Η Παναγία, αξιοποιώντας μόνο τα κοινά γνωρίσματα του «κατ’ εικόνα», φανέρωσε τον αληθινό άνθρωπο καθαρό και ακέραιο, όπως είχε δημιουργηθεί από τα χέρια του Θεού.
Η Παναγία είναι εκείνος ο άνθρωπος, που ενώ μπορούσε ν’ αμαρτήσει, εν τούτοις δεν αμάρτησε και με τη δική της δύναμη, ζέση και προθυμία παρέμεινε αναμάρτητη.
Αυτή την ψυχική ομορφιά και αγνότητα εκτίμησε ο πλάστης μας, ο οποίος θελχθείς από την αγιότητά της ήρθε και σκήνωσε σ’ αυτήν.
Όταν την αποκάλυψε ο άγγελος, ότι «Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι», δεν ανέφερε για άφεση αμαρτιών και για απαλλαγή από ενοχές. Εάν συγκρίνουμε τον ευαγγελισμό με το όραμα του Ησαΐα που είδε τον Θεό, βλέπουμε την διαφορά.
Ο Ησαΐας μόλις είδε τον Θεό ελεεινολόγησε τον εαυτό του, γιατί ενώ είχε ακάθαρτα χείλη και κατοικούσε εν μέσω λαού έχοντος ακάθαρτα χείλη, είδε τον κύριο. Απεστάλη τότε ένα Σεραφίμ και καθάρισε τις ανομίες και τις αμαρτίες του προφήτου μ’ ένα κάρβουνο που πήρε από το θυσιαστήριο (Ησ. 6οκεφ).
Εδώ ούτε η Παναγία ελεεινολογεί τον εαυτό της ούτε ο άγγελος την καθαρίζει. Μόνο ρωτά πως θα γεννήσει, αφού δεν έχει άνδρα. Ο Νικόλαος Καβάσιλας την παρουσιάζει να διατείνεται· «Εγώ μεν του Θεού προς υποδοχήν έτοιμος και ικανώς έχω παρασκευής» (Λόγος εις Ευαγγελισμόν).
Συνεπώς η έλευση του Αγίου Πνεύματος δεν σημαίνει κάθαρση της Παναγίας, αλλά προσθήκη χαρισμάτων όπως συμβαίνει με τους αγγέλους που δεν έχουν καμμία σχέση με την αμαρτία.
Η Παναγία απλώς μετά την έλευση του Αγίου Πνεύματος έμεινε αμετακίνητη στο αγαθό, όπως οι άγγελοι μετά την ελεύθερη εκλογή της αρετής έμειναν σταθεροί στο καλό.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, σε ομιλία του για τον ευαγγελισμό της Θεοτόκου, λέγει χαρακτηριστικά ανακεφαλαιώνοντας την πατερική σκέψη πάνω στο θέμα αυτό· «Η καθαρά καθαίρεται και η αγία αγιάζεται προς έτι μείζονα αγιασμόν αυτής».
Η Παναγία, πριν φανερώσει τον Θεό σωματικά στον κόσμο, τον αποτύπωσε και τον απεικόνισε πρώτα, με τα ίδια της τα έργα, πάνω στον εαυτό της. Γι’ αυτό ο Θεός την έκανε ναό και μητέρα του. Σκήνωσε και στην ψυχή και στο σώμα της.
Η Παναγία ήταν ιερώτερη από το θυσιαστήριο του ναού του Σολωμόντος. Γι’ αυτό το σώμα της δεν το επισκίαζαν άγγελοι αλλά ο ίδιος ο Θεός. «Δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι». Το αίμα της δεν το δέχθηκε το θυσιαστήριο αλλά το πήρε ο ίδιος ο Θεός. Το αίμα της έγινε αίμα Θεού.
Αρχιμ.Μελέτιος Βαδραχάνης
