Πρέπει να ξέρουμε, ότι ο άνθρωπος είναι διπλός, δηλαδή από σώμα και ψυχή και έχει διπλές τις αισθήσεις (όπως και τις αρετές) τους. Πέντε αισθήσεις έχει η ψυχή και πέντε το σώμα. Οι ψυχικές αισθήσεις είναι: νους, διάνοια, γνώμη, φαντασία και αίσθηση· οι σοφοί (Πατέρες), τις ονομάζουν και δυνάμεις. Οι σωματικές αισθήσεις είναι τούτες: όραση, όσφρηση, ακοή, γεύση και αφή.
(Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
Όταν η αίσθηση κάνει το νου υποχείριό της, του μαθαίνει την πολυθεΐα, καθώς με την υποδούλωση στα πάθη λατρεύει σαν Θεό διαμέσου κάθε αισθήσεως, το αντίστοιχο αισθητό.
(Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Ο Αδάμ επειδή χρησιμοποίησε άσχημα τις αισθήσεις του, κατέληξε στο να θαυμάζει το αισθητό κάλλος, γιατί του φάνηκε ωραίος ο καρπός και καλός να τον γευτεί. Από την στιγμή που τον γεύτηκε, άφησε ήδη την απόλαυση των νοητών.
(Άγιος Θεόδωρος ο Εδέσσης)
Όσο ένας άνθρωπος παραδίδεται στις αισθήσεις του, τόσο περισσότερο γίνεται σαρκικός, απομακρύνοντας τον εαυτόν του από το Άγιο Πνεύμα, το Οποίο δεν μπορεί να κατοικεί σε καρδιές με σαρκικό φρόνημα.
Οι άνθρωποι αυτοί, αλίμονο, δεν αισθάνονται την έλλειψη του Αγίου Πνεύματος. Συμβαίνει σ’ αυτούς, ό,τι και στον εκ γενετής τυφλό, που δεν έχει συνείδηση, τί πολύτιμο πράγμα του λείπει, το φως του ηλίου!.
(Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Ο θάνατος ανέβηκε από τα παράθυρά μας.
(Ιερεμίας 9,21)
Μέ τίς πέντε μωρές παρθένες ὑπονοεῖ τίς πέντε βασικές αἰσθήσεις. Ὅποιος ζεῖ μ᾿ αὐτό πού βλέπει καί ἀκούει χωρίς κανέναν ἔλεγχο ἀπό τόν νοῦ, αὐτός ἔχει μωρή ψυχή. Ὅταν ὁ θάνατος ἁπλώσει τό πέπλο του σ᾿ αὐτόν τόν αἰσθητό κόσμο μία τέτοια ψυχή μένει στό ἀπόλυτο σκοτάδι.
Μέ τίς πέντε σοφές παρθένες ὑπονοεῖ τίς πέντε ἐσωτερικές αἰσθήσεις, οἱ ὁποῖες ἐλέγχουν τόν νοῦ καί κυριαρχοῦν πάνω στίς ἐξωτερικές αἰσθήσεις. Ἀλλά θά μπορέσεις κατά τή διάρκεια τῆς ζωῆς σου νά τό ἀντιληφθεῖς αὐτό;Ὁ χρόνος θά δείξει…
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)
