Λούπινα είναι ένα είδος νηστήσιμου φαγητού που τρώγεται παραδοσιακά τόσο την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας όσο και καθόλη τη διάρκεια της νηστείας.
Στην ουσία είναι ένα είδος οσπρίου το οποίο έχει χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα και στρογγυλό σχήμα που μοιάζει με κουμπί. Σαν φυτό συγκρατεί μεγάλες ποσότητες αζώτου για αυτό και στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν και σαν λίπασμα.
Τα λούπινα είναι ένα φυτικό προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας καθώς έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, μεγαλύτερη ακόμη και από τη σόγια.
Παράγεται και τρώγεται κυρίως στη Κρήτη και στη Μάνη και ονομαζόταν το φαγητό των φτωχών, καθώς ήταν φθηνό και μπορούσε εύκολα να καλλιεργηθεί ακόμη και σε άγονα εδάφη. Τα τελευταία χρόνια έχει σχεδόν εκλείψει και εμφανίζεται στην αγορά μόνο την περίοδο της Σαρακοστής.
Απαιτεί ιδιαίτερη διαδικασία για να ξεπικρίσει ο καρπός προκειμένου να μπορεί να καταναλωθεί, ωστόσο έχει ακόμη και στις μέρες μας φανατικούς οπαδούς. Παλιότερα έφτιαχναν ακόμη και στραγάλια από τα λούπινα τα οποία λέγεται ότι ήταν ιδιαίτερα νόστιμα.