Κάποιες πηγές θέλουν τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο (539-602) να όρισε την 15η Αυγούστου ως ημερομηνία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για ολόκληρη την αυτοκρατορία. Σύμφωνα με τους ιστορικούς Θεοφύλακτο Σιμοκάττη και Θεοφάνη ο ίδιος αυτοκράτορας καθιέρωσε δημόσια λιτανεία προς τις Βλαχέρνες για τη Μνήμη της Θεοτόκου Μαρίας.
Στην Δύση ένα έδικτο του πάπα Σέργιου (687-701) δηλώνει ότι στην εορτή της Κοιμήσεως πρέπει να γίνεται λιτανεία από το San Adriano στη Santa Maria Maggiore, το δεύτερο σημαντικό ιερό της Θεοτόκου της Αυτοκρατορίας.
Σημαντικό ρόλο στην διάδοση της λατρείας της Θεοτόκου έπαιξε και μια πανηγυρική ομιλία από τον Ιωάννη, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης (τέλη 6ου – αρχές 7ου αι.) που την εκφώνησε στον τρίτο μεγάλο Ναό της Παναγίας στην Αυτοκρατορία, την «Αχειροποίητο» της Θεσσαλονίκης.
Στη μεταεικονομαχική περίοδο το Τυπικό αναφέρει ότι στις εορτές των Εισοδίων και της Κοιμήσεως ο Πατριάρχης πήγαινε με πομπή από την Αγία Σοφία στις Βλαχέρνες και η «Έκθεσις βασιλείου Τάξεως» μαρτυρεί και αυτοκρατορική συμμετοχή.
Το σημαντικότερο Μαριανό ιερό στην Κωνσταντινούπολη, η εκκλησία των Βλαχερνών χτίστηκε από τον Ιουστίνο Α’ και τον Ιουστινιανό και αργότερα ανακαινίστηκε και διακοσμήθηκε από τον Ιουστίνο Β’ και τη σύζυγό του Σοφία.
Εκεί διακονούσε ένας εντυπωσιακός αριθμός κληρικών. Διέθετε ένα σημαντικό προσκύνημα, το θαυματουργό ιμάτιο της Παναγίας, το οποίο τον 7ο αιώνα συνδέθηκε στενά με την άμυνα της πόλης.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Santa Maria Maggiore της Ρώμης, η εκκλησία των Βλαχερνών δεν είχε το μονοπώλιο στις γιορτές της Παναγίας: φιλοξενούσε μόνο την Υπαπαντή και την Κοίμηση, ενώ οι άλλες δύο γιορτές, ο Ευαγγελισμός και η Γέννηση, γιορτάζονταν σε μια άλλη εκκλησία της Θεοτόκου, η οποία βρισκόταν στη συνοικία των Χαλκοπρατείων κοντά στην Αγία Σοφία.
Στην ομόνυμη συνοικία της Θεσσαλονίκης υπάρχει επίσης Ναός της Θεοτόκου, η λεγόμενη Παναγία «των Χαλκέων».
Φωτ.: Λιτανεία Εικόνας της Θεοτόκου στην Κωνσταντινούπολη με την συμμετοχή του Αυτοκράτορα, Ηγουμένων, Ψαλτών, Διακόνου, Μοναχών κ.α. Μονή Markov, 14ος αι.
