«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἠμῶν τό κεφάλαιον, καί τοῦ ἀπ’ αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις. Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ Υἱός τῆς Παρθένου γίνεται, καί Γαβριήλ τήν χάριν εὐαγγελίζεται».
Αγαπητοί αδελφοί σήμερα εορτάζουμε μία από τις μεγαλύτερες εορτές της Ορθοδοξίας μας, εορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας.
Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι «Θεομητορική» εορτή και είναι μια από τις μεγαλύτερες εορτές της Ορθοδοξίας μας, διότι αναφέρεται στο πρόσωπο εκείνο που συνετέλεσε στην σύλληψη και την ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, δηλαδή την Παναγία μας.
Εορτάζομε το χαρμόσυνο μήνυμα που έφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στην Παναγία μας, ότι θα γεννήσει τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και την υπόσχεση του Θεού στον άνθρωπο ότι θα στείλει τον Υιό του να άρει τις αμαρτίες από το ανθρώπινο γένος στην πλάτη του και να μας οδηγήσει από τον αιώνιο θάνατο στην Ζωή.
Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να επικεντρώσουμε τη σκέψη μας σε δύο κυρίως γεγονότα. Αφ’ ενός τη σπουδαιότητα του παμμεγίστου μυστηρίου της σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού για την ανθρωπότητα.
Αφ’ ετέρου τη σπουδαιότητα του προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, δια της οποίας έλαβε σάρκα ο Υιός του Θεού.
Ανατρέχοντας στο συναξάρι της 25ης Μαρτίου διαβάζουμε ότι ο φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός, αυτός που πάντα φροντίζει για το ανθρώπινο γένος ως φιλόστοργος πατέρας, βλέποντας το δημιούργημά Του τυραννούμενο από το διάβολο και ευρισκόμενο στην αμαρτία, θέλει να το λυτρώσει.
Προς τούτο πρέπει να στείλει τον Υιό Του, τον Μονογενή για να πάρει το ανθρώπινο γένος από τα χέρια του διαβόλου, διότι ο δίαβολος ήθελε να καταστρέψει τον άνθρωπο και να τον οδηγήσει στην κόλαση, που αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος θα ήταν μόνος του στην αιώνια μοναξία και στο αιώνιο σκοτάδι και το πίο σημαντικό, θα ήταν μακρία από τον Θεό, δηλαδή την «Αἰώνια Ζωή».
Στέλνει όταν έρχεται ο κατάλληλος καιρός τον αρχάγγελο Γαβριήλ να εκτελέσει το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας προετοιμάζοντας την Αγία Παρθένο ως πανάξια τέτοιου κάλλους και ευλογημένη από το Άγιο Πνεύμα. Φθάνει ο Άγγελος στην πόλη Ναζαρέτ και της λέγει: «Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σου». Αυτή εταράχθη πολύ από την επίσκεψη αυτή. Έπειτα ο αρχάγγελος της λέγει ότι θα συλλάβει και θα γεννήσει Υιόν, που θα τον ονομάσει Ιησού. Και αναρωτιέται η Μαριάμ πως θα γίνει αυτό αφού δεν έχει ουδεμία σχέση με άνδρα. Λαμβάνει την απάντηση ότι «Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοί».
Εκείνη δείχνοντας τέλεια υπακοή προς το θέλημα του Θεού απαντάει: «ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτο μοί κατά τό ρῆμά σου». Και αμέσως συλλαμβάνει τον Υιό και Λόγον του Θεού.
Έτσι η ανθρώπινη φύση ενώθηκε με την θεία φύση «ἀτρέπτως, ἀσυγχύτως, ἀδιαιρέτως, ἀχωρίστως», αμέσως από την στιγμή της συλλήψεως. Αυτό σημαίνει ότι πρώτη η Παναγία γεύθηκε τα αγαθά της θείας ενανθρωπήσεως, την θέωση.
Αυτό που οι Μαθηταί του Χριστού γεύθηκαν κατά την Πεντηκοστή, και εμείς μετά το Βάπτισμα, κατά την διάρκεια του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, όταν κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, και αυτό που θα ζουν οι άγιοι στην Βασιλεία των Ουρανών, το ζούσε η Παναγία από την πρώτη στιγμή της συλλήψεως και κυοφορίας.
