Οι πολυάριθμες ηθικές δεν είναι άλλο παρά ετικέτες.
Οι πολυάριθμες ηθικές εμφανίζονται και εμφανίζονταν σε καιρούς παρακμής και κάποιων αρχαίων λαών, όποτε η κατώτερη φύση του ανθρώπου επιθυμήσει την κυριαρχία πάνω στην υψηλότερη και όποτε το λογικό του ανθρώπου αρπάζει τη διοίκηση του βασιλείου της ηθικής.
Όποτε η γη προσπαθεί να δημιουργήσει ουρανό δεν δημιουργεί τον ουρανό αλλά μόνο πολλές σκηνές που μοιάζουν με ουρανό.
Όποτε το λογικό του ανθρώπου ο υπηρέτης του νου και ένας από τους πράκτορες της ψυχής αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν την ηθική, δεν δημιουργούν ηθική αλλά πολυάριθμες σκηνές της ηθικής, οι οποίες πράγματι μοιάζουν με ηθική -όπως η σκηνή με τον ουρανό- όμως δεν είναι τίποτα άλλο παρά ετικέτες.
Γι’ αυτό όταν ακούς για κάποια νέα ηθική της λογικής, αμέσως ρώτησε αυτή τη νέα ηθική πώς βγάζει το σκουλήκι από τη βελανιδιά;
Δηλαδή, πώς αυτή η νέα ηθική τραβά την αμαρτία από την ανθρώπινη ψυχή.
Σ’ όλα σου τα ερωτήματα σχετικά με το τί να κάνεις με την ήδη έμπρακτη αμαρτία, η οποία ήδη ετοίμασε τη φωλιά της στην ψυχή σου, όλες αυτές οι ετικέτες θ’ απαντήσουν με σιωπή.
Κι όσο εσύ περισσότερο επιμένεις σ’ αυτό το βασανιστικό και φοβερό ερώτημά σου, τόσο η σιωπή τους θα είναι όλο και πιο φοβερή και αφηρημένη. Επειδή οι ζευγάδες θα αντιληφθούν ότι ξεκίνησαν τη σπορά πριν βάλουν το υνί στον αγρό.
Εφόσον, πράγματι, δεν βοηθήθηκε η βελανιδιά, με το να της πούνε: Μην αφήνεις άλλα σκουλήκια κάτω από τη φλοίδα σου!
Μπορεί η βελανιδιά να μην αφήσει ούτε ένα σκουλήκι, αλλά εκείνο, που είναι ήδη μέσα της δεν χρειάζεται περισσότερη συντροφιά απ’ έξω. Αυτό είναι ικανό και μόνο του να τελειώσει το καταστρεπτικό του έργο.
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Στοχασμοί περί καλού και κακού, εκδ. Εν πλω, Σ. 151-152)
