102ος ΚΑΝΩΝ ΠΕΝΘΕΚΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
(σε μετάφραση)
“Αυτοί που έλαβαν από τον Θεό την εξουσία του “λύειν και δεσμείν” (δηλαδή οι Πνευματικοί Πατέρες και Εξομολόγοι), πρέπει να εξετάζουν την ποιότητα της αμαρτίας (αν αυτή είναι συγγνωστή ή θανάσιμη) και την προθυμία για επιστροφή του ανθρώπου που έχει αμαρτήσει και έτσι να δίνουν την κατάλληλη θεραπεία στην ασθένειά του, μη τυχόν χρησιμοποιώντας αμέτρως το ένα ή το άλλο (την αυστηρότητα ή την επιείκεια) ο Πνευματικός, δεν κατορθώσει να φθάσει ο άρρωστος στη σωτηρία.
Δίοτι δεν είναι απλή η νόσος της αμαρτίας, αλλά παρουσιάζει ποικιλία και πολυμορφία και βλαστάνει πολλές και βλαβερές παραφυάδες, από τις οποίες το κακό επεκτείνεται και λαμβάνει διαστάσεις, εως ότου ο θεραπευτής (ο πνευματικός ιατρός) με τη δύναμη και την τέχνη του το σταματήσει.
Ώστε αυτός που μετέρχεται την πνευματική ιατρική επιστήμη οφείλει κατά πρώτον να εξετάζει τη διάθεση εκείνου που αμάρτησε.
Και αν εκείνος επιθυμεί την υγεία ή, αντίθετα, με τον τρόπο που ζει επιδεινώνει μέσα του την αρρώστια, να παρατηρεί προσεκτικά πώς στη συνέχεια ζει και συμπεριφέρεται και αν δεν αντιστέκεται στην ιατρική τέχνη του Πνευματικού του και δεν επιδεινώνεται το έλκος της ψυχής με τα χρησιμοποιούμενα φάρμακα, και έτσι, ανάλογα, να καθορίζει τον βαθμό της επιείκειας.
Διότι ο σκοπός στον οποίο αποβλέπει και ο Θεός και ο Πνευματικός, στον οποίο ανατέθηκε η ποιμαντική χειραγωγία, είναι να επαναφέρει το πλανώμενο πρόβατο και αυτό που το φίδι το δάγκωσε και το πλήγωσε να το γιατρέψει. Και μήτε να το εξωθήσει στον γκρεμό της απογνώσεως, μήτε να χαλαρώνει το χαλινάρι με κίνδυνο να περιέλθει σε αδιαφορία και αμέλεια.
Με την ίδια τακτική να προσπαθεί, είτε με αυστηρότερα και στυφά είτε με τα απαλότερα και ηπιότερα φάρμακα, να αντιμετωπίσει το πάθος και να συμβάλει στην επούλωση του έλκους.
Ακόμη να εξετάζει τους καρπούς της μετανοίας και να οικονομεί με σοφία τον άνθρωπο που καλείται προς την άνω λαμπροφορία (δηλαδή να εισέλθει στη Βασιλεία των ουρανών).
“Οφείλουμε, λοιπόν, να γνωρίζουμε και τα δύο, και αυτά που προβλέπει η ακρίβεια και αυτά που προβλέπει η αρχή της επιείκειας, να ακολουθούμε δε, στην περίπτωση αυτών που δεν είναι επιδεκτικοί της αυστηρότητας, τον κανόνα κατανόησης που μας παραδόθηκε”, όπως μας διδάσκει ο Μέγας Βασίλειος”.