Άρχεται λοιπόν το μέγα σχέδιο της Οικονομίας του Θεού δια της Θεοτόκου. Από τη Θεοτόκο ξεκινάει «τῆς σωτηρίας ἠμῶν τό κεφάλαιον». Στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου εκπληρώνεται η προφητεία του Ησαΐου που πριν από οκτακόσια χρόνια είχε προφητεύσει για τον έρχομό του Σωτήρος και Λυτρωτού.
Καταπληκτική είναι η προφητεία του. Προλέγει, ότι θα γεννηθεί εκ Παρθένου, που δεν γνώρισε άνδρα. Αυτή την σημασία έχει η Εβραϊκή λέξις που μεταχειρίσθηκε για την Παρθένο. «Ἰδού ἡ Παρθένος ἔξει ἐν γαστρι καί τέξεται Υἷον καί καλέσουσι τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὁ ἔστι μεθερμηνευόμενον μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός».
Ο άνθρωπος μετά την πτώση από τον Παράδεισο ζώντας εξόριστος της τρυφής του παραδείσου καρτερούσε την στιγμή που θα συμφιλιονότανε και πάλι με τον Θεο. Τότε είχε ακουστεί και η Φωνή Του να προλέγει, ότι ο απόγονος της γυναικός θα συνέτριβε το κεφάλι του οφέως, ο οποίος απάτησε την Εύα.
Τα πρώτα ελπιδοφόρα λόγια μετά την πτώση ακούστηκαν από τον ίδιο τον Θεό : «καί ἔχθραν θήσω ἀνά μέσον σου (δηλαδή του όφεως, του διαβόλου) καί ἀνά μέσον της γυναικός, καί ἀνά μέσον του σπέρματός σου, καί ἀνά μέσον του σπέρματος αὐτῆς. Αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καί σύ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν».
Το σχέδιο της Αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο βρίσκει την πραγμάτωση του, μέσα από το πρόσωπο την Υπεραγίας Θεοτόκου αφού ως παρθένος παραπλανά τον διάβολο , καθώς ο τελευταίος δεν ήθελε να υπάρξει παρθένος γυναίκα, ώστε να μη βρεθεί μητέρα του Μεσσία, διότι πίστευε ότι ούτε και η Παναγία πρόκειται να παραμείνει πλέον παρθένος, αφού μνηστεύθηκε.
Έρχεται η εποχή κατά την οποία ο ουρανός ελεεί τη γη. Ο Θεός σπλαχνίζεται τους ανθρώπους. Μήνυμα Ευαγγελισμού κομίζει ο αρχάγγελος Γαβριήλ.
Η Παναγία γίνεται η γέφυρα για να έλθη στη γη ο Θεός ως Θεάνθρωπος μεταξύ των ανθρώπων. «Αὐτός γάρ σώση τόν λαόν αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν». Θα ελευθερώσει τον άνθρωπο από το κακό και τις συνέπειές του.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης λέει για το μέγα μυστήριο της ενανθρωπήσεως: «Υἱός γάρ Θεοῦ καί Θεός πρό αἰώνων ὑπάρχων, Υἱός γυναικός ἁγίας κατηξίωσεν γενέσθαι καί ὁ ἀόρατος ὀρᾶται καί ὁ πλούσιος δί’ ἠμᾶς πτωχεύει καί ὁ ἀπαθής καί ἀθάνατος πάσχει ὡς ἄνθρωπος. Ἠνώθη σώματι καί οὐκ ἠλλοιώθη πνεύματι.
Εἰς θνητόν σῶμα κεχώρηκεν ὁ ἀχώρητος, ἴνα αὐτό ποιήση ἀθάνατον συνεξαθανατήσαν αὐτόν τή θεοτητι». Αγάλλεται η ανθρωπότητα, διότι ήλθε εκείνος που θα λύσει του Αδάμ την παράβαση και θα τον ελευθερώση από τις τραγικές συνέπειές της.
Όπως προελέχθη, παμμέγιστη είναι η συμβολή της Παναγίας στο Μυστήριο της Θείας ενανθρωπήσεως. Η γλυκυτάτη Παναγία μας γίνεται συναίτιος της παγκόσμιας απολύτρωσης και του αγιασμού, έμψυχος παράδεισος που γέννησε τον Χριστό και τροφοδοτεί με την Χάρη της όλη την Εκκλησία.
Η Παναγία, ως δεύτερη Εύα, δια της υπακοής της στο θέλημα του Θεού, καταργεί την ανυπακοή της πρώτης Εύας στη Θεία Εντολή. Η Εύα δέχθηκε τους λόγους του όφεως και εξέπεσε, συμπαρασύροντας όλο το ανθρώπινο γένος.
