Η παράλια ορεινή Χιμάρα και Ήπειρος ανήκουν στα τμήματα του χώρου μας που βρίσκονταν σε διαρκή αναβρασμό, με πληθυσμούς που διατηρούσαν σταθερό φρόνημα ανεξαρτησίας.
Τα δύο αυτά στοιχεία, ο ορεινός όγκος και η πρόσβαση στη θάλασσα, καθιστούσαν τις περιοχές αυτές στρατηγικά σημεία καταφυγής, αλλά και επίθεσης.
Στην ορεινή αλυσίδα της Κεντρικής και Δυτικής Ελλάδας υπάρχουν ο όγκος των Αγράφων (με πρόσβαση στον Κορινθιακό Κόλπο), τα βουνά του Σουλίου και, πιο βόρεια, οι οροσειρές των Ακροκεραυνείων (Χιμάρας), που επικοινωνούν με το Ιόνιο Πέλαγος.
Η νίκη των χριστιανικών Δυνάμεων κατά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου δίκαια θεωρείται τομή στην εξέλιξη των κινημάτων στον ελληνικό χώρο. Αφ’ ενός αναπτερώθηκαν οι ελπίδες για σοβαρής μορφής επέμβαση των Δυτικών και αφ’ ετέρου οι υπόδουλοι θεώρησαν ότι οι Τούρκοι πέρασαν σε περίοδο αδυναμίας.
Ωστόσο, αρκετά πριν από τη ναυμαχία οι αβάστακτες συνθήκες της δουλείας δεν συγκράτησαν τους Χιμαριώτες. Το επικείμενο παιδομάζωμα και νέοι φόροι τους ξεσήκωσαν:Ανάθεμά σε βασιλιά και τρις ανάθεμά σε (…)κλαίν’ οι γονέοι τα παιδιά κ’ οι αδελφές τ’ αδέλφιακλαίγω κ’ εγώ και καίγομαι και όσο ζω θα κλαίω,πέρσι πήραν τη γυναίκα μου, φέτο τον αδελφόν μουΤα γεγονότα αυτά συνέβαιναν το 1565.
Στις 14 Οκτωβρίου 1566 οι πρόκριτοι της περιοχής της Χιμάρας συνήλθαν και ορκίστηκαν ότι θα λάβουν τα όπλα μόλις δοθεί το πρόσταγμα από τον βασιλιά της Ισπανίας. Είχε προηγηθεί η επιτυχής απόκρουση του Πιαλή πασά, που θριαμβευτής από την κατάληψη της Χίου και των Κυκλάδων είχε επιτεθεί με 8.000 άνδρες.
Τότε ο Πιαλής, γνωρίζοντας ότι οι Βενετοί ήταν αμέτοχοι και ότι υποκινητές ήταν οι Ισπανοί, στράφηκε κατά των ακτών της Απουλίας (ισπανική επικράτεια).Η Βενετία δεν επιθυμούσε ρήξη με την Πύλη, αλλά οι εμφανείς προετοιμασίες για κατάληψη της Κύπρου ώθησαν σε κινήσεις αντιπερισπασμού.
Τον Μάρτιο 1570, ο Σεμπαστιάνο Βενιέρ, γενικός προβλεπτής της θάλασσας, έλαβε την εντολή να διαπραγματευτεί με τους Χιμαριώτες τη συμμετοχή τους σε εξέγερση.
Οι Βενετοί θα απέστελλαν οπλισμό, θα παραχωρούσαν ελευθερία διακίνησης στα βενετικά εδάφη, θα εγγυούνταν την κοινοτική τους αυτονομία και στους καταδιωκομένους από τις Αρχές της Κέρκυρας θα παρείχαν αμνηστία.
Η παροχή χρηματικών ποσών φαίνεται ότι έπεισε τους Χιμαριώτες, που τον Απρίλιο προχώρησαν στην πρώτη αλλά αποτυχημένη επίθεση κατά του κάστρου του Σοποτού (σημ. Μπόρτσι).
Στην επιχείρηση κύριο ρόλο έπαιξε ο αρχηγός της πολιτοφυλακής της Κέρκυρας Θωμάς Μουζάκης, που δεν κατόρθωσε να οργανώσει το πλήθος των πολεμιστών.Η δεύτερη προσπάθεια στηρίχτηκε στη συνεργασία επτά χωριών: Χιμάρα, Βούνο, Δουκάτες, Πήλιουρι, Ηλιάτες, Δρυμάδες και Παλιάσα.
Ο Βενιέρ μετέβη κρυφά στο Σοποτό και χαρτογράφησε την περιοχή και, επιστρέφοντας στην Κέρκυρα, ανέθεσε την αρχηγία στον Nadal da Crema με σωματάρχες τους Θωμά Μουζάκη, Πέτρο Λάντζα και Χριστόφορο Κοντόκαλη.
Ο Μανώλης Μόρμορης οργάνωσε τους Χιμαριώτες, που ανέλαβαν τη φύλαξη των περασμάτων, ενώ έφθασαν είκοσι περίπου βενετικά καράβια. Την 8η Ιουνίου 1570 είχε ολοκληρωθεί η πολιορκία και την επομένη, διαπιστώνοντας την αδυναμία τους, οι Τούρκοι αποχώρησαν κρυφά.
Η οριστική απελευθέρωση του Σοποτού ολοκληρώθηκε την 10η Ιουνίου. Στο πλευρό των Βενετών προσχώρησαν σχεδόν όλα τα χωριά και κατόπιν άρχισε η πολιορκία της Νίβιτσας, που εκπορθήθηκε την άνοιξη 1571.
Από το έργο του Ι. Κ. Χασιώτη με τίτλο «Η επανάσταση των Χιμαριωτών στα 1570 και η άλωση του Σοποτού»
Πηγή: Himara.gr
