά μας.
Πώς να μεταμορφώσουμε το είναι μας, το φρόνημα, τα αισθήματα, τις ίδιες τις φυσικές αντιδράσεις μας, ώστε να μην αμαρτήσουμε ενάντια στον Ουράνιο Πατέρα μας, στον Χριστό, στο Άγιο Πνεύμα, στην ανθρώπινη υπόσταση, στον αδελφό μας και σε κάθε πράγμα σ’ αυτή τη ζωή;
«Καταξίωσον, Κύριε, εν τη ημέρα ταύτη αναμαρτήτους φυλαχθήναι υμάς». Πολλές φορές επανέλαβα αυτή την προσευχή της Εκκλησίας. Η επί γης αναμάρτητη ζωή μας ανοίγει τις πύλες του Ουρανού.
Δεν είναι ο πλούτος των γνώσεων που σώζει τον άνθρωπο. Είναι η αναμάρτητη ζωή που μας προετοιμάζει για τη ζωή με τον Θεό στον μέλλοντα αιώνα.
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος μας διδάσκει τις αιώνιες αλήθειες κατά το μέτρο που ζούμε σύμφωνα με τις εντολές: «Αγαπήσεις τον Θεό σου, τον Δημιουργό σου, με όλο το είναι σου και αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Ναι, κρατείτε πάντοτε αυτές τις εντολές.
Μαθαίνοντας να ζούμε με ένα πρόσωπο, μαθαίνουμε να ζούμε με εκατομμύρια προσώπων που του μοιάζουν. Έτσι, προοδευτικά, εισχωρούμε σε βαθύ πόνο για όλη την ανθρωπότητα. Το πνεύμα μας πρέπει ν’ αναπτυχθεί σε όλες τις διαστάσεις του ανθρωπίνου είναι, και όχι μόνο στο επίπεδο των καθημερινών φροντίδων και δυσκολιών.
Οι μικρές αυτές εργασίες, οι προστριβές που τις συνοδεύουν, είναι ασφαλώς αναπόφευκτες, αλλά δεν είναι ο τελικός σκοπός της ζωής μας. Ο προορισμός μας είναι να γίνουμε «καθ’ ομοίωσιν» του Χριστού.
Εάν όμως «εγώ» δεν μπορώ να φέρω μέσα μου μια μικρή αδελφότητα, πώς θα μπορούσα να αγκαλιάσω, όπως ο Χριστός, το σύνολο της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο και το χώρο;
Για να φυλάξουμε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, οφείλουμε ν’ απέχουμε από κάθε λογισμό που δεν αρέσει στον Θεό, μας λέει ο Γέροντας Σιλουανός. Ιδού το έργο μας. Ιδού η πνευματική μας καλλιέργεια. Εφόσον πρόκειται για την αιώνια σωτηρία, αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αρχίζουμε και ξαναρχίζουμε χωρίς τέλος.
Ο Γέροντας Σιλουανός μου πρότεινε να πάω σε αυτόν μετά την επίσκεψη που μου έκανε ο ερημίτης πατήρ Βλαδίμηρος. Και εγώ πήγα στον Γέροντα με μεγάλη ευλάβεια. Προσκυνούσα νοερά την γή που πατούσε ο άνθρωπος αυτός, και ίσως γι’ αυτό δεν αντιστάθηκα σε κανέναν από τους λόγους του, αλλά τον αποδεχόμουν με βαθειά ευγνωμοσύνη και σεβασμό.
Και γι’ αυτό αποφάσισα να γράψω οτι σε τέτοιες περιπτώσεις ο πνευματικός ή ο Γέροντας ανοίγεται ίσως μέχρι τέλους. “
Πιστέυουμε ότι σε κάθε δεδομένη ιστορική στιγμή είναι δυνατό να βρεθούν ζωντανοί μάρτυρες της γνώσεως του Θεού και μέχρι του τέλους του ανθρωπίνου γένους δε θα λείψουν.
Στην Δευτέρα Παρουσία του Χριστού οι δίκαιοι θα εκπλαγούν, αλλά το ίδιο και οι αμαρτωλοί θα εκπλαγούν. Οι μεν γιατί δεν ανέμεναν να σωθούν, οι δε γιατί δεν ανέμεναν να καταδικασθούν.
– Οι δίκαιοι στην Δευτέρα Παρουσία θα λένε: “Πότε Κύριε, κάναμε αυτό, πότε κάναμε το άλλο;”. Δεν θα ξέρουν τι καλό έκαναν, διότι πέρασαν όλη την ξηρασία της παρούσης ζωής με υπομονή και πίστη, εμπιστεύθηκαν τους λόγους της Αγίας Γραφής.
Το πρόβλημα έγκειται στο πώς να δώσουμε στους ανθρώπους να εννοήσουν ότι η ταπείνωση είναι θεϊκό ιδίωμα, κατηγόρημα της Θείας αγάπης, που παραδίδει τον εαυτό της χωρίς μέτρο, χωρίς σύγκριση, χωρίς επιφύλαξη. Η αγάπη και η ταπείνωση αποτελούν κάτι το ενιαίο.