Η Παναγία δέχεται και υπακούει το Θείο πρόσταγμα και ανυψώνει την ανθρώπινη φύση. Γίνεται συναίτιος της Θείας ενανθρωπήσεως μαζί με τον ίδιο τον Θεό!
Και γίνονται αφορμή όλα τα παραπάνω για να διακρίνουμε τον ρόλο της γυναίκας, τη λειτουργική υπεροχή της στη ζωή και διδασκαλία της Εκκλησίας, καθώς και την πρόταξή της στην σωτηρία του ανθρώπου και τη συντριβή του διαβόλου.
Γίνεται λόγος στη Γένεση για «σπέρμα» της Εύας που θα συντρίψει τον διάβολο. Η Εύα έλαβε το πρωτευαγγέλιο της σωτηρίας και η Παναγία δέχθηκε τον Ευαγγελισμό της Θείας ενανθρωπήσεως.
Η γυναίκα λοιπόν που πρωτοστάτησε στην πτώση, πρωτοστατεί και στην ανόρθωση του ανθρώπου. Ο άνδρας συμπαρασύρεται στην πτώση και συμπορεύεται στην ανόρθωση.
Ο πρώτος ρόλος δεν βρίσκεται σε αυτόν αλλά στη γυναίκα. Η Παρθένος λοιπόν δανείζει στον Θεό την ανθρώπινη φύση, που γίνεται η απαρχή της Καινής Κτίσεως. Από την άποψη αυτή η Παναγία είναι «μετά τον πρώτον Ιεράρχην Χριστόν, έτερος Ιεράρχης» όπως αναφέρει στον λόγο του ο Θεοφάνης Νικαίας.
Τελειώνοντας θα ήθελα να σας πω ότι η Παναγία μας είναι η πρώτη μητέρα μας, την τιμούνε όλοι οι μελωδοι της εκκλησίας μας, την υμνολογούν και την δοξάζουν, δεν υπάρχει μυστήριο που να μην υπάρχει ύμνος προς την Υπεραγία Θεοτόκο, «Ρόδον το αμάραντον και μήλον το εύοσμον» (Από τον Κανόνα του Ακαθίστου Ύμνου), μετά στους Χαιρετισμοῦς ἀποκαλείτε «ἄρουρα βλαστάνουσα» και «λειμώνα» δηλαδή λιβάδι.
Αγαπητοί μου αδελφοί, όπως τα λιβάδια είναι γεμάτα από εύοσμα λουλούδια έτσι και η Παναγία μας είναι ένα λουλούδι εύοσμο ένα λουλούδι που δεν μαραίνετε και στέκει εκεί να ομορφαίνει τον τόπο μας και την ζωή μας.
Χωρίς την συγκατάθεση της στο Μέγα και μυστικό μυστήριο της Θείας ενανθρωπήσεως και λέγω μυστικό διότι ο Θεός δεν το είχε αποκαλύψει ούτε καν στους Αγγέλους Του παρά μόνο στον Άρχάγγελο Γαβριήλ τον οποίον και έστειλε στην Θεοτόκο μας, δεν θα υπήρχε σήμερα η σωτηρία, δεν θα υπήρχε η Ζωή κοντά στον Θεό παρά μόνο ο αιώνιος θάνατος.
Για αυτό τον λόγο πρέπει αν την αγαπούμε την Παναγία μας να μην την βλασφημούμε και καθημερινά να προσευχόμαστε και να παρακαλούμε να μας συγχωρέσει για τις αμαρτίες μας και να μεσιτεύει στον Κύριό μας, να μας συγχωρέσει και Εκείνος, διότι στους χαλεπούς και αλύτρωτους καιρούς που ζούμε το γεγονός τον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου κομίζει ελπίδα, χαρά και λυτρωτική διάθεση από τα πάθη και τα δινά της αμαρτίας.
Πως να μπορούσε διαφορετικά να γινόταν αφού η Θεοτόκος έγινε αιτία να γεννήσει των Πάντων Χαρά τον Κύριο μας, Ιησού Χριστό ο οποίος φέρνει την λύτρωση στις καρδιές των ανθρώπων καθιστώντας τον άνθρωπο ελεύθερο από πάθοι και αμαρτίες να ζει Ευαγγελιζόμενος, γι αὐτό το λόγο πρέπει να στεκόμαστε απέναντι της ιεράς εικόνος Της και να βοώμεν το «Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σου».
Γεύσασθε καί ἴδετε ὅτι χρηστός ὁ Κύριος.
