Καραγιάννης Νικάνωρ (Ἀρχιμανδρίτης)
Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μέσα ἀπὸ τὴ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς θυμᾶται τὴ γενέθλια ἡμέρα της. Τότε ποὺ φανερώθηκε μέσα στὴν ἱστορία καὶ τὸν κόσμο τὸ προαιώνιο «κεκρυμμένο» μυστήριό της.
Τὸ γεγονὸς καὶ τὸ περιεχόμενο τῆς γιορτῆς περιγράφουν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ἐνῶ στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ ἀκούσαμε ὁ Χριστὸς μὲ ἕναν σαφῆ ὑπαινιγμὸ ἀναφέρεται στὴ δύναμη καὶ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γνωρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
«Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ Γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος», ὅποιος πιστεύει σὲ ἐμένα, ὅπως τὸ εἶπε ἡ Γραφή, θὰ τρέξουν ἀπὸ τὴν καρδιὰ του ποταμοὶ ζωντανοῦ νεροῦ.
Ὁ Χριστὸς γνωρίζει πόσο βασικὴ ἀλλὰ καὶ βασανιστικὴ ἀνάγκη εἶναι γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ σωματικὴ καὶ πνευματικὴ δίψα. Ἀρχίζει νὰ διδάσκει: «ὅποιος διψᾶ ἂς ἔρθει σὲ ἐμένα καὶ ἂς πιεῖ». Τὸ φώναξε δυνατά, γιὰ νὰ τὸ ἀκούσουν οἱ ἄνθρωποι μέσα στὸ θόρυβο καὶ τὴν ὀχλαγωγία ἐκείνης τῆς ἡμέρας, ἀλλὰ καὶ κάθε ἡμέρας καὶ τόπου καὶ ἐποχῆς.
Ἔστω καὶ ἂν δὲν τὸ συνειδητοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος, στὸ βάθος τῆς ὕπαρξής του διψᾶ γιὰ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἀγάπη, δηλαδὴ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Θεό. Ὁ Χριστὸς χρησιμοποιεῖ τὸ στοιχεῖο τοῦ νεροῦ, γιὰ νὰ μᾶς παραπέμψει στὴ ζωογόνο δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Παρομοιάζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μὲ νερὸ ἀστείρευτο ποὺ ἀναβλύζει μέσα ἀπὸ τὴν ἀναγεννημένη καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου.
Πράγματι, ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔρχεται σὲ κάθε βαπτισμένο πιστό, προσφέρεται ἀδιάκοπα. Ἀναβλύζει διαρκῶς καὶ δὲν ἀδειάζει ποτέ. Ρέει σταθερὰ καὶ ἀνεξάντλητα, ὅπως τὸ ποτάμι.
Εἶναι τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν», ποὺ δίνει τὴ ζωὴ τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Τὸ νερὸ καὶ τὸ Πνεῦμα εἶναι θεμελιώδη στοιχεῖα ποὺ συναντᾶμε στὴ δημιουργία καὶ τὴν ἀναδημιουργία τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου, τῆς φυσικῆς καὶ πνευματικῆς του ζωῆς «ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος».
Τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ μυστηριωδῶς, ζωοποιεῖ καὶ γεμίζει τὰ πάντα. Μεταγγίζει τὴν ἀγάπη καὶ τὴν κοινωνία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπινων προσώπων. Ἡ πίστη καὶ ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας λέει ὅτι ἡ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διαχέεται διαρκῶς μέσα στὸ Σῶμα Της.
Ἀνακαινίζει, ἀναπλάθει, ἀνανεώνει καὶ μεταμορφώνει τὸν πιστὸ γιατί τὸ φῶς τοῦ Πνεύματος εἶναι καθαρτικὸ καὶ ἀποκαλυπτικό.
Ἐδῶ θὰ πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι ὁ λόγος τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο εἶναι βαθύς, δυσνόητος καὶ δυσερμήνευτος. Ὅμως ὅσο φωτισμένες καὶ ἂν εἶναι οἱ προσεγγίσεις τους, καὶ ὅσο πλούσιες καὶ ἂν εἶναι οἱ πνευματικὲς ἐμπειρίες τους, δὲν ἀναλύουν, δὲν ἐξηγοῦν καὶ δὲν ἑρμηνεύουν τὸ μυστήριο τοῦ Θεοῦ στὴν πληρότητά του.
Αὐτὸ παραμένει στὴν οὐσία του ἀκατάληπτο. Γιατί ὁ Θεὸς εἶναι Θεός, καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἄνθρωπος, μὲ ὅλες τὶς ὁμοιότητες καὶ τὶς διαφορὲς ποὺ ἔχουν μεταξύ τους.
Οἱ θεολογικὲς ὁρολογίες, δὲν ἀπαντοῦν στὸ γιατί ὁ Θεὸς εἶναι ὅπως εἶναι, ἀλλὰ στὸ πῶς ὁ ἄνθρωπος θὰ πετύχει τὴν κοινωνία καὶ τὴν ἕνωσή του μαζί Του. Ἔτσι φωτιζόμαστε στὴν ὀρθὴ πίστη, καὶ ἐνισχυόμαστε στὸ δρόμο τῆς σωτηρίας.
Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ ὁ κόσμος
Ὁ σύγχρονος πολιτισμὸς μας εἶναι στὴν οὐσία του ἀντιπνευματικός. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ὀρθολογιστὴς ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας ἀρνεῖται πεισματικὰ νὰ παραδεχθεῖ τὴν ἀλήθεια τὸν Τριαδικοῦ Θεοῦ.
Μὲ τὴν ἠθικὴ ἀταξία τῆς ζωῆς του φυγαδεύει τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη, τὴν πραγματικὴ χαρά, τὴ βαθιὰ εἰρήνη, τὴ μακροθυμία, καὶ τὴν πηγαία καλοσύνη.
Ἀποθεώνει τὸ πρόσκαιρο, τὸ ἐπιφανειακό, τὸ φανταχτερό. Δὲν θέλει νὰ διακρίνει τὸ σημαντικὸ ἀπὸ τὸ εὐτελές, τὸ ὀρθὸ ἀπὸ τὸ ἐσφαλμένο. Μὲ ἀλαζονεία ἰσχυρίζεται ὅτι ὅλα εἶναι σχετικὰ καὶ τὸ μόνο ποὺ ἀξίζει νὰ ἐπιδιώκει κάποιος εἶναι τὸ χρήσιμο καὶ τὸ ἰδιοτελές.
Χωρὶς τὴν πνοὴ καὶ τὸ φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅσο καὶ ἂν προσπαθεῖ μόνος του δὲν μπορεῖ νὰ ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ τὴ θολὴ σύγχυση καὶ τὸν παραλογισμὸ στὸν ὁποῖο ζεῖ. Μιλᾶ γιὰ τὴν ἑνότητα ἀλλὰ ζεῖ τὴ διαίρεση, τὸ διχασμὸ καὶ τὴ διάσπαση.
Διακηρύττει ὅτι βρίσκεται στὴν ἐποχὴ τῆς ἐπικοινωνίας, ποὺ καταργεῖ σύνορα καὶ φραγμούς, καὶ ὅμως ἐγκλωβίζεται στὴν ἀπομόνωση, τὴ μοναξιά, τὴν πλήξη καὶ τὴν κατάθλιψη.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, μόνο μὲ τὴν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μπορεῖ ὁ ἀγώνας μας νὰ ἔχει καρποὺς γιὰ νὰ ἐπανορθώνουμε τὴ σχέση μας, τὴν κοινωνία, μὲ τὸν ἑαυτό μας, τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἄλλους. Ἀμήν.