Έξω από την ταπείνωση ή χωρίς την ταπείνωση δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη.
Τους ανθρώπους του καιρού μας τους έπληξε κάποια φοβερή ασθένεια, η πνευματική αχρωματοψία (δαλτωνισμός). Βλέπουν στο χρώμα το διαμετρικά αντίθετο προς την αυθεντική πραγματικότητα.
Βλέποντας λοιπόν το «πράσινο» στη θέση του «κόκκινου», είναι βέβαιοι ότι βλέπουν όπως πρέπει, και άρχισαν να θεωρούν τους φυσιολογικούς ανθρώπους ως «άρρωστους» και «παράφρονες».
*****
Σήμερα θέλω να πω στους νέους αδελφούς και στις αδελφές μας ότι η δύναμη της σωτηρίας δεν έγκειται στο πλήθος των γνώσεων αλλά στον τρόπο της ζωής.
Και είναι πολύ πικρό να διαπιστώνουμε ότι ανάμεσά μας ζει η φοβερή τάση για κυριαρχία και υπεροχή, έτσι ώστε να βλέπουμε τον άλλο ως κατώτερο, πράγμα που εξολοθρεύει τον άνθρωπο.
Συχνά αντιμετωπίζουμε την κατάσταση, κατά την οποία άνθρωποι που είναι γεμάτοι από πληροφορίες κάθε είδους στους τομείς της γνώσεως δεν έμαθαν εσωτερικά να αγαπούν.
«Μεγάλο είναι μόνο ένα: να ταπεινωθεί κανείς, να αποκρούσει την υπερηφάνεια που εμποδίζει να αγαπάμε».
Αν υπήρχε Αγάπη, όλος ο χριστιανικός κόσμος θα ήταν ένα πράγμα, κατ’ εικόνα της ενότητος της Αγίας Τριάδος. Αν ο χριστιανικός κόσμος κατατεμαχίζεται, αυτό γίνεται επειδή οι χριστιανοί δεν τηρούν τις εντολές του Κυρίου.
Από τότε που άρχισαν οι παγκόσμιες κινήσεις των χριστιανών, τόσοι διάλογοι, τόσες διανοητικές προσπάθειες από κάθε πλευρά, για να πείσουν ότι η καθεμιά κατέχει το καλύτερο, δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα στον αιώνα μας.
Το μεγάλο αυτό μυστήριο της θείας αγάπης το διδασκόμαστε βαθμηδόν. Και ο μοναχισμός μας στηρίζεται στις αρχές εκείνες που οδηγούν στον σκοπό αυτό.
Η ζωή μας είναι γεμάτη ένταση. Όλες οι ημέρες και οι νύχτες περνούν με τη φροντίδα πώς να αποφύγουμε την αμαρτία.
Από εξωτερικής απόψεως, μπορούμε να παρομοιάσουμε τους μοναχούς με ηλεκτροφόρα καλώδια υψηλής τάσεως, επάνω στα οποία μπορούν να κάθονται ήσυχα μικρά πουλιά, ενώ από τα καλώδια αυτά διέρχεται ενέργεια που κινεί τραίνα, φωτίζει σπίτια, θερμαίνει τα πάντα, και όλη η ζωή κινείται μόνο με αυτά.
Δεν σώζει η αφθονία των γνώσεων αυτών αλλά η αγάπη• η αγάπη εκείνη που παρήγγειλε ο Κύριος.
Θέλω να κλείσω τον μικρό μου αυτό λόγο και να επιστήσω την προσοχή σας στο να σταθείτε σταθερά στην οδό αυτή. Αυτό αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για να αφομοιώσετε τις εντολές του Χριστού.
Οι εντολές που μας έδωσε ο Κύριος είναι ο οδηγός μας…
Κάποια μοναχή από τη Σερβία γράφει: «Ω, πόσο ευγνώμων είμαι στον Θεό!». Η μοναχή αυτή εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο διακόπτοντας την εργασία της και πήγε σε μοναστήρι.
«Και τώρα», λέει αυτή, «μπήκα στην ανώτερη σχολή, στην υψηλότερη σχολή, και η καρδιά μου είναι γεμάτη από την επιθυμία να μου δώσει ο Κύριος τη δύναμη να παραμείνω ως το τέλος στην κατάσταση αυτή».
Γράφει ακόμη: «Σκεφθείτε, το τέλος της ζωής αυτής είναι η αιώνια ζωή κοντά στον Θεό! Τι περισσότερο μπορεί να περιμένει κανείς;». Εύχομαι λοιπόν σε όλους σας να βιώσετε την εμπειρία αυτή…
Από το βιβλίο «Οικοδομώντας τον ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας», Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος Σαχάρωφ, Τόμος Γ, Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, 2014